Lista kandydatów w wyborach prezydenckich 2025

Lista kandydatów

Dotychczas do Państwowej Komisji Wyborczej wpłynęło 16 zgłoszeń komitetów w wyborach na prezydenta RP w 2025 r. Zamknięcie zgłoszeń nastąpi 24 marca 2025 r. a 28 kwietnia 2025 r. zostanie opublikowana przez PKW ostateczna lista kandydatów w wyborach prezydenckich 2025 r. Wtedy też dowiemy się, kto kandyduje na Prezydenta RP w wyborach 2025.

Kiedy odbędą się wybory prezydenckie 2025?

.To kiedy dokładnie odbędą się wybory prezydenckie 2025 wiemy od 8 stycznia, to właśnie tego dnia marszałek Sejmu RP Szymon HOŁOWNIA (także startujący w wyborach prezydenckich) ogłosił, że wybory prezydenckie 2025 zostaną przeprowadzone dokładnie 18 maja. Niemal na pewno nie jest to jednak data kiedy poznamy nowego prezydenta RP, ponieważ do jego wyłonienia potrzebna najprawdopodobniej będzie druga tura, która jest zaplanowana na 14 dni później, czyli 1 czerwca 2025 r.

Druga tura wyborów prezydenckich odbędzie się, jeśli żadnemu z kandydatów startujących w tych wyborach nie uda się zdobyć 50 proc. głosów plus jeden. Ważnym czynnikiem, który należy mieć na uwadze jest to, że wynik wyborów prezydenckich 2025 będzie musiał zostać zatwierdzony przez Sąd Najwyższy. Zaprzysiężenie nowego Prezydenta RP odbędzie się 6 sierpnia 2025 r.

Państwowa Komisja Wyborcza do tej pory zarejestrowała w sumie 16 komitetów wyborczych. Jako pierwsze zgłoszenie kandydata na prezydenta wpłynęło zgłoszenie Sławomira MENTZENA, już 30 stycznia 2025. Dotychczas 16 środowisk politycznych może mieć nadzieję, że to właśnie ich kandydat wygra wybory prezydenckie 2025 r. Są to komitety: Adriana ZANDBERGA, Aldony Anny SKIRGIEŁŁO, Grzegorza BRAUNA, Karola NAWROCKIEGO, Magdaleny BIEJAT, Macieja MACIAKA, Marka JAKUBIAKA, Marka WOCHA, Pawła TANAJNO, Rafała TRZASKOWSKIEGO, Romualda STAROSIELCA, Sławomira MENTZENA, Szymona HOŁOWNI, Wiesława LEWICKIEGO, Wojciecha PAPISA, Dawida JACKIEWICZA.

Sondaże prezydenckie 2025 kto wygra wybory prezydenckie?

.Najnowsze sondaże prezydenckie próbują określić, jak będzie wyglądał ranking kandydatów zmierzających do drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 roku, a więc swoisty ranking zwycięzców wyborów prezydenckich określany na podstawie sondaży wyborczych.

Wszystkie ostatnie sondaże prezydenckie wskazują dwójkę faworytów w wyborach prezydenckich 2025 roku. Prowadzącym w sondażach prezydenckich jest Rafał TRZASKOWSKI – wiceprzewodniczący rządzącej Platformy Obywatelskiej, prezydent Warszawy, wskazany w wyniku prawyborów w jego formacji, które wygrał pokonując Radosława Sikorskiego.

.Sprawnie atakującym, prowadzącym aktywną kampanię i szybko zmniejszającym dystans do lidera jest Karol NAWROCKI – kandydat obywatelski startujący z wsparciem t.zw. starej krakowskiej inteligencji, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, który uzyskał także poparcie PiS.

Za dwójką faworytów w dalszej odległości, znajdują się kolejni kandydaci w wyborach prezydenckich 2025 r., z dystansem kilkunastu punktów procentowych, co utrudniać będzie im w sposób zasadniczy wejście do drugiej tury wyborów prezydenckich. Jednak najbliższe miesiące mogą ten stan zmienić.

