Astronomowie uchwycili galaktykę spiralną w Gromadzie Warkocza Bereniki

NGC 4921

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu zobrazowali galaktykę spiralną oznaczoną jako NGC 4921 znajdującą się w gwiazdozbiorze Warkocza Bereniki.

.Jak tłumaczą badacze z ESA, Gromada Warkocza Bereniki, znajdująca się w północnym gwiazdozbiorze Warkocza Bereniki, jest jednym z najbliższych, bardzo bogatych zbiorów galaktyk w pobliskim Wszechświecie. Gromada, znana również jako Abell 1656, znajduje się około 320 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego i składa się z ponad tysiąca członków. Na obrazie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a została uchwycona galaktyka oznaczona jako NGC 4921, która należy do tego zbioru. Została ona odkryta pod koniec XVIII wieku przez astronoma Williama Herschela.

Fot. NASA, ESA and K. Cook (Lawrence Livermore National Laboratory, USA)

.Galaktyki w dużych gromadach podlegają wielu interakcjom i fuzjom, które mają tendencję do stopniowego przekształcania bogatych w gaz galaktyk spiralnych w eliptyczne, w których przestają powstawać nowe gwiazdy. W rezultacie w strukturach takich jak Gromada Warkocza Bereniki, znajduje się znacznie więcej galaktyk eliptycznych i mniej spiralnych niż w spokojniejszych zakątkach Wszechświata.

NGC 4921 jest jedną z nielicznych galaktyk spiralnych w tej grupie. Jest zdaniem astronomów również dość nietypowa – jest przykładem „anemicznej spirali”, w której normalne dla tych obiektów intensywne formowanie się gwiazd, przez które tworzą się jasne ramiona, jest znacznie mniej intensywne. W rezultacie wokół NGC 4921 znajduje się tylko delikatny wir pyłu przypominający pierścień, który zawiera tylko kilka jasnych młodych niebieskich gwiazd. Znaczna część bladej spiralnej struktury w zewnętrznych częściach galaktyki jest niezwykle gładka i nadaje całej galaktyce wygląd przypominający meduzę.

Warkocz Bereniki (łac. Coma Berenices) jest gwiazdozbiorem nieba północnego, 42. co do wielkości i był znany od starożytności. W połowie XVI w. uczynił go gwiazdozbiorem holenderski kartograf Gerardus Mercator. Jest widoczny w Polsce od zimy do lata, a liczba gwiazd widoczna w nim gołym okiem wynosi około 50. Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji jest β Comae Berenices. Badacze twierdzą, że ten rejon nieba nie obfituje w gwiazdy, ale za to obecne jest w nim wiele galaktyk. Znajduje się w nim osiem obiektów z katalogu Messiera. Gwiazdozbiór został nazwany na cześć królowej Bereniki II z Egiptu – jest to jedyny gwiazdozbiór nazwany na cześć postaci historycznej.

.Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Oprac. EG

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 2 sierpnia 2025
Fot. NASA, ESA and K. Cook (Lawrence Livermore National Laboratory, USA)