Odkryto najstarszą skamieniałość mózgu na Ziemi

Amerykańscy naukowcy zidentyfikowali najstarszą znaną skamieniałość mózgu. Dzięki najnowszej technologii, przebadano ponownie szczątki, odkrytego w połowie lat 80. stawonoga sprzed ponad pół miliarda lat.

.Autorzy opublikowanych na łamach „Science” badań, Nicholas Strausfeld i Frank Hirth z King’s College London nie tylko zidentyfikowali mózg stawonoga sprzed 525 mln lat, ale także porównali jego strukturę do mózgów żyjących stawonogów, w tym pająków i pareczników (gromada stawonogów zaliczana do wijów). Badali również ekspresję genów w mózgach obecnie występujących stawonogów.

Skamieniałość Cardiodictyon catenulum, drobnego zwierzęcia przypominającego robaka, pochodzi z prowincji Yunnan w Chinach. Zwierzę mierzyło 1,5 cm długości. Okaz odkryto w 1984 r., dopiero jednak obecnie, dzięki najnowszej technologii, udało się zbadać i opisać skamieniałe resztki jego układu nerwowego.

„Z tego, co wiemy, jest to najstarsza znana skamieniałość mózgu” – wyjaśnia Nicholas Strausfeld z University of Arizona.

Cardiodictyon należał do wymarłej grupy Lobopodia, która licznie występowała w okresie kambru. W tym niezwykłym okresie w dziejach życia na Ziemi, we względnie krótkim czasie pomiędzy 540 a 500 mln lat temu, pojawiły się wszystkie główne linie ewolucyjne zwierząt.

Lobopodia żyły na dnie morskim, poruszając się na miękkich odnóżach. W kończynach brakowało jeszcze stawów, które pojawią się u ich następców. Obecnie najbliższymi krewniakami tych zwierząt są pazurnice, zamieszkujące głównie Australię, Nową Zelandię i Amerykę Południową. Zdaniem badaczy podstawowe cechy organizacji mózgu zachowały się u stawonogów od czasów kambru aż do dziś.

Jak zrekonstruować mózg sprzed milionów lat?

.Badania mózgów człekokształtnych sprzed milionów lat opisuje na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” francuski paleoantropolog, prof. Antoine BALZEAU.

„Kiedy znajdujemy skamieniałą czaszkę, jej wewnętrzna powierzchnia jest odwzorowaniem mózgu; może dzięki temu powstać model wirtualny uzyskiwany dzięki metodom obrazowania medycznego, aby odtworzyć endocranium. Odzwierciedla ono ogólny kształt mózgu, jak również drobne szczegóły, takie jak granice między płatami i inne małe bruzdy, obrazujące rozszerzanie się stref mózgu. Odnajdywane pozostałości kostne czaszek ludzi prehistorycznych pomagają zrozumieć działanie mózgów naszych przodków, choć paleoantropolodzy mają jeszcze wiele do zrobienia, jeśli chodzi o pełne zrozumienie budowy i funkcjonowania mózgów prehistorycznych ludzi.”

„Sahelantrop, gatunek ssaka człekokształtnego żyjący około 7 milionów lat temu w górnym miocenie, najstarszy znany dwunożny człowiek i pierwszy de facto człowiek, ma czaszkę o objętości około 370 cm³, czyli nieco ponad jedną trzecią litra. To nieco mniej niż objętość przeciętnego mózgu współczesnych szympansów. Mózgi australopiteków, którzy żyli na Ziemi od 4,5 a 1,5 miliona lat temu, osiągały objętość od 400 do 550 cm3. Wraz z pojawieniem się gatunku Homo, około 2,5 miliona lat temu, średnia objętość mózgu osiągnęła zaś 650 cm3.” – pisze prof. Antoine BALZEAU w tekście „Archeologia ludzkiego mózgu. Stereotypy ewolucji a rzeczywistość” [LINK]

PAP/WszystkoCoNajważniejsze/MAC

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 2 grudnia 2022