Kto kandyduje na Prezydenta Polski w wyborach prezydenckich 2025?

.Kto ostatecznie startuje w tych wyborach, kto kandyduje w wyborach prezydenckich 2025 dowiemy się dopiero 28 kwietnia 2025 r., gdy Państwowa Komisja Wyborcza opublikuje listę kandydatów w wyborach prezydenckich. Będą to kandydaci, którzy m.in. dostarczą 100.000 podpisów pod listami popierających ich obywateli.

Do tego czasu możemy jedynie obserwować, które komitety wyborcze kandydatów zgłaszają się do rejestracji Państwowej Komisji Wyborczej i na tej podstawie przewidywać, że to właśnie z tej grupy będziemy wybierać prezydenta Polski w wyborach 18 maja 2025 r.

Magdalena BIEJAT – kandydatka Nowej Lewicy

.Magdalena BIEJAT (ur. 11 stycznia 1982 w Warszawie – ma 43 lata) – polityk i senator Nowej Lewicy, wicemarszałek Senatu XI kadencji, z zawodu socjolog. W przeszłości pracowała jako tłumacz literatury hiszpańskojęzycznej oraz była związana z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Fundacją im. Stefana Batorego, Fundacją Stocznia.

W latach 2015-2024 była członkiem Partii Razem, a w latach 2022-2024 (do października 2024 r.) także wiceprzewodnicząca Partii Razem Z ramienia tego ugrupowania była posłem na Sejm IX kadencji. W ramach parytetu do 24 października 2024 wraz z Adrianem Zandbergiem pełniła funkcję współprzewodniczącego Partii Razem. Dziś związała się z Nową Lewicą, a decyzję o jej nominacji na kandydata Nowej Lewicy w wyborach prezydenckich 2025 podjęła Rada Krajowa Nowej Lewicy w połowie grudnia 2024 r.

Program Magdaleny BIEJAT w wyborach prezydenckich 2025 [LINK].

Grzegorz BRAUN – kandydat Konfederacji Korony Polskiej

.Grzegorz BRAUN (ur. 11 marca 1967 w Toruniu – ma 58 lat) – polityk, prezes Konfederacji Korony Polskiej, europoseł, dwukrotny poseł na Sejm RP (IX i X kadencji), reżyser filmowy, scenarzysta, nauczyciel akademicki i publicysta. 16 stycznia wbrew wcześniejszym ustaleniom Rady Liderów Konfederacji ogłosił swój niezależny start w wyborach prezydenckich 2025 jako kandydat Konfederacji Korony Polskiej. 17 stycznia został usunięty z Konfederacji. Już raz ubiegał się o fotel prezydenta RP startując w wyborach prezydenckich w 2015

Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Następnie podjął pracę na tej uczelni i do 2007 prowadził tam zajęcia z dziennikarstwa. W 1993 ukończył studia podyplomowe na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego. Jest autorem wielu filmów na tematy polityczne i historyczne. W jego filmowym portfolio znajdują się m.in.: „Towarzysz Generał”, czy „Eugenika — w imię postępu”.

Szymon HOŁOWNIA- kandydat Trzeciej Drogi

.Szymon HOŁOWNIA (ur. 3 września 1976 w Białymstoku – ma 48 lat) – to marszałek Sejmu RP X kadencji, lider i założyciel formacji Polska 2050, która wraz z PSL-em współtworzy klub parlamentarny Trzecia Droga, dziennikarz, felietonista, pisarz, prezenter telewizyjny. 13 listopada 2024 r. ogłosił swój start w wyborach prezydenckich 2025. Już raz w 2020 r. startował w wyborach prezydenckich, w których to wyborach zajął trzecie miejsce. 

