Młodzieżowy bunt czy zakochanie w skrajnych ideologiach?
Klub Młodych Autorów
Nie unikniemy sytuacji „zakochania” młodych w skrajnych ideologiach, chociaż poglądy młodzieży wraz z jej dorastaniem często ulegają złagodzeniu. Warto jednak uważać, by nie przerodziły się w coś niepokojącego.
.W trakcie ostatnich wyborów parlamentarnych w Polsce do urn poszło 68,8 proc. młodych osób, w tym aż 17,7 proc. zagłosowało na Lewicę, a 16,9 proc. na Konfederację. W Stanach Zjednoczonych aż 55 proc. młodych poparło lewicową Kamalę Harris, choć to głosy młodych mężczyzn wpłynęły na zwycięstwo Donalda Trumpa. W Niemczech wśród młodych największym poparciem cieszy się skrajnie prawicowa, nacjonalistyczna Alternative für Deutschland (AfD, Alternatywa dla Niemiec). W Korei Południowej rosną wśród młodych mężczyzn nastroje skrajnie antyfeministyczne. Za to we Francji młodzi wsparli skrajnie lewicowego Jeana-Luca Mélenchona – aż 34 proc. Niezależnie od kraju możemy zauważyć, że im młodszy wyborca, tym większe prawdopodobieństwo sympatyzowania ze skrajnymi ideologiami, zarówno lewicowymi, prawicowymi, jak i skrajnie liberalnymi.
Czy to chwilowy trend, czy mamy do czynienia z toksyczną wręcz miłością do skrajnych ideologii?
.Ktoś pamięta jeszcze program „Młodzież Kontra”? Najpopularniejsze odcinki były z Januszem Korwin-Mikkem, który jest jednym ze skrajnych polityków. W ostatnich latach coraz silniejszą sympatię wśród młodych zyskuje zarówno skrajnie lewicowa Lewica, jak i skrajnie prawicowa Konfederacja – przynajmniej jeśli mówimy o powszechnie znanych ugrupowaniach. Do tego niesłabnącą popularnością cieszą się występy Janusza Korwin-Mikkego oraz słynne „oranie” przeciwników politycznych. Obecnie na fali wznoszącej u młodzieży jest słynne „XD” Sławomira Mentzena oraz jego inne powiedzenia, zwłaszcza dotyczące spraw gospodarczych. Z drugiej strony mamy gigantyczne poparcie młodych podczas Strajku Kobiet albo ich zdecydowane stanowisko w sprawach dotyczących różnorodności. Na grupach facebookowych, na X czy podczas grania w gry o tematyce politycznej – zwłaszcza jeśli mówimy o symulatorach na Facebooku – często dominują skrajne poglądy. W takich środowiskach nie dziwi obecność wszelkiej maści faszystów, komunistów, przedstawicieli monarchizmu i innych skrajnych opcji.
Dlaczego? Czy to bunt? A może przewrót społeczny?
.Zacznijmy od tego, że adolescencja to czas poszukiwania własnego „ja”. Niektórzy szukają go w muzyce, inni oddają się pasjom, jeszcze inni katują się sportowo. Niektórzy jako swoją niszę traktują politykę. Nie jest to jednak jeszcze radykalizm czy „zakochanie w skrajnych ideologiach”.
Adolescencja charakteryzuje się ponadto kształtowaniem się poglądów, krystalizowaniem się spojrzenia na świat. W tym okresie życia pojawiają się również zmiany na tle fizycznym, psychicznym oraz hormonalnym, naturalna jest chęć wyróżnienia się w społeczeństwie. Niektórzy, chcąc się wyróżnić, wybierają skrajne ideologie.
W przypadku młodych pochodzących z biedniejszych grup społecznych jest to często sprzeciw wobec zajmowanego statusu. Zwłaszcza młodzi mężczyźni pochodzący z takich środowisk ciągną ku poglądom prawicowym. Dotyczy to też kobiet, choć dużo rzadziej. W takich grupach pojawiają się wszelkiego rodzaju patologie, które bardzo często popychają młodych do popierania skrajności, szczególnie konserwatywnych – wszak bieda często jest połączona z religijnością, a religia stoi w kontrze do wielu dziedzin współczesnego świata.
Nie powinniśmy jednak zapominać o młodzieży z bogatych domów. Tutaj popieranie skrajności nie wynika ze statusu materialnego czy patologii (nie tylko w biednych domach istnieją problemy). Często właśnie bogactwo, wygoda oraz zaspokojenie wszelkich potrzeb jest swego rodzaju katalizatorem. W połączeniu z tym, jak młodzi ludzie z takich domów są traktowani przez rodziców, następuje zwrot ku skrajnym ideologiom. Niekiedy jest to element buntu przeciwko rodzicom, sposób na urozmaicenie życia, niekiedy wynika to z wniosków i poglądów sformułowanych w oparciu o wiedzę i kapitał kulturowo-społeczny.
Niezależnie od tego, z jakich grup społecznych młodzi się wywodzą, ważną rolę w ich radykalizacji odgrywa współczesny świat z internetem na czele. Sieć dała nam dostęp do całej wiedzy dosłownie na kliknięcie. W połączeniu z wydarzeniami społecznymi oraz ekonomicznymi na świecie, zwłaszcza pauperyzacją zawodów, korporacjonizmem czy wykładniczym postępem technologicznym, powoduje to zmiany w zachowaniu ludzi. Sprzyja temu powstawanie w mediach społecznościowych baniek informacyjnych, gdzie nie ma żadnej zewnętrznej wymiany informacji. Im dłużej przebywa się w bańce, tym łatwiej popaść we wszelkie skrajności. Powoduje łatwiejsze przyjmowanie skrajnych poglądów.
To jak jest? Bunt czy zakochanie?
.Radykalne poglądy u młodzieży można traktować jako coś naturalnego na tym etapie rozwoju. To czas poszukiwania i poznawania siebie oraz świata. Jednak rozwój internetu wraz ze zjawiskami społecznymi oraz procesami ekonomiczno-społecznymi powodują, że można zacząć się martwić. Kiedy internet powstawał, liczyliśmy na to, że wyrówna dostęp do informacji i ułatwi nam komunikację. Stało się wręcz odwrotnie, paradoksalnie doszło nawet do większej izolacji informacyjnej i anonimizacji. To też zwiększa podatność na skrajne poglądy.
W mojej ocenie zaczyna to wykraczać poza obszar zwykłego buntu i może wytworzyć niebezpieczną sytuację, w której młoda mniejszość społeczeństwa będzie ulegać skrajnym narracjom.
Czyja to wina? Nie tylko rodziców, całkowicie bezradnych w tej kwestii, choć oczywiście mających w tym swój udział. Głównymi winowajcami są korporacje oraz państwo. Korporacje, korzystając ze wsparcia oraz przyzwolenia rządów na tworzenie algorytmizacji informacji, a rządy, przy wsparciu korporacji, wykorzystują sytuację do narzucania własnych narracji.
Nie unikniemy sytuacji „zakochania” młodych w skrajnych ideologiach, chociaż poglądy młodzieży wraz z jej dorastaniem często ulegają złagodzeniu. Warto jednak uważać, by nie przerodziły się w coś niepokojącego.
