Teleskop Hubble'a uchwycił nietypową galaktykę spiralną w gwiazdozbiorze Panny

NGC 2976

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę spiralną oznaczoną jako NGC 2976, znajdującą się w gwiazdozbiorze Panny.

.Jak tłumaczą badacze z NASA, na obrazie z Teleskopu Hubble’a widoczna jest galaktyka spiralna znana jako NGC 2976. Znajduje się ona w odległości około 12 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Została odkryta 8 listopada 1801 roku przez astronoma Williama Herschela. NGC 2976 należy do Grupy galaktyk M81 i znajduje się na jej skraju.

Fot. NASA, ESA, and J. Dalcanton and B. Williams (University of Washington, Seattle)

.Astronomowie odkryli, że aktywność gwiazdotwórcza w zewnętrznych regionach NGC 2976 jest praktycznie uśpiona od milionów lat. Tylko pojedyncze obiekty wciąż powstają wewnętrznym regionie galaktyki. Naukowcy twierdzą, że interakcja z innymi galaktykami wchodzących w skład grupy M81 pierwotnie wyzwoliła wzmożone tempo formowania się gwiazd, jednak, obecnie ono przygasa. Powstawanie tych obiektów w NGC 2976 początkowo zaczęło zamierać na jej obrzeżach, ponieważ część gazu została usunięta, a reszta zapadła się w kierunku centrum. Ponieważ nie ma już materiału, który mógłby napędzać te wydarzenia, coraz więcej regionów galaktyki zaczyna być spokojna.

NGC 2976 nie wygląda jak typowa galaktyka spiralna. Posiada dysk, ale nie ma wyraźnego wzoru spiralnego. Jej gaz jest skoncentrowany w jądrze, ale nie ma ona centralnego wybrzuszenia gwiazd. Naukowcy tłumaczą, że nietypowy wygląd galaktyki został spowodowany interakcjami z innymi obiektami w grupie M81. Około miliarda lat temu część gazu z jej obrzeży została wyrwana, zmuszając resztę materiału do skierowania się w kierunku centrum galaktyki, gdzie obecna jest słabo zorganizowana struktura spiralna.

Gaz przemieszczając się w kierunku centrum galaktyki napędzał przyspieszone formowanie się nowych gwiazd przez co najmniej ostatnie 500 milionów lat w stosunkowo bezramiennym dysku. W tym samym czasie narodziny tych obiektów ustawały w zewnętrznych regionach NGC 2976, ponieważ skończył się tam materiał. Jak opisują astronomowie, obecnie również w wewnętrznym dysku zaczyna brakować gazu, który zabierają ostatnie rodzące się gwiazdy, kurcząc strefę narodzin nowych obiektów do obszaru o szerokości 5 tysięcy lat świetlnych wokół jądra.

Wielka Niedźwiedzica (łac. Ursa Major) jest gwiazdozbiorem okołobiegunowym nieba północnego, a zarazem trzecią co do wielkości konstelacją na niebie. W Polsce jest widoczna przez cały rok. Liczba gwiazd widoczna w niej gołym okiem wynosi około 125. Siedem najjaśniejszych gwiazd, często niesłusznie utożsamianych z Wielką Niedźwiedzicą, ponieważ stanowią tylko część gwiazdozbioru, tworzy charakterystyczny i łatwy do odszukania na niebie układ Wielkiego Wozu. Oś tylnych kół, Wielkiego Wozu, wskazuje na położoną tuż obok bieguna niebieskiego Gwiazdę Polarną, pełniącą w przeszłości ważną rolę w orientacji na niebie.

.Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Oprac. EG

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 16 lipca 2025
Fot. NASA, ESA, and J. Dalcanton and B. Williams (University of Washington, Seattle)