Polska ma jedną z najniższych wyszczepialności dorosłych w UE [GIS]

Nie ma szczepionki, którą w pierwszym roku życia otrzymywałoby mniej niż 93 proc. dzieci – powiedział 17 września Główny Inspektor Sanitarny Paweł Grzesiowski. Dodał, że nieprawdziwy jest pogląd, że Polacy nie ufają szczepieniom. Jednocześnie w trakcie konferencji GIS poinformował, że Polska ma jedną z najniższych wyszczepialnośći w Unii Europejskiej.

Polska z jedną z najniższych wyszczepialności dorosłych w UE – GIS

.Kontrola 7,5 mln kart szczepień w blisko 10 tys. publicznych i prywatnych poradniach i przychodniach, w których są punkty szczepień rozpoczęła się 1 kwietnia. GIS chce poznać dokładną liczbę osób zaszczepionych przeciwko konkretnym chorobom. – Ogólny pogląd jest taki, że Polacy nie ufają szczepieniom i są antyszczepionkowcami. To jest nieprawdziwa informacja – zaznaczył GIS podczas konferencji senackiej Komisji Zdrowia pt. „Vaccine Forum 2025”.

Poinformował o niektórych wynikach kontroli kart szczepień, z której powstaje raport. Paweł Grzesiowski powiedział, że nie ma szczepionki, która byłaby podawana w pierwszym roku życia dziecka w mniejszym odsetku niż 93 proc. Dodał, że wyjątkiem jest szczepionka przeciwko rotawirusom, którą przyjmuje 92 proc. dzieci. Zaznaczył, że jest to najnowsza szczepionka, która „jeszcze nie do końca się przyjęła”.

– Nie jest tak, że większość ludzi jest przeciwna szczepieniom, nie chce szczepić swoich dzieci. Jest zupełnie odwrotnie – dodał. Paweł Grzesiowski podkreślił, że rzeczywiście w kolejnych latach życia dziecka aktywność rodziców spada i odsetki podań szczepień u dzieci są niższe. Zwrócił uwagę, że nie są to osoby przeciwne szczepieniom, ale które opóźniają je, bo czegoś się obawiają, nie pamiętają o szczepieniu. Paweł Grzesiowski zaznaczył, że do 18. roku życia bardzo wiele osób uzupełnia brakujące szczepienia.

Jakie szczepienia są obowiązkowe w Polsce?

.Z danych przedstawionych na konferencji wynika, że najmniej zaszczepionych jest w grupie osób dorosłych w najliczniejszych rocznikach, czyli wśród osób w wieku 20-59 lat. Podkreślono, że Polska ma jedną z najniższych wyszczepialności dorosłych w UE, np. przeciw grypie w grupie 65 plus to ok. 15 proc. przy średniej unijnej ok. 48 proc.

Obowiązkowe są szczepienia przeciwko: gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, krztuścowi, tężcowi, ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis), odrze, śwince, różyczce, inwazyjnemu zakażeniu pneumokokowemu, inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu B, zakażeniom wywołanym przez rotawirusy, ospie wietrznej. Pierwsze szczepienia przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B dziecko otrzymuje jeszcze w szpitalu, w pierwszej dobie swojego życia. Kolejne szczepienia należy wykonać w 6–8 tygodniu życia dziecka i kolejnych miesiącach. Po szóstym roku życia do wykonania są szczepienia uzupełniające przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio, odrze, śwince, różyczce.

„Kierunki zmian w systemie szczepień ochronnych”

.Na konferencji przedstawiono dokument pt. „Kierunki zmian w systemie szczepień ochronnych” przygotowany przez Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Dokument powstał pod patronatem Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych. Wśród rekomendacji znalazły się publiczna kampania edukacyjna na temat szczepień dorosłych, refundowane szczepienia dla osób z grup ryzyka, rozwój IKP jako narzędzia monitorowania i edukacji pacjenta, automatyczne przypomnienia SMS lub e-mailem o szczepieniach.

Nagrodę V-Champion przyznawaną przez Ogólnopolski Program Zwalczania Chorób Infekcyjnych otrzymały senacka Komisja Zdrowia, Główny Inspektorat Sanitarny i Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej. Tytuł Samorządowego Lidera Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych otrzymały Kielce, Warszawa, miasto i gmina Daleszyce, miasto i gmina Częstochowa, starostwo powiatowe w Tarnowie, gmina Zagnańsk oraz starostwo powiatowe w Myślenicach.