Przez pięć lat studiował psychologię w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie, jednak studiów tych nie ukończył. Przed wejściem do polityki na przełomie 2019 i 2020 r. był publicystą, redaktorem, postacią medialną. Współpracował m.in. z „Gazetą Wyborczą”, „Newsweek Polska”, „Rzeczpospolitą”, „Wprost”. Jego teksty pojawiały się także w magazynach katolickich, m.in. w „Tygodniku Powszechnym”. Dużą popularnością przyniosła mu udział w programie rozrywkowym „Mam Talent”, którego to był współprowadzącym. 15 października 2023 r. udało mu się uzyskać mandat posła na Sejm RP X kadencji. 13 listopada 2023 r. został wybrany na marszałka „rotacyjnego” Sejmu – stosownie do ustaleń w koalicji, że funkcję tę sprawuje tylko do wyborów prezydenckich w połowie kadencji parlamentu), po którym to okresie na tej funkcji zgodnie z ustaleniami koalicyjnymi ma zastąpić go Włodzimierz Czarzasty, będący przewodniczącym Nowej Lewicy i wicemarszałkiem Sejmu.

Program Szymona HOŁOWNI na wybory prezydenckie 2025 [LINK].

Dawid JACKIEWICZ

.Dawid JACKIEWICZ (ur. 18 marca 1973 we Wrocławiu – ma 51 lat) – polityk, przedsiębiorca, urzędnik samorządowy, menadżer oraz były minister skarbu państwa w rządzie Beaty Szydło. Swoją karierę polityczną rozpoczął w latach 90. XX w. w Ruchu Odbudowy Polski Jana Olszewskiego. W 2001 r. ukończył Wydział Nauk Społecznych na Uniwersytecie Wrocławskim. W tym samym roku wstąpił do Prawa i Sprawiedliwości, między 2003 a 2005 rokiem był zastępcą prezydenta Wrocławia Rafała Dutkiewicza. Następnie, między 2005 a 2014 rokiem był posłem na Sejm z ramienia PiS (w 2007 był sekretarzem stanu w Ministerstwie Skarbu).

W 2014 został wybrany do Parlamentu Europejskiego, ale rok później złożył mandat, by objąć tekę ministra skarbu – pełnił tę funkcję do 2016 roku. Później był m.in. w zarządach kilku fundacji, takich jak Dolnośląski Instytut Studiów Energetycznych, Instytut Jana Olszewskiego, czy Przyszłość 5.0. Doradzał też spółce Orlen Unipetrol, a między 2022 a 2024 rokiem był wiceprezesem zarządu spółki Orlen Synthos Green Energy.

Marek JAKUBIAK – kandydat Wolnych Republikanów

.Marek JAKUBIAK (ur. 30 kwietnia 1959 w Warszawie – ma 65 lat) – poseł na Sejm VIII i X kadencji, polityk, założyciel licznych partii i ugrupowań, biznesmen inwestujący w branży browarniczej (Browary Regionalne Jakubiak), niegdyś żołnierz zawodowy. W pierwszej turze wyborów prezydenckich 2020 r. otrzymał 0,17% głosów. 28 października 2024 r. ogłosił swój start w wyborach prezydenckich 2025.

Jest absolwentem Centralnego Ośrodka Szkolenia Specjalistów Technicznych Wojsk Lotniczych w Oleśnicy w specjalności obsługa naziemna samolotów MiG-21. W 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Mińsku Mazowieckim pracował przy obsłudze naziemnej samolotów. Od lat 90. rozwijał liczne biznesy. Do polityki wszedł w 2015 roku dołączając jako narodowiec do ruchu Pawła Kukiza. 25 października został wybrany na posła na Sejm VIII kadencji. Brał udział w wyborach samorządowych 2018 ubiegając się o urząd prezydenta miasta stołecznego Warszawy – uzyskał w nich prawie 3 proc. głosów. Nie udało mu się zostać posłem na Sejm IX kadencji, ale powrócił do izby niższej parlamentu po wyborach parlamentarnych z 15 października 2023 r.

Wiesław LEWICKI – kandydat partii Normalny Kraj

.Wiesław LEWICKI (ur. 1971 – ma 54 lata) – polityk, przedsiębiorca, prezes partii Normalny Kraj, która powstała w styczniu 2015 r. w wyniku secesji ze Stowarzyszenia Republikanie. Jest byłym przewodniczącym Kongresu Nowej Prawicy w województwie śląskim. Nie są to pierwsze wybory w których weźmie udział, gdyż już wcześniej startował w wyborach m.in. do Senatu, Sejmu, Parlamentu Europejskiego, Sejmiku Województwa Śląskiego.

