Kandydaci 2025. Programy wyborcze

Kryzys demograficzny – co na ten temat mówią kandydaci 2025 ubiegający się o wejście do drugiej tury a przede wszystkim wygraną w wyborach prezydenckich? Jakie jest miejsce demografii w ich programach wyborczych przygotowanych na wybory prezydenckie 2025 roku?

Jaki pomysł na kryzys demograficzny mają kandydaci 2025?

Dzietność w Polsce należy do najniższych w Europie, a prognozy demograficzne są alarmujące. W 2023 roku wskaźnik dzietności wyniósł zaledwie 1,16 dziecka na kobietę, podczas gdy dla zapewnienia prostej zastępowalności pokoleń powinien wynosić co najmniej 2,1. Ekspert zajmujący się kwestiami demografii Mateusz Łakomy ostrzega, że jeśli nie zdołamy odwrócić negatywnych trendów, za trzy pokolenia Polaków będzie nas już tylko 15 milionów. Jakie propozycje mają kandydaci w wyborach prezydenckich 2025 r. i czy wszyscy z nich traktują ten problem jako priorytet?

Konsekwencje kryzysu demograficznego dotykają każdego aspektu życia społecznego – od bezpieczeństwa, przez gospodarkę, aż po ciągłość kultury. Bez jego rozwiązania trudno będzie skutecznie reagować na zagrożenia, rozwijać państwo dobrobytu czy utrzymać wzrost gospodarczy.

Jakie pomysły na to, by nie być prezydentem wyludniającej się Polski, prezentują uczestnicy wyścigu prezydenckiego plasowani na czołowych miejscach w najnowszych sondażach prezydenckich? Jakie miejsce zajmuje demografia w programach wyborczych kandydatów w tegorocznych wyborach prezydenckich?

Rafał TRZASKOWSKI

Faworyt sondaży, wiceprzewodniczący rządzącej Platformy Obywatelskiej i kandydat KO w wyborach prezydenckich Rafał TRZASKOWSKI w swoim programie, w sekcji „Zdrowy rozsądek w życiu społecznym”, wskazuje na liberalizację prawa aborcyjnego oraz wsparcie dla programu in vitro jako elementy budowania racjonalnej polityki społecznej.

Przypomijmy jednak, że rządowy program bezpłatnego in vitro został już uruchomiony i działa od 1 czerwca 2024 r. Rafał TRZASKOWSKI zapowiada również inwestycje w rozwój usług publicznych – żłobków i przedszkoli – jako kluczowych elementów wsparcia rodzin.

Pozostałe elementy programowe, które pojawiły się w kampanii prezydenckiej Rafała TRZASKOWSKIEGO to m.in. opowiedzenie się tego kandydata za:

• liberalizacją prawa aborcyjnego – poprzez złożenie prezydenckiego projektu ustawy; 
  
• przyjęciem ustawy o „pigułce dzień po”;
  
• likwidacją Funduszu Kościelnego;
  
• zacieśnianie relacji z Niemcami i Francją;
  
• pogłębianiem integracji europejskiej;
  
• utrzymaniem obecnego modelu polityki migracyjnej realizowanej przez rząd Donalda Tuska;
  
• kontynuowaniem transformacji energetycznej zgodnie z założeniami Zielonego Ładu UE;
  
• wprowadzeniem w możliwej przyszłości euro w Polsce;
  
• utrzymaniem jak najdalej idącej pomocy dla Ukrainy;
  
• przyjęciem ustawy o języku śląskim;
  
• ideą Centralnego Okręgu Przemysłowego (bez szczegółów);
  
• wspieraniem środkami publicznymi społeczności LGBT.

Karol NAWROCKI

Dla Karola NAWROCKIEGO, kandydata popieranego przez środowisko polityczne, które jako pierwsze w III RP uruchomiło na dużą skalę wsparcie finansowe dla rodzin (program Rodzina 500+/800+), fundamentem polityki demograficznej pozostaje rodzina. Jednym z jego sztandarowych pomysłów jest PIT 0% dla rodzin – rozwiązanie, zgodnie z którym każdy rodzic wychowujący co najmniej dwoje dzieci byłby zwolniony z podatku dochodowego do kwoty 140 tys. zł rocznie.

