Astronomowie uchwycili ogon komety międzygwiezdnej przelatującej przez Układ Słoneczny

Naukowcy na nowym szczegółowym obrazie uchwycili rosnący ogon komety międzygwiezdnej 3I/ATLAS i jej komę. Obserwacje pomogą lepiej poznać ten niezwykły obiekt i jego skład.

.Astronomowie wykorzystali spektrograf Gemini Multi-Object Spectrograph (GMOS) w obserwatorium Gemini South w Cerro Pachón w Chile, aby uzyskać głębokie, wielobarwne zdjęcia międzygwiezdnej komety 3I/ATLAS. Gemini South jest częścią Międzynarodowego Obserwatorium Gemini. Obserwacje te zostały przeprowadzone w ramach współpracy NSF NOIRLab z Shadow the Scientists, pod kierownictwem Karen Meech z University of Hawai’i.

.Na uzyskanych zdjęciach kometa ma szeroką komę – chmurę gazu i pyłu, która tworzy się wokół lodowego jądra komety, gdy zbliża się ona do Słońca – oraz ogon o długości około 1/120 stopnia na niebie, który jest skierowany w stronę przeciwną do naszej gwiazdy. Cechy te powiększyły się w porównaniu z wcześniejszymi obrazami ciała niebieskiego, co wskazuje zdaniem badaczy, że 3I/ATLAS stała się bardziej aktywna podczas podróży przez wewnętrzny Układ Słoneczny.

Oprócz uchwycenia nowych zdjęć, głównym celem naukowym obserwacji było zebranie widma komety, czyli długości fal światła, które emituje. Informacje te pozwalają naukowcom lepiej poznać skład i właściwości chemiczne komety, co pozwala zrozumieć, jak zmienia się ona podczas przemieszczania się przez nasze kosmiczne sąsiedztwo.

Fot. NOIRLabAstro

.Obiekt międzygwiezdny został po raz pierwszy wykryty 1 lipca 2025 r. przez system ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System). Najnowsze obserwacje sugerują, że pył i lód 3I/ATLAS są zasadniczo podobne do tych występujących w kometach pochodzących z naszego Układu Słonecznego, co wskazuje na zbliżone procesy powstawania układów planetarnych wokół innych gwiazd.

Podczas sesji obserwacyjnej Bin Yang, adiunkt w Instituto de Estudios Astrofísicos (IEA) na Universidad Diego Portales, pomagał uczestnikom w interpretacji danych spektralnych, a Meech poprowadził dyskusję na temat znaczenia obiektów międzygwiezdnych dla zrozumienia powstawania i ewolucji układów planetarnych.

„Głównym celem obserwacji było zbadanie kolorów komety, które dostarczają wskazówek dotyczących składu i rozmiarów cząstek pyłu w komie, oraz uchwycenie widm w celu bezpośredniego pomiaru składu chemicznego. Zauważyliśmy, że ogon komety się powiększył, co wskazywało na zmianę w cząstkach w porównaniu z poprzednimi obrazami i po raz pierwszy mogliśmy rzucić okiem na skład chemiczny na podstawie widma” – mówi Karen Meech z University of Hawai’i.

Komety międzygwiezdne są niezwykle rzadkie – 3I/ATLAS jest dopiero trzecim potwierdzonym przypadkiem, po 1I/ʻOumuamua zaobserwowanej w 2017 roku i komecie 2I/Borisov odkrytej w 2019 roku. W przeciwieństwie do komet, które powstały w Układzie Słonecznym, 3I/ATLAS porusza się po orbicie hiperbolicznej, która ostatecznie wyniesie ją z powrotem w przestrzeń międzygwiezdną. Jej krótki przelot przez nasze kosmiczne sąsiedztwo daje astronomom niepowtarzalną okazję do zbadania materiału, który powstał wokół innej gwiazdy.

.„Uchwycony ogon komety, jak i jej koma pozwolą nam lepiej zrozumieć jak zbudowane są inne układy gwiezdne. A sama obecność tego niezwykłego gościa przypomina nam, że nasz Układ Słoneczny jest tylko częścią rozległej i dynamicznej galaktyki – i że nawet najbardziej ulotni goście mogą pozostawić trwały ślad” – podsumowuje Karen Meech z University of Hawai’i.

Oprac. EG