Marka Adidas z nazistowską przeszłością założycieli w NSDAP

Marka Adidas odnotowała spadek przychodów o 83 proc., a magazyny są wypełnione po brzegi niesprzedanym towarem – narzekał podczas konferencji prasowej w minionym tygodniu nowy szef niemieckiej korporacji Bjoern Gulden. Ocenił rok 2023 jako trudny dla firmy. Powodem jest antysemicki skandal, czyli współpraca z Kanye Westem i niesprzedane buty, które wspólnie stworzyli. Do tego prasa (m.in. „Time” i „Spiegel”) przypominają o nazistowskiej przeszłości Adidasa.

.Zakończenie współpracy ze skandalizującym raperem Kanye Westem będzie dla marki Adidas bardzo kosztowne – stwierdza portal „Manager Magazine”. Dodatkowo biznes Adidasa w Chinach załamał się o ponad jedną trzecią z powodu trudności związanych z pandemią koronawirusa i bojkotem zachodnich marek.

Zysk netto marki Adidas zmniejszył się w 2022 roku aż o 83 procent – do 254 milionów euro. Z tego powodu dywidenda za 2022 rok zostanie obniżona do 70 centów (w 2021 wynosiła ona 3,30 euro). „Adidas mocno odczuł finansowo zakończenie współpracy z kontrowersyjnym raperem Kanye Westem, którego marka butów Yeezy przynosiła niemieckiej firmie wysokie zyski, liczone w miliardach” – zauważa „Manager Magazine”.

Kontrowersyjny raper

.„Zdobywca Grammy, raper Kanye West (…) stał się persona non grata po tym, jak rozpowszechniał antysemickie teorie, dotyczące żydowskich spisków i kontroli, oraz wygłaszał antysemickie komentarze w wywiadach i mediach społecznościowych” – przypomina „Time”.

Adidas, idąc śladem kilku innych firm, zerwał w październiku 2022 roku umowę z Westem i poinformował o zakończeniu produktów z linii Yeezy ze skutkiem natychmiastowym. „Kosztowało to Adidasa 600 mln euro ze sprzedaży tylko w czwartym kwartale, a w nowym roku przewidywana jest strata 1,2 mld euro ze sprzedaży i pół miliarda euro zysku operacyjnego” – pisze „Manager Magazine”.

„Adidas nie toleruje antysemityzmu i innego rodzaju mowy nienawiści” – napisała marka w oświadczeniu, dodając, że siejące nienawiść, niedopuszczalne komentarze Westa „naruszają wartości firmy, takie jak różnorodność i integracja, wzajemny szacunek i uczciwość”. Dodatkowy problem dotyczy losów butów Yeezy, których sprzedaż została wstrzymana pod koniec października. Adidas nie może dojść do porozumienia z Westem, co zrobić z wyprodukowanymi butami (ich wartość to ok. 500 mln euro) – raper jest właścicielem praw do znaku towarowego, ale Adidas pozostaje właścicielem praw do produktu.

Zakończenie współpracy z Kanye Westem

.Buty Yeezy przez długi czas były dla firmy najlepszym źródłem zysków. „Buty i ubrania tej marki cieszyły się ogromnym zainteresowaniem klientów, (…) rezultatem były fantastyczne zyski” – podkreśla „Manager Magazine”, zauważając, że reklama i marketing nie wymagały ze strony Adidasa prawie żadnego wysiłku i kosztu – West zajmował się tym na swoich kanałach social media.

Przed skandalem w Westem źródłem problemów dla Adidasa był od początku pandemii rynek chiński. W 2022 roku zyski ze sprzedaży Adidasa w Chinach spadły o ponad 30 proc. Efekt problemów w Chinach jest taki, że „Adidas siedzi na górze niesprzedanych towarów, czekających w ogromnych magazynach na klientów”.

Jak zauważa „Time”, spośród wszystkich firm, które zerwały współpracę z Westem, Adidas jest godny uwagi ze względu na wielkość umowy z Westem i fakt, że rezygnacja z niej przyszła dość późno. „W czasie gdy Adidas był naciskany na zerwanie umowy, niektórzy argumentowali, że obowiązki firmy były szczególnie wysokie, biorąc pod uwagę historyczne powiązania z niemiecką partią nazistowską. Rzecznik Adidasa odmówił komentarza na temat historii firmy” – podkreślił „Time”.

Nazistowska przeszłość marki Adidas

.Założyciele Adidasa, Adolf „Adi” i Rudi Dassler byli członkami NSDAP. Do partii dołączyli w 1933 roku – w tym samym roku, w którym Adolf Hitler został kanclerzem. „Ta niemiecka marka obuwnicza, założona w latach dwudziestych XX. wieku, była jedną z wielu niemieckich firm, współpracujących z partią nazistowską w latach 30. i 40 . XX wieku. Strona korporacyjna Adidasa nie wspomina o tym, określając okres z lat 1900-1949 jako «początek historii firmy»” – przypomina „Time”.

Tymczasem w grudniu 1943 roku produkcja obuwia w fabryce Dasslerów dla potrzeb cywilnych została zakończona, a „maszyny do powlekania skóry ustąpiły miejsca zgrzewarkom punktowym do produkcji broni” dla reżimu hitlerowskiego – stwierdził „Spiegel”.