Według szacunków, z takiej ulgi mogłoby skorzystać ponad 3 miliony rodzin. Dla przykładu, rodzina, w której każdy z rodziców zarabia średnią płacę krajową, zyskałaby łącznie  kilkanaście tysięcy złoty rocznie – o tyle więcej zostawałoby w ich domowym budżecie  na  potrzeby rodziny. To kwota, którą normalnie zapłaciliby w formie podatku dochodowego, a która wedle propozycji kandydata obywatelskiego  pozostałaby w ich budżecie domowym. W programie wyborczym Karola NAWROCKIEGO, jako kandydata do najwyższego urzędu w państwie, inwestycja w rodzinę i wychowanie nowych pokoleń to inwestycja w przyszłość Polski.

Pozostałe elementy programowe, które pojawiły się w kampanii prezydenckiej Karola NAWROCKIEGO to m.in. opowiedzenie się tego kandydata za:

• zacieśnianiem relacji sojuszniczych ze Stanami Zjednoczonymi;
  
• zwiększeniem wydatków na polską armię i wzmocnieniem bezpieczeństwa narodowego, zwiększenie liczebne wojska, co najmniej do 300 tys. żołnierzy;
  
• kontynuacją zagrożonych wstrzymaniem inwestycji rozwojowych: CPK, polskiego atomu, rozbudowę portów na Bałtyku etc.
  
• wzmocnieniem polskiej gospodarki; obniżkę VAT z 23 do 22 proc., obniżenie rachunków za energię o 1/3, zawetowaniem Zielonego Ładu UE;
  
• utrzymaniem złotówki jako waluty narodowej;
  
• silną i zdecydowaną obroną polskich granic przed zalewem nielegalnych imigrantów;
  
• ochroną dzieci nienarodzonych (sprzeciw wobec aborcji);
  
• zwiększaniem obszarów indywidualnej wolności i siły wspólnoty;
  
• PIT 0 proc. dla rodzin z dwojgiem i więcej dzieci, minimum 150 zł waloryzacji emerytur i rent, dostęp do usług publicznych i służby zdrowia, 
  
• wsparciem polskiego rolnictwa i rozwoju lokalnego, również poza największymi miastami, ochronę polskiego rolnictwa przed importem z Ameryki Południowej i Ukrainy;
  
• uzyskaniem od Ukrainy zgody na ekshumacje na Wołyniu;
  
• kontynuacją działań na rzecz uzyskania reparacji od Niemiec;
  
• brak zgody na „niszczące ideologie”, które „demoralizują dzieci w szkołach”, 
  
• przywracaniem pamięci o polskich bohaterach narodowych, programy patriotyczne w szkołach.

Sławomir MENTZEN i Szymon HOŁOWNIA

Program Sławomira MENTZENA nie zawiera bezpośrednich propozycji prorodzinnych ani prodemograficznych – nie znajdziemy tam ulg podatkowych na dzieci, wsparcia dla rodzin wielodzietnych ani zachęt do zwiększania dzietności. Kandydat ten skupia się przede wszystkim na kwestiach gospodarczych, suwerenności oraz ochronie tradycyjnych wartości.

Podobnie jeszcze do niedawna sytuacja wyglądała w programie wyborczym Szymona HOŁOWNI, który koncentruje się na szeroko pojętych kwestiach społecznych. Kandydat Polski 2050 na spotkaniu wyborczym 29 marca 2025 r. w Płocku wzbogacił swój program o propozycje dotykającą polityki pronatalnej. Zaproponował dodatkowy dzień urlopu dla tych, którzy planują dziecko. Wolny dzień w zamyśle Szymona HOŁOWNI przyszli rodzice mogliby spożytkować na szkolenie z bezpieczeństwa cyfrowego swojego potomstwa.

Sławomir MENTZEN w kampanii wyborczej 2025 r. opowiada się m.in. za:

• silną i zdecydowaną obroną polskich granic przed zalewem nielegalnych imigrantów;
  
• bardziej restrykcyjną polityką migracyjną w zakresie także pracowników kontraktowych;
  
• niskimi i nieskomplikowanymi podatkami;
  
• niską stałą składką zdrowotną;
  
• wspieraniem małych i średnich polskich firm;
  
• likwidacją/ograniczeniem wsparcia dla Ukrainy;
  
• asertywną polityką zagraniczną;
  
• odrzuceniem Zielonego Ładu UE;
  
• ochroną dzieci nienarodzonych (sprzeciwia się aborcji);
  
• utrzymaniem złotówki jako waluty narodowej;
  
• obroną tradycyjnych wartości.

