Ameryka otworzyła archiwa. Wznowienie śledztwa w sprawie śmierci Jana Masaryka

Czy Jan Masaryk nie popełnił samobójstwa w 1948 r., a został zamordowany przez komunistów? Na to wskazują opublikowane niedawno dokumenty. Jak poinformowała wieczorem 28 stycznia czeska policja śledztwo w sprawie śmierci powojennego czeskiego polityka zostało wznowione. Biuro Dokumentacji i Badania Zbrodni Komunizmu, które jest jednostką czeskiej policji, dostało nowe dokumenty archiwalne.
Jan Masaryk został zamordowany?
.Nowe dokumenty pochodzą z archiwów dyplomatycznych Francji, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii i zostały uzyskane przez czeskie resort spraw zagranicznych w sierpniu 2024 r. Nowe śledztwo nie pociąga za sobą automatycznego postawienia zarzutów, a ma na celu porównanie nowych informacji z dotychczas ustalonymi faktami.
Ma też przynieść odpowiedź na pytania, które historycy formułują od lat i na które nie mają odpowiedzi. Najpoważniejsze z nich dotyczą udziału sowieckich agentów w tajemniczej śmierci szefa dyplomacji w czasie, gdy w Czechosłowacji w 1948 r. władzę przejmowali komuniści. Pierwszy po 1945 r. minister spraw zagranicznych, syn pierwszego prezydenta Czechosłowacji Tomasza G. Masaryka, Jan Masaryk zmarł po upadku z okna swojego służbowego mieszkania znajdującego się w gmachu MSZ.
Wydarzenia poprzedzające jego śmierć były i są przedmiotem wielu spekulacji. Śledztwo prowadzone na początku XX w. wręcz zmierzało do wniosku, że Masaryk został zamordowany. Badano najróżniejsze wątki, ale w stu procentach nie obalono żadnej z wersji możliwych wydarzeń: samobójstwa, morderstwa lub nieszczęśliwego wypadku. Tym samym nie stwierdzono, kto ponosi winę za jego śmierć. Ostatni raz śledztwo umorzono w marcu 2021 r.
Kim był Jan Masaryk?
.Jan Masaryk był czechosłowackim politykiem i dyplomata, który w okresie lat 1925–1938 pełnił funkcję ambasadora Czechosłowacji w Wielkiej Brytanii, a następnie w latach 1940-1948 sprawował urząd ministra spraw zagranicznych Czechosłowacji. Amerykański dziennikarz i pisarz John Gunther opisywał go jako „odważnego, uczciwego, niespokojnego i impulsywnego człowieka”. Był wolnomularzem oraz synem Tomáša Garrigue Masaryka, pierwszego prezydenta Czechosłowacji.
W latach 1944–1945 piastował także stanowiska Ministra Obrony Narodowej i Ministra Finansów Czechosłowacji. W lutym 1948 r. wraz z innymi demokratycznymi ministrami odmówił rezygnacji. Zmarł kilka dni później w niewyjaśnionych okolicznościach.
Historia komunistycznych zbrodni
.Wybitny amerykański historyk, specjalizujący się w dziejach Europy Środkowej i Wschodniej, prof. Norman NAIMARK, na łamach „Wszystko co Najważniejsze” uważa, że: „ „Ludobójczy atak Rosjan jest dla Ukrainy częścią długiej i gorzkiej historii kolonialnych represji wobec jej narodu. Przykładem z tej historii jest Hołodomor, zabójczy głód, który ogarnął ukraińskie ziemie w latach 1932–1933 i pochłonął około czterech milionów ukraińskich istnień. Opór Ukraińców wobec kolektywizacji i przymusowej rekwizycji zboża wzburzył sowieckich przywódców. Stalin podejrzewał Ukraińców o współpracę z Polską Piłsudskiego w celu wyzwolenia Ukrainy spod kontroli sowieckiej. Ukraińska inteligencja zbyt często opowiadała się za odrębnością ukraińskiej tożsamości. Kreml wykorzystał więc ogólnoradziecki głód powstały w wyniku kolektywizacji i doprowadził do zagłodzenia ukraińskiej ludności wiejskiej, prowadząc jednocześnie aresztowania, procesy, zesłania i egzekucje niszczące ukraińską inteligencję”.
„Za sprawą Stalina cierpieli również Polacy. Już w latach 1932–1933 dziesiątki tysięcy Polaków mieszkających na zachodzie Ukrainy zostało zesłanych do Kazachstanu i na Syberię. W latach 1935 i 1936 NKWD zaatakowało rzekomo „faszystowskie” polskie organizacje, co spowodowało deportację kolejnych 11 500 polskich rodzin z Ukrainy. W niesławnej operacji polskiej przeprowadzonej w latach 1937–1938 aresztowano 140 000 Polaków i stracono szokującą ich liczbę, tj. 111 000. Stalin był zadowolony z prześladowania Polaków przez szefa NKWD”.
.„Do [Nikołaja] Jeżowa”, napisał: „Bardzo dobrze! Wykopuj i usuwaj dalej ten polski szpiegowski brud. Zlikwiduj go dla dobra Związku Radzieckiego”. To jawnie ludobójcze wezwanie znalazło odzwierciedlenie w działaniach, które Sowieci podjęli we wschodniej Polsce zajętej po zawarciu paktu Ribbentrop-Mołotow. Nie dość, że kilkaset tysięcy Polaków zostało deportowanych na krańce Kazachstanu, Syberii i arktycznej północy, gdzie zginęły ich dziesiątki tysięcy, to jeszcze na rozkaz Kremla w kwietniu i maju 1940 roku, w tzw. zbrodni katyńskiej rozstrzelano około 22 000 polskich oficerów i urzędników. Ataki Stalina na Polaków nie ustały wraz ze zwycięstwem w wojnie. Polscy przywódcy ruchu oporu i przeciwnicy polityczni byli rutynowo aresztowani i eliminowani po zakończeniu wojny i dojściu komunistów do władzy” – pisze prof. Norman NAIMARK w tekście „Hitler, Stalin i uporczywość ludobójstwa„.
PAP/Piotr Górecki/WszystkocoNajważniejsze/MJ