16 lutego 1923 roku w Tebach, angielski archeolog Howard Carter, otworzył miejsce pochówku starożytnego władcy Egiptu. Komora grobowa Tutanchamona zamknięta była przez ponad 3 tys. lat.
Komora grobowa Tutanchamona
Starożytni Egipcjanie postrzegali swoich faraonów jako bogów, dlatego też starannie konserwowali ich ciała po śmierci. Grzebali je w wyszukanych grobowcach zawierających skarby. Miały one towarzyszyć władcom w życiu pozagrobowym. W XIX wieku archeolodzy z całego świata przybywało do Egiptu, odkrywając wiele grobowców ukrytych pod egipskim piaskiem. Wiele z nich zostało już jednak ograbionych ze skarbów. Grobowiec Tutanchamona różnił się tym od wszystkich, że jako jedyny pozostał nienaruszony przez ponad 3 tys. lat.
Angielski archeolog Howard Carter przybył do Egiptu w 1891 roku. Przekonany był, że istnieje przynajmniej jeden nieodkryty dotąd grobowiec – mało znanego faraona Tutanchamona, czyli króla Tuta. Żył on około 1400 roku p.n.e. i zmarł, gdy był jeszcze nastolatkiem. Dzięki wsparciu angielskiego szlachcica, Lorda Carnarvona, Carter prowadził poszukiwania przez pięć lat. Na początku 1922 roku poszukiwania miały zostać odwołane z powodu braku postępów, jednak Carterowi udało się pozyskać fundusze na kolejny rok badań.
W listopadzie 1922 roku, zespół Cartera odkrył schody ukryte w gruzach w pobliżu wejścia do innego grobowca. Stopnie te prowadziły do starożytnych, zapieczętowanych drzwi noszących imię Tutanchamona. 26 listopada Carter i Lord Carnarvon weszli do wewnętrznych komnat grobowca. Jego wnętrze było praktycznie nienaruszone. Znajdowały się tam skarby sprzed ponad 3000 lat. Badacze rozpoczęli eksplorację czterech pomieszczeń grobowca. 16 lutego 1923 roku, w obecności egipskich urzędników, Carter otworzył drzwi do ostatniej komory.
Wnętrze grobowca
W środku znajdował się sarkofag z trzema trumnami umieszczonymi jedna w drugiej. Ostatnia trumna, wykonana była ze złota i zawierała zmumifikowane ciało króla Tuta. Wśród bogactw znalezionych w grobowcu – złotych kapliczek, biżuterii, posągów, rydwanu, broni, odzieży – najcenniejsza okazała się mumia, która jako pierwsza w historii była doskonale zachowana. Artefakty zostały skatalogowane, następnie włączono je do słynnej wystawy objazdowej zwanej “Skarby Tutenchamona”. Stałym miejsce jej ekspozycji jest Muzeum Egipskie w Kairze.
Tylko ściany komory grobowej Tutanchamona noszą jakiekolwiek ozdoby. W przeciwieństwie do większości wcześniejszych i późniejszych grobowców królewskich, które są bogato zdobione tekstami pogrzebowymi, takimi jak Amduat czy Księga Bram, które pomagały zmarłemu władcy odnaleźć się w życiu pozagrobowym. W grobowcu Tutanchamona reprezentowana jest tylko jedna scena z Amduatu. Reszta dekoracji przedstawia albo pogrzeb, albo faraona w towarzystwie różnych bóstw.
Niewielki rozmiar grobowca oznaczał, że około 5000 artefaktów, które odkryto wewnątrz, było ułożonych bardzo ciasno. Odzwierciedlały one styl życia królewskiego pałacu i zawierały przedmioty, których Tutenchamon używał w czasie życia codziennego, takie jak ubrania, biżuteria, kosmetyki, kadzidła, meble, krzesła, zabawki, naczynia wykonane z różnych materiałów, rydwany i broń.
Dolina Królów
Pomimo bogactw, które zawierał, grobowiec Tutanchamona, był w rzeczywistości dość skromny w porównaniu z innymi, znajdującymi się w Dolinie Królów, zarówno pod względem wielkości, jak i dekoracji. Jest to najprawdopodobniej spowodowane tym, że Tutanchamon objął tron w bardzo młodym wieku. Rządził tylko przez około dziewięć lat. Większe grobowce władców takich jak Hatszepsut, Thutmose III, Amenhotep III i Ramzes II, zostały wcześniej ograbione i nie jest możliwe poznanie, togo co zostało w nich pierwotnie umieszczone.
Tutanchamon, stosunkowo mało znaczący król, który został pominięty w historii Egiptu, ponieważ był spokrewniony z niepopularnym królem Echnatonem, dziś jest jednak jednym z najbardziej znanych faraonów, dzięki swojemu grobowcowi.
Oprac. Emil Gołoś
