Dekada Inicjatywy Trójmorza to dekada strategicznych projektów - Andrzej Duda

Dekada Inicjatywy Trójmorza to dekada strategicznych projektów infrastrukturalnych – podkreślił w prezydent Andrzej Duda podczas Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie. Jak podkreślił, inwestycje m.in. w budowę wspólnych dróg, zintegrowały Europę Wschodnią, „tak jak nigdy wcześniej”.

„Stajemy się niezwykle istotnym punktem na mapie”

.Trójmorze to inicjatywa, polegająca na współpracy prezydentów dwunastu państw położonych między Adriatykiem, Bałtykiem i Morzem Czarnym. Pracują oni razem na rzecz umocnienia międzynarodowej pozycji Europy, zacieśniając współpracę w dziedzinach takich jak infrastruktura, energetyka i gospodarka.

Członkami Inicjatywy Trójmorza są: Polska, Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry. 

Prezydent bierze udział w inauguracji piątej edycji Samorządowego Kongresu Trójmorza. Jest to spotkanie przedstawicieli rządów i samorządów państw Trójmorza, czyli inicjatywy zrzeszającej 13 państw Europy Środkowej, położonych między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym, a także partnerów strategicznych: Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych, Japonii oraz regionów partnerskich z Ukrainy i Mołdawii.

W wystąpieniu otwierającym Kongres Andrzej Duda podkreślił, że koncepcja tej współpracy zbiegła się w czasie z początkiem jego prezydentury. Przyznał, że ideą, która mu przyświecała przez lata trwania inicjatywy, była współpraca na wszystkich możliwych poziomach.

„Widząc ogromny potencjał, jaki drzemie w centrum i na wschodzie Europy wiedzieliśmy, że nasza siła będzie pochodziła z dynamicznego rozwoju gospodarczego, ale tym, co trzeba było wtedy przełamywać, były bariery” – zauważył prezydent.

Jak dodał, Dekada Inicjatywy Trójmorza miała zakończyć podział Europy na wschodnią i zachodnią, który przebiegał po linii tzw. żelaznej kurtyny.

Podkreślił, że kluczowa w rozwoju inicjatywy była zintegrowana infrastruktura, która połączyła południe Europy z krajami bałtyckimi. „Potrzebujemy sprawnej komunikacji, dobrych dróg, połączeń. Czas pokazał, że one są potrzebne nie tylko do transportu towarów, turystów, ale też są potrzebne do tego, żeby transportować czołgi, żeby mogły szybko być relokowane jednostki wojskowe w sytuacji niebezpieczeństwa” – zauważył Andrzej Duda.

„Dekada Inicjatywy Trójmorza to dekada konkretnych strategicznych projektów infrastrukturalnych, które zbliżyły kraje basenów Morza Adriatyckiego, Bałtyckiego i Czarnego, tak jak nigdy wcześniej jeszcze nie było, m.in. dzięki budowie tras” – podkreślił.

Jako przykłady projektów, które „tworzą i wzmacniają wspólnotę europejską” wymienił m.in. budowane i częściowo zrealizowane drogi północ-południe Via Carpatia, Via Baltica, S7, S3 i linii kolejowej Rail Baltica. „Udało nam się dzięki temu wzmocnić możliwości przepływu ludzi, towarów i usług. Dzięki tym i wielu innym rozwiązaniom stworzyliśmy też dogodne warunki inwestycyjne, które wraz z obiecującymi prognozami gospodarczymi sprawiają, że stajemy się niezwykle istotnym punktem na mapie nie tylko handlowej, ale także i inwestycyjnej w Europie” – powiedział.

Stwierdził, że szeroko pojęty region Trójmorza jest jednym z najszybciej rozwijających się regionów na świecie z prognozowanym 35-procentowym wzrostem PKB do 2030 r. Zdaniem prezydenta zainteresowanie formatem wzrasta i coraz więcej państw chce tutaj inwestować w Europie Środkowo-Wschodniej. „Stworzyliśmy atrakcyjny format, który stanowi przykład działania dla innych” – podkreślił.

Jak powiedział, kontakty polityczne nawiązane w ramach Inicjatywy Trójmorza ułatwiły współpracę po rosyjskim ataku na Ukrainę 24 lutego 2022 r. „Ten format ma swoje znaczenie dla budowy naszej pomyślności, ale też praktycznej budowy naszego bezpieczeństwa” – powiedział.

Prezydent przypomniał ponadto, że na 28-29 kwietnia 2025 r. w Warszawie zaplanowano 10. Szczyt Inicjatywy Trójmorza. Wyraził nadzieję, że towarzyszące mu rozmowy polityczne i forum gospodarcze „będą skutkowały nowymi inwestycjami i szansami” dla gospodarki Polski i całego regionu Trójmorza.

Marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski podczas inauguracji kongresu powiedział, że 27 samorządów z 7 państw należy do Sieci Regionów Trójmorza, a podczas kongresu w środę przystąpi do niej kolejny samorząd z Mołdawii.