Maciej MACIAK – kandydat ruchu Dobrobyt i Pokój

.Maciej MACIAK (ur. 1970 we Włocławku – ma 55 lat) – twórca i lider „Ruchu Dobrobytu i Pokoju”, właściciel niedziałającej już włocławskiej telewizji CW-24. Kilkukrotnie startował bezskutecznie w wyborach samorządowych i parlamentarnych ubiegając się odpowiednio o fotel prezydenta Włocławka i mandat parlamentarzysty. Wcześniej był zaangażowany w działalność polityczną w ramach Samoobrony RP oraz Bezpartyjnych Samorządowców. W styczniu 2025 roku ogłosił swoją kandydaturę na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Sławomir MENTZEN- kandydat Konfederacji

.Sławomir MENTZEN (ur. 20 listopada 1986 w Toruniu – ma 38 lat) – to polityk, przedsiębiorca, doradca podatkowy, poseł na Sejm X kadencji. Jest jednym z współprzewodniczących Konfederacji Wolność i Niepodległość oraz prezesem współtworzącej to federacyjne ugrupowanie polityczne Nowej Nadziei. Został pierwszym kandydatem, który ogłosił swój start w wyborach prezydenckich w 2025 r. – co też nastąpiło 31 sierpnia 2024 r., kiedy Rada Liderów Konfederacji wskazała go jako swojego kandydata w tej elekcji. W związku z kampanię przedwyborczą rozpoczął objazd Polski, który zainaugurowała wizyta we Włocławku 9 września. Do tej pory na trasie swojej kampanii odwiedził ponad 100 miejscowości.

Studiował nauki ekonomiczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2015 r. uzyskał tytuł doktora nauk ekonomicznych. Posiada także licencjat z fizyki teoretycznej. Działalność polityczną rozpoczął w 2007 r. dołączając do Unii Polityki Realnej. Działalność biznesową prowadzi od 2011 r., kiedy otworzył kantor. Od początku drugiej połowy lat 10. był członkiem partii KORWiN. Wszedł w skład prezydium tego ugrupowania w 2016 r. Jesienią 2022 r. po ustąpieniu Korwin-Mikkego podczas kongresu Partii KORWiN został jej nowym przewodniczącym. 29 listopada 2022 r. ta zmieniła nazwę na Nowa Nadzieja W wyborach parlamentarnych w 2023 r. startował jako lider Konfederacji Wolność i Niepodległość w okręgu warszawskim. Otrzymał wtedy 101 269 głosów (5,91% głosów oddanych w okręgu) i uzyskał wówczas mandat posła X kadencji.

Program Sławomira MENTZENA na wybory 2025 [LINK].

Karol NAWROCKI – kandydat obywatelski z poparciem PiS

.Karol NAWROCKI (ur. 3 marca 1983 w Gdańsku – ma 41 lat) – historyk, działacz społeczny, popularyzator i obrońca polskiej historii, doktor nauk humanistycznych. W okresie lat 2017-2021 był dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Od 2021 r. jest prezesem Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji do Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Jest jednym z bardziej aktywnych popularyzatorów polskiej historii i jej obrońcą, co sprawia, że środowiska patriotyczne i tradycjonalistyczne widzą w nim świetnego kandydata w wyborach prezydenckich 2025 r.

Jest absolwentem historii na Uniwersytecie Gdańskim. W 2013 r. uzyskał stopień doktora historii po tym jak obronił swoją rozprawę doktorską, której tematem był opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim w latach 1976–1989. Jako pierwszy historyk w Polsce gruntownie zbadał zjawisko przestępczości zorganizowanej w PRL w latach 80. Jest historykiem specjalizującym się także w tematach historii opozycji antykomunistycznej oraz historii sportu. W 2023 r. został absolwentem studiów podyplomowych. Z IPN-em Karol Nawrocki jest związany od 2009 r., kiedy to został pracownikiem gdańskiego oddziału tej organizacji. W 2014 r. nastąpił pierwszy istotny awans Karola Nawrockiego w strukturach instytucji, gdyż został wtedy Naczelnikiem Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN. Odpowiadał wówczas za kierowanie pracami zespołu naukowo-edukacyjnego na obszarze województwa pomorskiego, kujawsko-pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego.

Karol NAWROCKI nie należy do żadnej partii politycznej, został poparty w wyborach prezydenckich 2025 r. przez społeczny obywatelski komitet zorganizowany przez prof. Andrzeja NOWAKA, wybitnego polskiego historyka, Kawalera Orła Białego [LINK], a następnie uzyskał poparcie PiS.

Program Karola NAWROCKIEGO na wybory prezydenckie 2025 [LINK].

Wojciech PAPIS – kandydat ruchu Bezpartyjni

.Wojciech PAPIS (ur. 1965 – ma 60 lat) – polityk, sekretarz zarządu ruchu politycznego Bezpartyjni oraz przewodniczącym Stowarzyszenia Obywatele i Sprawiedliwość. Do tej pory kandydował m.in.: w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku oraz w wyborach samorządowych w 2014, 2018 i 2024 roku. 31 stycznia 2025 roku zapowiedział, że wystartuje w wyborach prezydenckich 2025.

Aldona Anna SKIRGIEŁŁO – kandydatka Samoobrony

.Aldona Anna SKIRGIEŁŁO (ur. 1977 w Warszawie – ma 48 lat) – hodowca koni, polityk. Jest znana z programu „Żony Podlasia”, w którym to zaprezentowała się jako „Aldona z Podlasia”. Startując z ramienia Samoobrony brała udział w wyborach samorządowych w 2018 r. (ubiegała się o stanowisko wójta gminy Nurzec-Stacja), wyborach parlamentarnych z 2019 r. (kandydował do Senatu). 27 stycznia 2025 zapowiedziała swój start w wyborach prezydenckich 2025.

Romuald STAROSIELEC – kandydat Ruchu Naprawy Polski

.Romuald STAROSIELEC (ur. 17 grudnia 1978 – ma 46 lat) – polityk, prezes Ruchu Naprawy Polski, były lider partii Jedność Narodu, historyk, były pilot wojskowy oraz przedsiębiorca, redaktor naczelny miesięcznika Polityka Polska. Jest absolwentem historii na Uniwersytecie Warszawskim oraz Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. Brał udział w wyborach samorządowych w 2018 i 2024 r. – w tych pierwszych kandydował do Sejmiku Województwa Mazowieckiego, a w drugich na urząd prezydenta miasta stołecznego Warszawy.

Paweł TANAJNO – kandydat Polska Liberalna Strajk Przedsiębiorców

.Paweł TANAJNO (ur. 17 grudnia 1975 w Warszawie – ma 49 lat) – przedsiębiorca, polityk, specjalista od zarządzania, lider partii Polska Liberalna Strajk Przedsiębiorców. Jest absolwentem prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Posiada także wyższe wykształcenie w zakresie zarządzania. Jego pierwszą firmą była sieć sklepów komputerowych Sferis, która działała w latach 1995-2004. Następnie od 2011 roku jest współwłaścicielem spółek Netwit.pl i Iam4U.pl, które zajmują się doradztwem w zakresie marketingu internetowego. Jego działalność polityczna rozpoczęła się od Platformy Obywatelskiej do której to dołączył w 2002 r. Przynależał także do Ruchu Palikota, Demokracji Bezpośredniej, Kukiz’15. Obecnie przynależy do formacji Strajk Przedsiębiorców, której to jest liderem.