„Każda duża niemiecka firma, o której kiedykolwiek słyszałeś, która wciąż istnieje i istniała wówczas, była zamieszana w zbrodnie państwa nazistowskiego” – zaznaczył w komentarzu dla „Time” profesor Peter Hayes, historyk z Northwestern University. „Korporacje szybko odcinają się od takich postaci (jak West) z tego samego powodu, dla którego kiedyś wiązały się z nazistami – dla swoich zysków. A Kanye stał się komercyjnie szkodliwy” – podsumował Hayes.

Poczucie rozmytej odpowiedzialności

.Na temat coraz większego rozmycia się poczucia odpowiedzialności Niemców za zbrodnie popełnione w czasie II wojny światowej w Polsce, na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” pisze prof. Stephan LEHNSTAEDT w tekście „Co Niemcy wiedzą o niemieckich zbrodniach w Polsce?„.

„Zbrodniczy charakter niemieckiej okupacji Polski jest jednak nadal tylko w niewielkim stopniu obecny w świadomości Niemców. Polska nie jest jednak odosobnionym przypadkiem. Niemieckie upamiętnienia dotyczą takich zbrodniczych działań, jak Holokaust, „eutanazja”, prześladowania Sinti i Romów, a także homoseksualistów”.

„Wina za wojnę i Holokaust jest co prawda bezsporna, ale też zdepersonalizowana. W pamięci rodzinnej współsprawstwo z reguły się nie pojawia. Niemcy wobec II wojny światowej to także badania, wedle których jedna trzecia Niemców uważa, że ich przodkowie należeli do ofiar wojny”.

„Naprawdę poważne wysiłki o historyczne „oświecenie” dają więc tylko ograniczone efekty. Niemniej jednak 65 proc. Polaków i 57 proc. Niemców postrzega stosunki między obydwoma krajami jako dobre lub bardzo dobre. Jednocześnie ponad 20 procent Polaków i Niemców jest zdania, że podstawą dalszej poprawy sąsiedzkich stosunków jest porozumienie dotyczące przeszłości” – pisze prof. Stephan LEHNSTAEDT.

Brak rozliczenia z przeszłością

.Na temat braku odpowiedniego rozliczenia się Niemiec ze swojej nazistowskiej przeszłości, na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” pisze Karol NAWROCKI w tekście „Niemieckie wyparcie„.

„Ta dominująca sprowadza się do tezy: nie mamy sobie nic do zarzucenia. Ponad dwie trzecie (68 proc.) naszych zachodnich sąsiadów jest przekonanych, że „Niemcy bardzo dobrze przepracowały swoją nazistowską przeszłość i mogą służyć innym krajom jako wzór” – dowodzi sondaż tygodnika „Die Zeit” z 2020 r. To bardzo wygodne podejście, ale ma ono niewiele wspólnego z prawdą”.

„Prawda jest taka, że Niemcy tylko w małym stopniu rozliczyli się z II wojny światowej. Powojenna denazyfikacja okazała się tak płytka, że jeszcze w latach 60. administracja RFN była przesiąknięta byłymi członkami NSDAP, a nawet oficerami SS. Koncerny, które za Hitlera wzbogaciły się na pracy niewolniczej, w czasach „cudu gospodarczego” mogły dalej pomnażać swoje majątki. Zbrodniarze wojenni tylko wyjątkowo trafiali w RFN lub w NRD na ławę oskarżonych. Dość powiedzieć, że niemieckie sądy skazały zaledwie dwóch komendantów obozów koncentracyjnych lub śmierci: Paula Wernera Hoppego ze Stutthofu i Franza Stangla z Sobiboru/Treblinki. Niewspółmiernie mała była też odpowiedzialność finansowa Niemiec za ogrom wojennych krzywd i zniszczeń. O reparacjach wojennych dla Polski rząd w Berlinie w ogóle nie chce dziś rozmawiać. Woli ograniczać się do deklaracji o „moralnej odpowiedzialności”, tak chętnie powtarzanych przy okazji kolejnych rocznic”.

.”Z moralną odpowiedzialnością też jednak jest nie najlepiej. Grubo ponad połowa (58 proc.) uczestników wspomnianego sondażu „Die Zeit” podpisuje się pod skandaliczną tezą, że „Niemcy nie ponoszą większej odpowiedzialności za narodowy socjalizm, za dyktaturę, za wojny i zbrodnie niż inne kraje”. Ledwie 3 proc. przyznaje się do tego, że ich własna rodzina należała do zwolenników nazizmu. A przypomnijmy, że w lipcu 1932 r. NSDAP dostała w całkowicie wolnych wyborach do Reichstagu ponad 37 proc. głosów. W sumie w latach 1925–1945 do nazistowskiej partii wstąpiło ok. 10 mln osób. Prawie dwa razy tyle przewinęło się przez Wehrmacht. Książka Mein Kampf – rasistowski manifest Adolfa Hitlera – do 1944 r. osiągnęła nakład prawie 11 mln egzemplarzy” – pisze Karol NAWROCKI.

PAP/WszystkoCoNajważniejsze/MJ