Rocznice Najważniejsze. Co wydarzyło się 23 stycznia?
„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie przedstawiamy listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Co wydarzyło się 23 stycznia?
Cykl Rocznice Najważniejsze
.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.
Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości, a także tych, które miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju światowej kultury i cywilizacji. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.
Co wydarzyło się 23 stycznia? Kalendarium historyczne
.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 23 stycznia? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”:
1002 – Prawdopodobnie tego dnia (lub 24 stycznia) zmarł Otton III, król Niemiec (od 983 r.) i cesarz (od 996 r.), orędownik zjednoczenia Europy w formie odnowionego Cesarstwa Rzymskiego, które składać się miało z 4 równorzędnych części: Galii, Germanii, Italii i Słowiańszczyzny, uczestnik zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 r.
1579 – Północne, protestanckie prowincje Niderlandów zawarły unię utrechcką o charakterze niepodległościowym, skierowaną przeciw dominacji Hiszpanii. Była to odpowiedź na unię z Arras, w ramach której południowe, katolickie prowincje Niderlandów poddały się panowaniu hiszpańskiemu. Unia w Utrechcie stanowi jeden z pierwszych, kluczowych kroków do przyszłego podziału prowincji niderlandzkich na dwie części i wykształcenia się dwóch odrębnych państw: Belgii i Holandii.
1656 – Blaise Pascal, jeden z najwybitniejszych francuskich intelektualistów, filozof, matematyk, fizyk, wynalazca, teolog i pisarz, opublikował pierwszą z 18 części „Prowincjałek”.
1710 – Na mocy decyzji króla Polski i elektora Saksonii Augusta II Mocnego powstała pierwsza w Europie manufaktura porcelany (Królewsko-Polska i Elektorsko-Saska Manufaktura Porcelany). Siedzibę wytwórni ustanowiono w Miśni. Jej pierwszym kierownikiem był Johann Friedrich Böttger, niemiecki alchemik, uczeń fizyka Ehrenfrieda Walthera von Tschirnhausa, który poszukując sposobu na wytwarzanie złota, jako pierwszy Europejczyk w dziejach opracował technikę wyrobu porcelany (w 1708 r., ponad 1000 lat po wynalezieniu metody wytwarzania porcelany przez Chińczyków).
1719 – Formalnie utworzono księstwo Liechtenstein.
1793 – Caryca Rosji Katarzyna II i król Prus Fryderyk Wilhelm II podpisali traktat podziałowy, będący podstawą drugiego rozbioru Rzeczypospolitej. Prusy zajęły 57 tys. km2 ziem państwa polsko-litewskiego, w tym Wielkopolskę, Gdańsk, Toruń i ziemię sieradzką. Rosja zagarnęła pasmo wschodnich terytoriów kraju z województwami kijowskim i mińskim (250 tys. km2). Obszar Rzeczpospolitej został zredukowany do 200 tys. km2, a liczba jej mieszkańców spadła do zaledwie 4 milionów.
1858 – Urodził się Oswald Balzer, profesor prawa polskiego prywatnego i historii prawa polskiego, rektor Uniwersytetu Lwowskiego (wówczas Uniwersytet Franciszkański we Lwowie), założyciel i prezes Towarzystwa Naukowego we Lwowie, jeden z najwybitniejszych polskich historyków i znawców prawa na przełomie XIX-XX w.
1889 – Zmarł Ignacy Domeyko, polski geolog, mineralog, meteorolog, inżynier górnictwa i badacz Ameryki Południowej, członek Towarzystwa Filomatycznego i przyjaciel Adama Mickiewicza, powstaniec listopadowy, przedstawiciel Wielkiej Emigracji. W 1839 r. wyjechał do Chile, gdzie prowadził badania i obserwacje geologiczne, na podstawie których stworzył podręcznik mineralogii cieszący się uznaniem międzynarodowym, będący fundamentem nauczania tej dyscypliny naukowej przez kolejne lata. Domeyko opisał m.in. trzy nieznane dotąd minerały. Polak był również wybitnym organizatorem i krzewicielem oświaty w Chile oraz odkrywcą tamtejszych licznych złóż złota i węgla kamiennego. W 1876 r. został rektorem Uniwersytetu w Santiago. Chilijski rząd uczcił pamięć o Ignacym Domeyce nazywając jego imieniem pasmo górskie w Andach (Góry Domeyki), ustanawiając go patronem ulic i placów oraz stawiając mu pomniki, na które można natknąć się do dziś.
