Szczepionka przeciwko HPV ratuje życia - dr Michał Sutkowski

Rocznie na raka szyjki macicy choruje w Polsce trzy i pół tysiąca kobiet. Dwa tysiące z nich umiera. Szczepionka przeciwko wirusowi HPV to szczepionka przeciwko rakowi – powiedział dr Michał Sutkowski z Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce i Uczelni Łazarskiego.

Rocznie 2 dwa tysiące kobiet umiera na raka szyjki macicy

.Od 1 września powszechny program szczepień przeciwko HPV został rozszerzony i obejmuje dzieci od 9 do 14 lat. Zmiany umożliwiają też wykonanie szczepień we wszystkich placówkach podstawowej opieki zdrowotnej realizujących szczepienia ochronne i w szkołach podstawowych.

W rozmowie z mediami dr Michał Sutkowski z Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce przyznał, że umieralność na raka szyjki macicy jest w naszym kraju bardzo duża. Według niego to skutek późnego wdrożenia programu szczepień.

„Około trzy i pół tysiąca kobiet choruje w Polsce na raka szyjki macicy z czego dwa tysiące umiera. Nowotwór wykrywany jest bardzo późno. Wykonanie tego szczepienia powoduje, że w 98-99 proc. nie rozwija się, nie występuje przewlekłe zakażenie wirusem HPV, który w konsekwencji powoduje nowotwór” – mówił.

Pytany o bezpieczeństwo tego szczepienia ekspert przywołuje duże badania przeprowadzone w Australii.

„W Australii od 2006 r. wykonano szczepienia populacyjne w grupach dziewcząt, a później w grupach chłopców (…) i ta szczepionka uzyskała status niezwykle bezpiecznej” – podkreślił

Zainteresowana udziałem w programie szczepień szkoła powinna skontaktować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej i umówić się na termin – jeden lub kilka. Jeśli szkoła nie wie, z którą przychodnią powinna się skontaktować, informacji udzieli lokalny sanepid. Szczepienie przeciwko wirusowi HPV oferowane uczniom szkół podstawowych jest bezpłatne i dobrowolne – rodzic może wyrazić zgodę na zaszczepienie dziecka lub tego nie zrobić.

Pytany o to dr Sutkowski przyznał, że szczepienia obowiązkowe przynoszą „wyszczepialność na poziomie dziewiećdziesięcioprocentowym”. Ponieważ te szczepienia są zalecane, potrzebna jest dobra kampania informacyjna.

Powszechny program szczepionek na HPV

.Od 1 września dostęp do dwóch rodzajów szczepionek przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), dwuwalentnej i dziewięciowalentnej, w ramach powszechnego i dobrowolnego programu mają dziewczęta i chłopcy w wieku 9-14 lat.

Szczepionka dwuwalentna działa przeciw dwóm typom wirusa HPV – 16 i 18. Zapobiega wystąpieniu zmian przednowotworowych narządów płciowych i odbytu oraz rakowi szyjki macicy i rakowi odbytu, związanych z onkogennymi typami HPV.

Szczepionka dziewięciowalentna Gardasil działa przeciw dziewięciu patogenom wirusa brodawczaka ludzkiego, a mianowicie: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58. Chroni przed zmianami przednowotworowymi narządów płciowych i odbytu, rakiem szyjki macicy, rakiem odbytu i dodatkowo przed wystąpieniem brodawek narządów płciowych (kłykcin kończystych) związanych przyczynowo z zakażeniem określonymi typami wirusa. Zgodnie z Narodową Strategią Onkologiczną do końca 2028 r. zaszczepionych przeciwko HPV miałoby zostać przynajmniej 60 proc. dziewcząt i chłopców w wieku dojrzewania.

Dane te są alarmujące

.W 2020 roku na całym świecie zdiagnozowano ponad 19 milionów nowych przypadków nowotworów (w tym w Polsce ok. 170 000), a 10 milionów ludzi z tego powodu zmarło. Oczekuje się, według Global Cancer Observatory, że do 2040 roku obciążenie to wzrośnie do około 30 milionów nowych przypadków raka rocznie i 16 milionów zgonów, a nowotwory staną się główną przyczyną śmierci. Tymczasem wiele zachorowań na nowotwory można przypisać potencjalnie modyfikowalnym czynnikom ryzyka. Znajomość tego faktu jest absolutnie kluczowa dla rozwoju skutecznych strategii zapobiegania chorobom nowotworowym.

„Palenie tytoniu odpowiadało za 36,3 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 12,3 proc. u kobiet, spożywanie alkoholu – za 6,9 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 2,3 proc. u kobiet. Z kolei otyłość (stwierdzana w oparciu o wysoki wskaźnik Body Mass Index – BMI) odpowiadała za 4,2 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 5,2 proc. u kobiet. Odkryto również bardzo niepokojący, ponad 20-procentowy wzrost zgonów z powodu nowotworów w latach 2010–2019, który można przypisać powyższym możliwym do uniknięcia przyczynom. Zauważono także, że czynniki ryzyka metabolicznego odgrywały rosnącą rolę. Rośnie też liczba nowotworów związana z czynnikami dietetycznymi i hormonalnymi, w tym zwłaszcza nowotworów piersi i prostaty” – podkreśla prof. Piotr CZAUDERNA, lekarz, chirurg dziecięcy, profesor nauk medycznych, w 2019 prezes Agencji Badań Medycznych.

Co istotne, wszystkie wymienione wyżej czynniki można kontrolować czy też ograniczać za pomocą stosunkowo prostych interwencji. Ich szkodliwy wpływ jest zresztą znany już od dziesięcioleci. Dlatego tak ważna jest profilaktyka zdrowotna. Można w jej obrębie wyróżnić kilka typów:

– profilaktykę wczesną, polegającą na kształtowaniu prawidłowych wzorców zdrowotnych w oparciu o odpowiednią edukację, w tym również szczepienia ochronne,

– profilaktykę zdrowotną pierwotną, polegającą na kontrolowaniu czynników ryzyka oraz identyfikacji osób, które znajdują się w grupie ryzyka,

– profilaktykę wtórną, skierowaną do osób znajdujących się w grupie ryzyka i nakierowaną na wczesne wykrycie choroby, a tym samym jak najszybsze wdrożenie leczenia,

– profilaktykę III fazy, skierowaną do osób chorych, mającą na celu zminimalizowanie skutków choroby i zapobieganie powikłaniom.

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB