22. Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej

W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN 5 listopada rozpoczął 22. Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej. Wydarzenie otworzyła uroczysta premiera filmu „Prawdziwy ból”.

22. Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej

.W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN 5 listopada rozpoczął 22. Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej „Kamera Dawida”. Wydarzenie otworzyła uroczysta premiera filmu „Prawdziwy ból”. Wzięli w niej udział jego twórcy: reżyser oraz odtwórca jednej z głównych ról Jesse Eisenberg, aktorzy Kieran Culkin i Jennifer Grey oraz producentki Ali Herting i Ewa Puszczyńska.

„Prawdziwy ból” to historia kuzynów Davida (Jesse Eisenberg) i Benjiego (Kieran Culkin), którzy razem wybierają się do Polski, aby uczcić pamięć ukochanej babci. Podczas tej podróży odkrywają nie tylko nieznane dotąd miejsca oraz fakty z historii ich rodziny, ale także poznają siebie nawzajem i próbują odbudować trudne i pełne napięć relacje. Odwiedzają Warszawę, Lublin i Krasnystaw. Do stworzenia filmu zaangażowano również polskich twórców – za zdjęcia odpowiedzialny był Michał Dymek, scenografią zajęła się Mela Melak, a jedną z producentek była Ewa Puszczyńska.

„Moja rodzina pochodzi z Krasnegostawu, miasta na południowym wschodzie Polski. Od zawsze chciałem stworzyć film w Polsce. Kocham to miejsce. Jest bardzo piękne i inne od miejsca, w którym mieszkam – dorastałem w Nowym Jorku” – tłumaczył Jesse Eisenberg. Jak dodał, chciał opowiedzieć „historię dwóch chłopaków i ich dziwnej, długiej relacji rozgrywającą się na tle Polski”. „Uznałem, że będzie z tego piękny film” – dodał.

Eisenberg stworzył w części film autobiograficzny – o sentymentalnej podróży do Polski. „Miasta, które odwiedzają postacie, są dokładnie tymi samymi miastami, które odwiedziłem z moją żoną w 2008 roku. Każda scena w scenariuszu miała wpisane utwory Chopina, więc cały ten film jest Polską. Nakręciliśmy tutaj każdą scenę, z wyjątkiem dwóch ujęć z autem, które powstały w Nowym Jorku. Nawet sceny przedstawiające lotnisko JFK w Nowym Jorku były nakręcone na lotnisku w Radomiu. Jestem zaszczycony tym, że państwo pozwoliło mi to zrobić” – zaznaczył. Tłumaczył, że dom, który odwiedzają w filmie główni bohaterowie, to dom, w którym mieszkała jego babcia. Podkreślił, duża część filmu jest o jego życiu. „Wszystkie lokalizacje są istotne w historii mojej rodziny” – wskazał.

Film będący „listem miłosnym do Polski”

.Reżyser miesza wątki historyczne, dramatyczne i humorystyczne. „Piszę sztuki od 20 lat i mój styl oraz ton są podobne do tych w filmie – trochę zabawne, dramatyczne i emocjonalne. Jednak to, co dotychczas stworzyłem, nikomu nie podobało się tak bardzo jak «Prawdziwy ból». Chyba mi się poszczęściło” – podsumował. Wicedyrektor Warszawskiego Festiwalu Filmów o Tematyce Żydowskiej „Kamera Dawida” Ignacy Strączek w rozmowie ocenił, że w „Prawdziwym bólu” „Polska jest przedstawiona w bardzo pozytywnym świetle.

Jak mówi sam Jesse Eisenberg, film ten to „list miłosny do Polski”. Można się skupić na warstwie komediowej czy humorystycznej, ale jest też równowaga pomiędzy lekką formą i bardzo sprawnym montażem ze świetnymi zdjęciami a właśnie tematem tego filmu, którym jest podróż do Polski w celu poszukiwania swoich korzeni i własnej tożsamości. To od widzów zależy, w jaki sposób zinterpretują ten obraz” – dodał Strączek.

Jak zaznaczył Strączek, 22. edycja festiwalu odbywa się „pod znakiem powrotów do Polski, szukania własnej tożsamości, praktyk terapeutycznych oraz refleksji nad polsko-żydowskim dziedzictwem i wspólną – nie zawsze łatwą – historią”. „Mamy trzy filmy, które wyznaczają kierunek tego festiwalu. Jednym z nich jest oczywiście premiera «Prawdziwego bólu» Jessego Eisenberga” – wskazał.