1905 – Urodził się Konstanty Ildefons Gałczyński, poeta, publicysta, żołnierz, uczestnik kampanii wrześniowej, członek Korpusu Ochrony Pogranicza, autor m.in. powieści satyrycznej „Porfirion Osiełek czyli Klub Świętokradców”, „Pieśni o żołnierzach z Westerplatte”, a także szeregu innych utworów poetyckich, które następnie wykonywały gwiazdy polskiej sceny muzycznej i kabaretowej, m.in. Marek Grechuta, Grzegorz Turnau, Anna German, Alicja Majewska, Jacek Wójcicki, Piotr Fronczewski, Kabaret Potem czy Kabaret Olgi Lipińskiej.
1927 – Rozpoczął się I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Jego inicjatorem był polski pianista prof. Jerzy Żurawlew. Udział w konkursie wzięło 26 uczestników. Zwyciężył Lew Oborin. Kolejne miejsca na podium zajęli Stanisław Szpinalski i Róża Etkin-Moszkowska.
1930 – Urodził się Henryk Samsonowicz, profesor nauk humanistycznych, historyk, w latach 1980–1982 rektor Uniwersytetu Warszawskiego, działacz NSZZ „Solidarność” od 1980 r., członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie (1988 r.), uczestnik obrad Okrągłego Stołu, minister edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego (1989-1991), Kawaler Orderu Orła Białego.
1946 – Urodził się Michał Kleiber, profesor zwyczajny w Polskiej Akademii Nauk, specjalista w zakresie nauk inżynieryjno-technicznych, prezes PAN w latach 2007-2015, minister nauki i informatyzacji w latach 2001-2005, doradca społeczny prezydenta Lecha Kaczyńskiego w latach 2006-2010, obecnie przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, Kawaler Orderu Orła Białego, redaktor naczelny „Wszystko Co Najważniejsze”.
1989 – Zmarł Salvador Dalí, hiszpański malarz, ikona surrealizmu, jeden z najbardziej rozpoznawalnych artystów XX wieku. Do jego najsłynniejszych dzieł należą m.in. „Trwałość pamięci” („Miękkie zegary”), „Płonąca żyrafa”, „Kuszenie świętego Antoniego”, „Oblicze wojny”, „Madonna z Port Lligat” czy „Galatea sfer”. Dalí był również współautorem scenariusza do „Psa andaluzyjskiego” – jednego z pierwszych filmów surrealistycznych.
2007 – Zmarł Ryszard Kapuściński, jeden z najwybitniejszych polskich reportażystów, dziennikarz, publicysta, fotograf, autor m.in. „Cesarza”, „Podróży z Herodotem”, „Wojny futbolowej”, „Hebanu” czy „Imperium”.
2011 – Kamil Stoch wygrał pierwszy w karierze konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich. Zawody odbyły się w Zakopanem. Rozpoczął się marsz na szczyt jednego z najwybitniejszych sportowców w historii dyscypliny.
2013 – Zmarł Józef Glemp, duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego i świeckiego, arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski w latach 1981–1992 – w okresie stanu wojennego oraz transformacji ustrojowej. W latach 1981–2006 arcybiskup metropolita warszawski, a w latach 1981–2004 przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. Kardynał od 1983. Kawaler Orderu Orła Białego.
„Piękno Historii”
.Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.
Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.
Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowca, wynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania wpłynęły na świat, jaki znamy dziś.
Zapraszamy do subskrybowania!
Link do zapisów: [Zapisz się].
WszystkoCoNajważniejsze/PatrykPalka
