Ile dzieci w wieku 9-14 lat jest już zaszczepionych przeciw HPV?

Przeciwko HPV zaszczepionych jest ponad 13 proc. dzieci w wieku 9-14 lat – wynika ze sprawozdania realizacji w 2024 r. Narodowej Strategii Onkologicznej, którą przedstawił 8 lipca w sejmowej komisji zdrowia wiceminister zdrowia Marek Kos.

Ile dzieci jest zaszczepionych przeciw HPV?

.Sejmowa komisja zdrowia rozpatrzyła 8 lipca sprawozdanie Ministerstwa Zdrowia z realizacji rządowej Narodowej Strategii Onkologicznej w 2024 r. Z dokumentu wynika m.in., że w 2024 roku działania w ramach NSO koncentrowały się m.in. edukacji społeczeństwa i prowadzeniu działań profilaktycznych, rozwoju nowych metod terapeutycznych oraz optymalizacji procesu opieki nad pacjentami.

„Jednym z kluczowych działań była kontynuacja procesu wdrażania Krajowej Sieci Onkologicznej, której celem jest poprawa organizacji opieki onkologicznej w Polsce. Priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa oraz wysokiej jakości diagnostyki i leczenia onkologicznego. Główne założenia KSO obejmują wprowadzenie nowej struktury organizacyjnej i modelu zarządzania opieką onkologiczną, zapewnienie kompleksowych procesów diagnostycznoterapeutycznych oraz standardowych »ścieżek pacjenta«. KSO wprowadza także obowiązek wyznaczenia koordynatora opieki onkologicznej dla każdego chorego oraz prowadzenia systematycznej oceny satysfakcji pacjenta” – brzmi fragment sprawozdania.

Krajowy Rejestr Nowotworów

.Prezentujący dokument wiceminister zdrowia Marek Kos przypomniał, że od dnia 1 września 2024 r. dostępne są szczepienia przeciw HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) dla dzieci po ukończeniu 9. roku życia do ukończenia 14. roku życia. – Liczba zaszczepionych dzieci w 2024 r. wynosiła prawie 318 tys. W tym 186 tys. dziewczynek i 132 tys. chłopców. Od września 2024 r. do marca 2025 r. w szkołach zaszczepiono łącznie ponad 73 tys. dzieci. Ogólny procent wyszczepienia wynosi 13,46 proc. – poinformował wiceszef MZ.

Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że w 2022 r. w Polsce odnotowano ponad 181 tys. nowych przypadków zachorowań na nowotwory złośliwe oraz nieco ponad 96 tys. przypadków zgonów spowodowanych tymi schorzeniami. Stanowiły one drugą przyczynę zgonów w Polsce powodując w 2022 r. 23 proc. zgonów mężczyzn i 20 proc. zgonów kobiet.

Nowotwory złośliwe coraz częstszą przyczyną zgonów

.W sprawozdaniu z NSO zwrócono uwagę, że obserwowane od wielu lat trendy zachorowalności i umieralności z powodu nowotworów złośliwych w Polsce są determinowane zarówno strukturą wieku populacji, jak i zmianami zachodzącymi w ekspozycji populacji na czynniki rakotwórcze, głównie związane z paleniem papierosów (w 2023 r. odsetek palących mężczyzn i kobiet wyrównał się – 21 proc. dorosłych codziennie pali papierosy).

Najczęściej występującym nowotworem złośliwym u mężczyzn jest nowotwór gruczołu krokowego (23,3 proc.). Na drugim miejscu są nowotwory płuca (13,7 proc.), na trzecim rak jelita grubego (okrężnica i odbytnica) – 11,7 proc. zachorowań. Wśród nowych przypadków zachorowań u kobiet najczęstsze są nowotwory piersi (23,6 proc.), jelito grube (9,6 proc.), płuco (9,2 proc.) i trzon macicy (6,6 proc). Nowotwory płuca utrzymują pierwszą pozycję wśród nowotworowych przyczyn zgonów kobiet (17,9 proc.). 

Zdrowie – nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz

.W 2020 roku na całym świecie zdiagnozowano ponad 19 milionów nowych przypadków nowotworów (w tym w Polsce ok. 170 000), a 10 milionów ludzi z tego powodu zmarło. Oczekuje się, według Global Cancer Observatory, że do 2040 roku obciążenie to wzrośnie do około 30 milionów nowych przypadków raka rocznie i 16 milionów zgonów, a nowotwory staną się główną przyczyną śmierci. Tymczasem wiele zachorowań na nowotwory można przypisać potencjalnie modyfikowalnym czynnikom ryzyka. Znajomość tego faktu jest absolutnie kluczowa dla rozwoju skutecznych strategii zapobiegania chorobom nowotworowym.

Niedawno w renomowanym międzynarodowym czasopiśmie medycznym „Lancet” konsorcjum Global Burden of Disease Study 2 opublikowało badania związków między wskaźnikami czynników ryzyka (metabolicznego, zawodowego, środowiskowego i behawioralnego) a nowotworami na całym świecie.

Korzystając z szacunków dotyczących zachorowalności na raka, śmiertelności i danych dotyczących czynników ryzyka z 204 krajów oraz obejmujących czynniki ryzyka, od palenia tytoniu do narażenia na działanie czynników rakotwórczych w miejscu pracy, autorzy stwierdzili, że 4,45 miliona zgonów wynika z wystąpienia wymienionych czynników ryzyka. Stanowi to ogółem aż 44,4 proc. zgonów z powodu nowotworów. Jednocześnie skutkowało to utratą 105 milionów lat życia skorelowanych z niepełnosprawnością. Dane te są alarmujące.

Palenie tytoniu odpowiadało za 36,3 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 12,3 proc. u kobiet, spożywanie alkoholu – za 6,9 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 2,3 proc. u kobiet. Z kolei otyłość (stwierdzana w oparciu o wysoki wskaźnik Body Mass Index – BMI) odpowiadała za 4,2 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 5,2 proc. u kobiet. Odkryto również bardzo niepokojący, ponad 20-procentowy wzrost zgonów z powodu nowotworów w latach 2010–2019, który można przypisać powyższym możliwym do uniknięcia przyczynom. Zauważono także, że czynniki ryzyka metabolicznego odgrywały rosnącą rolę. Rośnie też liczba nowotworów związana z czynnikami dietetycznymi i hormonalnymi, w tym zwłaszcza nowotworów piersi i prostaty.

Co istotne, wszystkie wymienione wyżej czynniki można kontrolować czy też ograniczać za pomocą stosunkowo prostych interwencji. Ich szkodliwy wpływ jest zresztą znany już od dziesięcioleci. Dlatego tak ważna jest profilaktyka zdrowotna. Można w jej obrębie wyróżnić kilka typów:

– profilaktykę wczesną, polegającą na kształtowaniu prawidłowych wzorców zdrowotnych w oparciu o odpowiednią edukację, w tym również szczepienia ochronne,

– profilaktykę zdrowotną pierwotną, polegającą na kontrolowaniu czynników ryzyka oraz identyfikacji osób, które znajdują się w grupie ryzyka,

– profilaktykę wtórną, skierowaną do osób znajdujących się w grupie ryzyka i nakierowaną na wczesne wykrycie choroby, a tym samym jak najszybsze wdrożenie leczenia,

– profilaktykę III fazy, skierowaną do osób chorych, mającą na celu zminimalizowanie skutków choroby i zapobieganie powikłaniom.

Tekst dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-piotr-czauderna-zdrowie/

PAP/MJ