Czym są pociski balistyczne?

Dzięki zaawansowanym systemom naprowadzania i różnorodnym typom pociski balistyczne stanowią poważne wyzwanie dla systemów obrony przeciwlotniczej. Ich zasięg sięga od kilkuset do ponad 10 tys. kilometrów.

Pociski balistyczne, przyszłość wojny

.Pocisk balistyczny to zaawansowany rodzaj rakiety, zaprojektowany do rażenia znacząco oddalonych celów. Porusza się z bardzo dużą prędkością i może przenosić zarówno ładunki konwencjonalne, jak też nuklearne, stanowiąc jedno z najpotężniejszych narzędzi współczesnej wojny.

Lot pocisku balistycznego można podzielić na trzy fazy. Pierwsza to faza wznoszenia, podczas której pocisk zostaje wystrzelony. Jest wówczas napędzany przez silniki rakietowe. W tym czasie wznosi się na znaczną wysokość, często poza atmosferę ziemską. Druga to faza balistyczna, w której, po wyłączeniu silników, rakieta porusza się po trajektorii balistycznej, wykorzystując siłę grawitacji. Trzecia, ostatnia faza, to wejście w atmosferę i uderzenie w cel.

Systemy naprowadzania, precyzja i technologie

.Nowoczesne pociski balistyczne często mają zaawansowane systemy naprowadzania, pozwalające trafiać w cel z dokładnością rzędu nawet kilkudziesięciu metrów. Precyzja zależy jednak od wielu czynników, w tym systemu naprowadzania czy warunków atmosferycznych. Rakiety o starszej technologii mogą trafić w miasta, bazy wojskowe czy inne cele o sporym obszarze, ale nie są skuteczne przy wyrafinowanych, precyzyjnych atakach.

Pociski balistyczne mają zasięg od kilkuset kilometrów do nawet ponad 10 tys. Prędkość i zasięg czynią z nich trudne cele dla obrony przeciwlotniczej. Niektóre z pocisków używają także specjalnych wabików, by gubić radary.

Podział pocisków balistycznych Kwestia zasięgu

.Ze względu na prędkość pociski balistyczne można podzielić na trzy typy: hipersoniczne – osiągające prędkość powyżej pięciu machów, naddźwiękowe (supersoniczne) – poruszające się z prędkością od 1 do 5 machów, oraz poddźwiękowe (subsoniczne) – o prędkości poniżej jednego macha. Podczas trwającej wojny na Bliskim Wschodzie pociski wystrzeliwane przez Iran lecą do Izraela kilkanaście minut. Ostrzał państwa żydowskiego widać było nawet z Cypru czy Aleksandrii w Egipcie.

.Jeśli chodzi o zasięg, pociski dzielą się na: międzykontynentalne (Intercontinental Ballistic Missile – ICBM) – zasięg powyżej 5500 kilometrów; pośredniego zasięgu (Intermediate-Range Ballistic Missile – IRBM) – od 3000 do 5500 kilometrów; średniego zasięgu (Medium-Range Ballistic Missile – MRBM) – od 1000 do 3000 kilometrów oraz krótkiego zasięgu (Short-Range Ballistic Missile – SRBM) – do 1000 kilometrów. 

Szczególny rodzaj stanowią Submarine-launched Ballistic Missile (SLBM), czyli pociski balistyczne wystrzeliwane z okrętów podwodnych.

Irańskie pociski balistyczne

.Irańskie pociski balistyczne krótkiego zasięgu to przede wszystkim różne modele rakiet Fateh-110 na paliwo stałe z promieniami rażenia rzędu 300 kilometrów oraz Fateh-313 o zasięgu zwiększonym do 500 kilometrów. We wrześniu 2016 r. Iran poinformował o skonstruowaniu nowego SRBM na stały materiał pędny o zasięgu 700 kilometrów, któremu nadano nazwę Zolfagar. W 2017 i 2018 r. rakiet Zolfagar użyto przeciwko siłom Państwa Islamskiego w Syrii.

Iran buduje również własne pociski manewrujące klasy ziemia-ziemia – jak zaprezentowany po raz pierwszy w 2015 r. pocisk Sumar, który ma mieć zasięg 2 tys. kilometrów, a wyglądem przypomina rosyjski lotniczy pocisk Raduga (oznaczenie zachodnie AS-15), będący odpowiednikiem amerykańskiego Tomahawka.

To, jakimi dokładnie zasobami pocisków balistycznych dysponują władze w Teheranie, pozostaje niewiadomą. Przed wojną amerykańskie szacunki mówiły o kilku tysiącach rakietach różnego typu. W obliczu zachodniego reżimu sankcyjnego program rozwoju rakiet balistycznych był w ostatnich latach stosunkowo najłatwiejszą opcją militarną dla Iranu – szczególnie dzięki wykorzystaniu górzystego ukształtowania terenu, ułatwiającego ukrywanie magazynów oraz części wyrzutni. 

Do tej pory Iran wystrzelił w kierunku Izraela kilkaset pocisków balistycznych. Izraelczycy podkreślają, że potencjał militarny strony irańskiej został znacząco ograniczony, m.in. w wyniku zniszczenia wyrzutni rakietowych, ale w warunkach wojennych trudno o weryfikację tych doniesień. Wiadomo, że skala irańskiego kontrataku z zastosowaniem pocisków balistycznych, przeprowadzonego w nocy z poniedziałku na wtorek, była mniejsza niż tych z poprzednich nocy.

PAP / MK