Strączek poinformował, że jednym z filmów, które również poruszają te wątki, jest „Treasure” Julii von Heinz z Leną Dunham, Stephenem Fryem, Zbigniewem Zamachowskim, Sandrą Drzymalską i Tomaszem Włosokiem. „To jest dużo bardziej gorzki obraz poszukiwania tożsamości w kraju przodków” – powiedział. Kolejny to film „Wśród sąsiadów” Yoava Potasha. Reżyser nawiązuje do dzieł J.T. Grossa, kreśląc portret sąsiadów – Polaków i Żydów. Część z nich pamięta czasy Zagłady. Film podczas festiwalu będzie miał światową premierę, a Yoav Potash będzie gościem festiwalu. Zaplanowano również projekcję dwóch polskich filmów – dokumentu „Potop Postscriptum” Łukasza Czajki oraz „Czarnej Sukni” Janusza Majewskiego.

Festiwal Kamera Dawida (WJFF) istnieje od 2003 roku. Głównym partnerem od 2013 roku jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Oprócz retrospektyw i stałych sekcji tematycznych to również konkurs filmów fabularnych i dokumentalnych, krótkometrażowych i pełnometrażowych. Filmy zakwalifikowane do konkursu głównego walczą o POLIN-Grand Prix. To wynik 12-letniej współpracy Muzeum POLIN i Fundacji „Kamera Dawida”. Festiwal rozpoczął się 4 listopada i potrwa do 10 listopada. Zaplanowano panele, debaty oraz spotkania z reżyserami. Od 15 do 30 listopada dostępne będą pokazy online.

Jesse Adam Eisenberg znany jest z ról w filmach: „The Social Network”, „Batman vs. Superman. Świt sprawiedliwości”, „Zombieland” czy „Iluzja”. Za ten pierwszy film był nominowany do Oscara, Złotego Globu i BAFT-y. W październiku br. zgodnie z uchwałą podjętą przez Radę Miasta Krasnystaw Eisenberg został honorowym obywatelem miasta. Aktor został doceniony przez władze miasta za wkład w promocję Krasnegostawu w Polsce i poza jej granicami. Polską premierę „Prawdziwego bólu” zaplanowano na 8 listopada.

Hagada – jeden z najważniejszych tekstów judaizmu

.Prof. Szewach WEISS na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” pisał na temat centralnych składników żydowskiej tożsamości narodowej w tekście „Hagada, opowieść o tożsamości„.

„Nie sposób być Żydem, jeśli nie jest się związanym z żydowską religią i żydowską tradycją. Centralnym punktem żydowskości jest judaizm. Większość żydowskich ateistów poddaje swoje dzieci obrzezaniu. Te dzieci, podobnie jak koledzy z religijnych domów, przechodzą później bar micwę, gdy dorastają, wyprawiają żydowskie wesela, a gdy umierają, rodzina chowa ich na żydowskim cmentarzu. Oczywiście żydzi są podatni na trendy zachodnie i w Izraelu można natknąć się na ludzi, którzy na przykład żyją w trwałych związkach bez ślubu. Co ciekawe, bardziej podatni na zeświecczenie są Żydzi mieszkający w Izraelu niż w diaspora. Być może dlatego, że mogą czuć się związani z żydowską tożsamością, mieszkając w Izraelu. Obywatelstwo państwa żydowskiego jest dla nich wystarczającą gwarancją żydowskości, podczas gdy Żydzi w diasporze wciąż żyją w poczuciu, że muszą koniecznie chronić swą tożsamość, pieczołowicie kultywując tradycje i przekazując zwyczaje kolejnym pokoleniom”.

.”Dlatego jednym z najważniejszych punktów żydowskiej narracji jest hagada, czyli opowieść. Hagada to opowieść, która ma pozwolić zgłębić sens Pisma Świętego. Jest jedną dwóch odmian midraszu, czyli metody interpretacji Biblii. Druga odmiana midraszu to halacha, czyli wykładnia Biblii, dzięki której religijny Żyd wie, jak się zachować w konkretnych sytuacjach życiowych, co wolno mu jeść, albo kiedy może wykonywać jakie czynności. Hagada natomiast jest opowieścią, która ukazuje znaczenie konkretnych fragmentów Pisma Świętego. Nie tylko przypomina o opisanych w Biblii wydarzeniach, ale również objaśnia ich sens dla kolejnych pokoleń Żydów. Jest opowieścią i scenariuszem rozgrywającego się rok w rok przedstawienia. Odpowiada na wszystkie pytania dzieci, które jej słuchają” – pisze prof. Szewach WEISS.

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MJ