Nagroda Abela 2025. Matematyczny Nobel
Nagroda Abela w 2025 r. trafi do 78-letniego prof. Masaki Kashiwara z Uniwersytetu w Kioto za fundamentalny wkład w analizę algebraiczną i teorię reprezentacji. Laureata ogłosiła Norweska Akademia Nauk.
Nagroda Abela 2025 za odkrycie nowej dziedziny matematyki
.Członkowie kapituły Nagrody Abela, zwanej też „matematycznym Noblem” w szczególności docenili udział Kashiwary w rozwoju tzw. teorii D-modułów i odkrycie tzw. bazy krystalicznej. W uzasadnieniu decyzji jury oceniło, że japoński profesor w trakcie swojej 50-letniej kariery otworzył drzwi do nowej dziedziny matematyki. Udowodnił zdumiewające twierdzenia metodami, których nikt sobie dotychczas nie wyobrażał. Przez lata “budował mosty i tworzył narzędzia, będąc prawdziwym wizjonerem matematycznym.”
Nagroda Abela w 2025 r. wędruje do matematyka, który nowe narzędzia matematyczne czyli D-moduły zaproponował jako 23-latek w swojej pracy magisterskiej. Jak przekonuje jury Nagrody narzędzia te w kreatywny i innowacyjny sposób połączyły techniki dotychczas należące do kilku dziedzin matematyki. Wykorzystywane dotychczas niezależnie w algebrze i analizie rozwiązania stały się od tej pory użytecznymi instrumentami powszechnie wykorzystywanymi przez matematyków z wielu dyscyplin.
Prof. Helge Holden, przewodniczący kapituły, porównał japońskiego naukowca do patrona wręczonej po raz pierwszy w 2003 roku nagrody, Nielsa Henrika Abela.
“Podobnie jak norweski matematyk z początku XIX wieku, swojego rewolucyjnego odkrycia Kashiwara dokonał jeszcze przed ukończeniem 25 lat. Na szczęście, w przeciwieństwie do Abela, tegorocznemu laureatowi dane jest cieszyć się długim i bogatym naukowym życiem” – powiedział Holden w laudacji.
Nagrodę przyznaną Masaki Kashiwarze norweski rząd ustanowił w 2002 roku, w dwusetlecie urodzin najbardziej znanego na świecie matematyka pochodzącego z Norwegii. W założeniu ma ona stanowić uzupełnienie katalogu nagród Nobla. Wśród przyznawanych zgodnie z testamentem Alfreda Nobla wyróżnień nie ma matematyki. Wartą prawie milion dolarów nagrodę każdego roku przyznaje Norweska Akademia Nauk, a wręcza w trakcie organizowanej tradycyjnie w maju ceremonii król Norwegii.
Jak matematyka przekłada się na rozwój i innowacje
.Teoria naukowa i matematyka służą tylko jednemu celowi w inżynierii i technologii: eliminacji błędów – przekonuje na łamach „Wszystko co Najważniejsze” prof. David MILLER, wykładowca logiki i filozofii na Uniwersytecie Wawrick. Jak zauważa, przez większą część swojej historii, technologia niewiele nauczyła się od nauki. „W większości przypadków wykorzystanie teorii naukowych do wykluczenia propozycji technologicznej nie było konieczne. Zawsze możliwe było empiryczne przetestowanie propozycji, np. jeśli uważasz, że sito może być używane do przenoszenia wody, spróbuj do tego je wykorzystać. Nie odnoszono się do praw natury, aby odrzucić wiarę. Przez takie i podobne rozumowanie, krytyczny potencjał nauki, podobnie jak krytyczny potencjał matematyki, był przez długi czas ledwo widoczny” – pisze prof. Miller.
Cały jego esej można przeczytać tutaj: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-david-miller-zagonic-nauke-do-pracy/
PAP/Mieszko Czarnecki/WszystkocoNajważniejsze/ad