Rafał TRZASKOWSKI – kandydat Koalicji Obywatelskiej

.Rafał TRZASKOWSKI (ur. 17 stycznia 1972 w Warszawie – ma 53 lata) – to prezydent miasta stołecznego Warszawy, polityk, wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej, politolog, nauczyciel akademicki, samorządowiec, ekspert od spraw europejskich, doktor nauk humanistycznych. Do tej pory pełnił też funkcje: europosła do Parlamentu Europejskiego VII kadencji, ministra administracji i cyfryzacji w drugim rządzie Donalda Tuska, wiceministra spraw zagranicznych w rządzie Ewy Kopacz, posła na Sejm VIII kadencji. 22 listopada 2024 wygrał prawybory w Koalicji Obywatelskiej z Radosławem Sikorskim i został kandydatem tego ugrupowania w wyborach prezydenckich 2025.

Ukończył politologię oraz filologię angielską na UW, a także studia europejskie w Kolegium Europejskim w Natolinie. Zanim wszedł do polityki pracował jako nauczyciel języka angielskiego, tłumacz symultaniczny i analityk w Centrum Europejskim Natolin. Wykładowca akademicki, m.in. w Collegium Civitas w Warszawie i Krajowej Szkole Administracji Publicznej. W trakcie wyborów samorządowych w październiku 2018 r. został wybrany na urząd prezydenta miasta stołecznego Warszawy. Otrzymawszy 57 proc. głosów pokonał wówczas kandydata Zjednoczonej Prawicy Patryka Jakiego W czerwcu 2020 r. był kandydatem Koalicji Obywatelskiej w wyborach prezydenckich, w których to jednak przegrał w drugiej turze z kandydatem Prawa i Sprawiedliwości Andrzejem Dudą. W trakcie wyborów samorządowych w kwietniu 2024 r. ponownie został wybrany na prezydenta miasta stołecznego Warszawy.

Program Rafała TRZASKOWSKIEGO w wyborach prezydenckich 2025 [LINK].

Marek WOCH – kandydat Bezpartyjni Samorządowcy

.Marek WOCH (ur. 17 grudnia 1978 – ma 46 lat) – prezes Ogólnopolskiej Federacji „Bezpartyjni i Samorządowcy”, prawnik, doktor nauk prawnych oraz kandydat na prezydenta w wyborach 2025. Jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Jest specjalistą w zakresie prawa konstytucyjnego, prawa dotyczącego ochrony zdrowia oraz filozofii prawa. W latach 2016-2019 był pełnomocnikiem Prezesa NFZ do spraw Kontaktów z Organizacjami Pozarządowymi i Organami Władzy Publicznej.

Adrian ZANDBERG – kandydat Razem

.Adrian ZANDBERG (ur. 4 grudnia 1979 w Aalborgu – ma 45 lat) – współzałożyciel, współprzewodniczący oraz członek Zarządu Krajowego partii Razem, poseł na Sejm IX i X kadencji, historyk, programista komputerowy, doktor nauk humanistycznych. Jest absolwentem historii na Uniwersytecie Warszawskim. Przed aktywną działalnością polityczną pracował jako nauczyciel akademicki w Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych i Wyższej Szkole Komunikowania, Politologii i Stosunków Międzynarodowych w Warszawie. Był również przedsiębiorcą specjalizującym się w projektowaniu aplikacji mobilnych dla firm z USA. 

Jego kariera polityczna rozpoczęła się w 2000 r., kiedy to został współpracownikiem prezesa Polskiej Partii Socjalistycznej Piotra Ikonowicza.  Był członkiem Unii Pracy oraz przynależał do młodzieżówki tej formacji, którą była Federacja Młodych UP. W okresie działalności w Unii Pracy uczestniczył w protestach przeciwko wojnie w Iraku oraz manifestacjach w obronie bezpłatnych studiów. Od 2005 r. był członkiem Unii Lewicy III RP oraz stowarzyszenia Młodzi Socjaliści. Cztery lata później w 2009 r. został wybrany do prezydium Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. W maju 2015 r. wraz z innymi aktywistami rozczarowanymi parlamentarną lewicą rozpoczął współtworzenie nowego lewicowego projektu politycznego, którym stała się Partia Razem. Od samego początku istnienia tej formacji pełni funkcję jej współprzewodniczącego.

Program Adriana ZADBERGA na wybory prezydenckie 2025 [LINK].

Marcin Jarzębski

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 10 lutego 2025
Miejsce dla Komitetów Wyborczych