Liderami szczepień w Domach Pomocy Społecznej zostały natomiast placówki: w Rudnie, w Łagiewnikach, w Resku, „Dom Kombatanta i Pioniera Ziemi Szczecińskiej”, DPS we Włościborzu, DPS w Jarogniewicach, DPS w Nowogardzie, DPS im. świętego Brata Alberta w Krakowie, DPS w Krakowie, DPS im. świętego Jana Pawła II w Krakowie, Ośrodek Rehabilitacji i Opieki Psychiatrycznej w Racławicach Śląskich, DPS w Kluczborku, DPS w Gierałcicach, DPS w Mościszkach, DPS im. Alberta Chmielowskiego w Łyszkowicach i DPS w Machowinku.

Zdrowie – nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz

.W 2020 roku na całym świecie zdiagnozowano ponad 19 milionów nowych przypadków nowotworów (w tym w Polsce ok. 170 000), a 10 milionów ludzi z tego powodu zmarło. Oczekuje się, według Global Cancer Observatory, że do 2040 roku obciążenie to wzrośnie do około 30 milionów nowych przypadków raka rocznie i 16 milionów zgonów, a nowotwory staną się główną przyczyną śmierci. Tymczasem wiele zachorowań na nowotwory można przypisać potencjalnie modyfikowalnym czynnikom ryzyka. Znajomość tego faktu jest absolutnie kluczowa dla rozwoju skutecznych strategii zapobiegania chorobom nowotworowym.

Niedawno w renomowanym międzynarodowym czasopiśmie medycznym „Lancet” konsorcjum Global Burden of Disease Study 2 opublikowało badania związków między wskaźnikami czynników ryzyka (metabolicznego, zawodowego, środowiskowego i behawioralnego) a nowotworami na całym świecie.

Korzystając z szacunków dotyczących zachorowalności na raka, śmiertelności i danych dotyczących czynników ryzyka z 204 krajów oraz obejmujących czynniki ryzyka, od palenia tytoniu do narażenia na działanie czynników rakotwórczych w miejscu pracy, autorzy stwierdzili, że 4,45 miliona zgonów wynika z wystąpienia wymienionych czynników ryzyka. Stanowi to ogółem aż 44,4 proc. zgonów z powodu nowotworów. Jednocześnie skutkowało to utratą 105 milionów lat życia skorelowanych z niepełnosprawnością. Dane te są alarmujące.

Palenie tytoniu odpowiadało za 36,3 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 12,3 proc. u kobiet, spożywanie alkoholu – za 6,9 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 2,3 proc. u kobiet. Z kolei otyłość (stwierdzana w oparciu o wysoki wskaźnik Body Mass Index – BMI) odpowiadała za 4,2 proc. zgonów z powodu raka u mężczyzn i 5,2 proc. u kobiet. Odkryto również bardzo niepokojący, ponad 20-procentowy wzrost zgonów z powodu nowotworów w latach 2010–2019, który można przypisać powyższym możliwym do uniknięcia przyczynom. Zauważono także, że czynniki ryzyka metabolicznego odgrywały rosnącą rolę. Rośnie też liczba nowotworów związana z czynnikami dietetycznymi i hormonalnymi, w tym zwłaszcza nowotworów piersi i prostaty.

.Co istotne, wszystkie wymienione wyżej czynniki można kontrolować czy też ograniczać za pomocą stosunkowo prostych interwencji. Ich szkodliwy wpływ jest zresztą znany już od dziesięcioleci. Dlatego tak ważna jest profilaktyka zdrowotna. Można w jej obrębie wyróżnić kilka typów:

– profilaktykę wczesną, polegającą na kształtowaniu prawidłowych wzorców zdrowotnych w oparciu o odpowiednią edukację, w tym również szczepienia ochronne,

– profilaktykę zdrowotną pierwotną, polegającą na kontrolowaniu czynników ryzyka oraz identyfikacji osób, które znajdują się w grupie ryzyka,

– profilaktykę wtórną, skierowaną do osób znajdujących się w grupie ryzyka i nakierowaną na wczesne wykrycie choroby, a tym samym jak najszybsze wdrożenie leczenia,

– profilaktykę III fazy, skierowaną do osób chorych, mającą na celu zminimalizowanie skutków choroby i zapobieganie powikłaniom.

Tekst dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-piotr-czauderna-zdrowie/

PAP/MJ