Szymon HOŁOWNIA w kampanii wyborczej 2025 r. opowiada się m.in. za:

• referendum w sprawie aborcji;
  
• pogłębieniem integracji europejskiej;
  
• wprowadzeniem euro w Polsce;
  
• ścisłą współpracą z unijnymi sojusznikami – głównie Niemcami i Francją;
  
• kontynuacją transformacji energetycznej w duchu unijnego Zielonego Ładu UE;
  
• utrzymaniem prawa do azylu dla nielegalnych imigrantów;
  
• polityką otwartych drzwi;
  
• utrzymaniem przywilejów socjalnych dla uchodźców z Ukrainy w Polsce;
  
• kontynuacją maksymalnej pomocy dla Ukrainy.

Adrian ZANDBERG

Kandydat partii Razem – Adrian ZANDBERG – przyczyn katastrofy demograficznej upatruje przede wszystkim w bardzo utrudnionym dostępie młodych Polaków do mieszkań. W jego ocenie to kluczowa bariera uniemożliwiająca zakładanie rodzin. Adrian ZANDBERG w swoim programie wyborczym na wybory prezydenckie 2025 proponuje zatem rozwój budownictwa społecznego, wprowadzenie podatku antyspekulacyjnego oraz rezygnację z dopłat do kredytów, które jego zdaniem sztucznie windują ceny mieszkań i tym samym ograniczają ich dostępność.

Pozostałe elementy programowe, które pojawiły się w kampanii prezydenckiej Adriana ZANDBERGA to m.in. opowiedzenie się tego kandydata za:

• legalną aborcją;
  
• liberalną politykę migracyjną;
  
• inwestycjami mającymi na celu rozwój polskiego przemysłu;
  
• kontynuacją polityki transformacji energetycznej w duchu Zielonego ŁaduI UE;
  
• pogłębianiem integracji europejskiej;
  
• dalszą pomocą dla Ukrainy;
  
• rozwojem polskiego AI i inwestycjami w nowoczesne technologię;
  
• zwiększeniem wydatków na służbę zdrowia;
  
• silnym państwem opiekuńczym.

Magdalena BIEJAT

W wyborach prezydenckich 2025 roku program wyborczy Magdaleny BIEJAT – drugiej kandydatki z lewicy – nie zawiera bezpośrednich rozwiązań dotyczących polityki prorodzinnej czy prodemograficznej. Jej propozycje koncentrują się przede wszystkim na równości społecznej, bezpieczeństwie oraz poprawie warunków życia obywateli.

Pozostałe elementy programowe, które pojawiły się w kampanii prezydenckiej Magdaleny BIEJAT to m.in. opowiedzenie się tej kandydatki za:

• aborcją na życzenie do 12 tygodnia ciąży;
  
• dekryminalizacją aborcji;
  
• darmową antykoncepcją dla młodzieży;
  
• polityką otwartych drzwi dla imigrantów;
  
• pogłębieniem integracji europejskiej;
  
• zacieśnioną współpracą z Niemcami i UE;
  
• rezygnacją ze złotówki na rzecz euro; 
  
• wprowadzeniem równego urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców;
  
• surowymi karami za niepłacenie alimentów;
  
• wspieraniem z budżetu publicznego społeczności LGBT.

Kiedy wybory prezydenckie 2025?

.Wybory prezydenckie rozpisane zostały na niedzielę 18 maja 2025 r. Głosować będziemy w godzinach 7.00 – 21.00. Jednak w zgodnej opinii wszystkich ośrodków badawczych, to nie w pierwszej turze zostanie wybrany następca Andrzeja Dudy, czyli nowy Prezydent RP. Żaden z kandydatów w wyborach prezydenckich 2025 nie uzyska bowiem w pierwszej turze 50 proc. głosów, niezbędna będzie więc druga tura, w niedzielę 1 czerwca 2025 r. Wówczas także będziemy mogli oddać głos między 7.00 a 21.00.

Jednakże przeliczenie głosów przez Państwową Komisję Wyborczą nie oznacza, że dowiemy się, kto zostanie nowym prezydentem Polski. Potwierdzenie decyzji wyborców zostanie wydane – lub nie – przez Sąd Najwyższy. Następnie marszałek Sejmu zwoła – lub nie – posiedzenie Sejmu niezbędne, aby podczas Zgromadzenia Narodowego został zaprzysiężony przyszły Prezydent RP. Jeśli się to stanie, zgodnie z kalendarzem wyborczym [LINK] następca Andrzeja Dudy obejmie urząd prezydencki 6 sierpnia 2025 r.

Karolina Jaszowiecka