Teleskop Hubble'a uchwycił niezwykłą gwiazdę w Drodze Mlecznej

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali R Aquarii – jedną z najbardziej niezwykłych gwiazd w galaktyce Drogi Mlecznej.
.Jak tłumaczą badacze z NASA, znajdująca się zaledwie około 700 lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Wodnika, R Aquarii jest symbiotyczną gwiazdą podwójną – rodzajem układu podwójnego składającego się z białego karła i czerwonego olbrzyma, który otoczony jest dużą, dynamiczną mgławicą. Jako najbliższa Ziemi gwiazda symbiotyczna, R Aquarii została zbadana przez Edwina Hubble’a w celu zrozumienia mechanizmu napędzającego ten układ.

.R Aquarii dotykają gwałtowne erupcje, które wyrzucają ogromne ilości świecącego gazu. Jak opisują naukowcy, pokazuje to, w jaki sposób Wszechświat redystrybuuje produkty energii jądrowej, które tworzą się głęboko wewnątrz gwiazd i zostają wyemitowane w przestrzeń kosmiczną.
R Aquarii należy do klasy gwiazd podwójnych zwanych gwiazdami symbiotycznymi. Główna gwiazda jest starzejącym się czerwonym olbrzymem, a jej towarzysz jest wypaloną gwiazdą zwaną białym karłem. Czerwony olbrzym jest sklasyfikowany jako zmienna typu Mira, która jest ponad 400 razy większa od naszego Słońca. Ten kosmiczny gigant pulsuje, zmienia temperaturę i jasność 750 razy w ciągu około 390 dni.
W szczytowym momencie gwiazda osiąga jasność prawie 5 tysięcy razy większą niż Słońce. Gdy biały karzeł zbliża się do czerwonego olbrzyma w ciągu swojego 44-letniego okresu orbitalnego, grawitacyjnie zasysa wodór. Materiał ten gromadzi się w dysku akrecyjnym otaczającym mniejszy obiekt, aż dochodzi do potężnej eksplozji i wyrzutu dżetów, zwłaszcza podczas najbliższego zbliżenia białego karła do gwiazdy-dawcy.
Wydarzenia te cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno astronomów, ponieważ jest to jeden ze znanych sposobów – podobnie jak niezwykle rzadkie supernowe – uwalniania pierwiastków chemicznych cięższych od wodoru i helu do ośrodka międzygwiazdowego. Cięższe cząsteczki, takie jak węgiel, azot i tlen, są kluczowym budulcem planet takich jak Ziemia i form życia takich jak Ziemia. Powstają one we wnętrzach gwiazd, gdzie temperatura jest na tyle wysoka, że dochodzi do syntezy wodoru i helu.
Tego rodzaju eksplozja wyrzuca z układu podwójnego potężne strumienie widoczne jako włókna, tworzące pętle i smugi, gdy plazma wyłania się z jej wnętrza. Jest ona skręcana przez siłę eksplozji i kierowana w górę i na zewnątrz przez silne pola magnetyczne. Emisja wydaje się zaginać z powrotem na siebie w spiralny wzór. Włókna świecą w świetle widzialnym, ponieważ są zasilane promieniowaniem z pary gwiazd, jaką jest R Aquarii. Mgławica wokół obiektu znana jest jako Cederblad 211 i może być pozostałością po dawnym wybuchu nowej.
Skala takiego wydarzenia jest niezwykła nawet w kategoriach astronomicznych, ponieważ emitujący materiał badacze mogą śledzić w odległości co najmniej 400 miliardów kilometrów – lub 2500 razy większej niż odległość między Słońcem a Ziemią – od jej centrum.
.Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Oprac. EG