„Udało nam się stworzyć płaszczyznę do pogłębiania współpracy gospodarczej, podpisać wiele cennych umów w obszarze transportowym oraz współpracy klastrów” – powiedział.

Dekada Inicjatywy Trójmorza – podsumowanie

.Podczas tegorocznej edycji kongresu – powiedział marszałek – przedstawiciele samorządów rozszerzą współpracę na wzajemne poznawanie dziedzictwa historycznego, współpracę skansenów i powołanie Sieci Turystycznej Trójmorza.

Jarosław Stawiarski podał, że w kongresie uczestniczy prawie 1500 samorządowców, ekspertów, naukowców, młodych liderów, przedstawicieli biznesu i organizacji pozarządowych z 29 krajów m.in. z Włoch, Francji, Anglii, Czech, Słowacji, Słowenii, Chorwacji, Węgier, Grecji, Demokratycznej Republiki Konga, Stanów Zjednoczonych, Ugandy i Ukrainy. „Od czasu rosyjskiej agresji jeszcze silniej pielęgnujemy nasze więzi z ukraińskimi sąsiadami” – dodał.

Zdaniem marszałka kraje Trójmorza nie są alternatywą, ale wspomożeniem dla Unii Europejskiej, a inicjatywa wzmacnia polskie i środkowoeuropejskie bezpieczeństwo.

Piąty Samorządowy Kongres Trójmorza potrwa do czwartku w Lubelskim Centrum Konferencyjnym. Uczestnicy będą dyskutować m.in. o odbudowie Ukrainy, bezpieczeństwie i przeciwdziałaniu dezinformacji wykorzystaniu sztucznej inteligencji w biznesie i nauki w medycynie, wezmą udział w seminarium o kobietach w biznesie, podsumują ostatnie 10 lat Inicjatywy Trójmorza i podpiszą deklarację w sprawie utworzenia Sieci Turystycznej Trójmorza. W kolejnych dniach zaplanowano także spotkania poświęcone bezpieczeństwu i przeciwdziałaniu dezinformacji.

Wydarzeniu towarzyszy Forum Gospodarcze dla przedsiębiorców, sesja naukowa i Wschodni Kongres Młodych Liderów. Organizatorem kongresu jest Samorząd Województwa Lubelskiego.

Zmienia się postrzeganie Trójmorza

.”Do tej pory w Pradze projekt Trójmorze był traktowany jako narzędzie polityczne przeprowadzania zmian w Europie Środkowej. Teraz górę bierze przekonanie, że jest to przede wszystkim inicjatywa ekonomiczna, służąca rozwojowi infrastruktury komunikacyjnej i energetycznej w regionie. To sprawia, że pojawia się realna szansa na pogłębienie współpracy w ramach 12 państw, które współtworzą Trójmorze.

Ta zmiana to także konsekwencja większej wiedzy o samym projekcie. Trójmorze zostało utworzone w 2016 r., ale Czesi długo prawie nic o nim nie wiedzieli. To jeden z powodów, dla którego Praga z wahaniem angażowała się w niego. Postrzegano projekt Trójmorze jako narzędzie, za pomocą którego Polska próbuje odizolować inne kraje regionu od Niemiec. Ten sposób myślenia podzielała również część czeskiej dyplomacji.

Ale ten sposób myślenia zaczął ewoluować, tym bardziej że przedstawiciele niemieckiego rządu wzięli udział – jako obserwatorzy – w szczycie Trójmorza w 2018 r. Tego typu sytuacje sprawiają, że w Pradze podejście do tego formatu się zmienia, szczególnie że USA inwestują w ten projekt. Fundusz inwestycyjny, który powstał przy tym projekcie, jest coraz większy.

Projekt Trójmorze staje się coraz efektywniejszą platformą regionalnej konsolidacji. I dzieje się tak także dlatego, że wyraźnej zmianie ulega polityka zagraniczna Czech. W naszym kraju dyskutuje się o niej coraz więcej, przede wszystkim w kontekście Chin i jej polityki wobec Europy. Partie prawicowe oraz liberalne coraz głośniej akcentują swoje niezadowolenie z polityki wobec Pekinu, którą prowadzą rząd i prezydent. Od 2014 r. Pekin konsekwentnie poszerza swoje wpływy w Pradze. Obecnie prezydent kraju, premier, inni ważni politycy głównego nurtu przyjmują bardzo prochińską postawę; nie przeszkadza im rosnący wpływ Chin na czeską politykę. Ale w 2018 r. ten kurs zaczął się zmieniać. Coraz większa grupa polityków zaczęła przyjmować inne stanowisko. Choćby marszałek senatu Miloš Vystrčil czy burmistrz Pragi Zdeněk Hřib, którzy coraz odważniej prezentują inne podejście do Pekinu” – opisuje Jakub JANDA, dyrektor European Values ​​Think-Tank.

Artykuł dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/jakub-janda-trojmorze-projekt/

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB