Dolmeny z Murayghat. To jedno z największych takich odkryć w ostatnich latach
W trakcie wykopalisk prowadzonych na terenie stanowiska Murayghat w regionie Madaba w zachodniej Jordanii duńscy archeolodzy odkryli rekordową liczbę dolmenów, czyli prehistorycznych grobowców mających formę przypominającą stół kamienny lub dach domu. W sumie badacze odkryli 95 takich zabytków. Zidentyfikowane konstrukcje grobowe zostały przez naukowców datowane na 5500 lat. Zdaniem ekspertów najnowsze odkrycia z Murayghat zmieniają nasze rozumienie tego, jak wczesne społeczeństwa radziły sobie z kryzysem i zmianą.
Dolmeny i menhiry z Murayghat
.Rekordowa liczba dolmenów i menhirów została zidentyfikowana w Murayghat w regionie Madaba w zachodniej Jordanii przez zespół duńskich archeologów z Uniwersytetu Kopenhaskiego. Biorąc pod uwagę, że naukowcy odsłonili w sumie 95 takich struktur to jest to jedno z największych takich odkryć w takich latach. Miejsce odkrycia tych wszystkich zabytków zostało opisane jako kompleks ceremonialny, informuje portal „Arkeonews„.
Dolmen to rodzaj megalitycznego grobowca, który został zbudowany z dużych kamiennych płyt. Dolmeny były zazwyczaj wykorzystywane do zbiorowych pochówków we wczesnej epoce brązu. Jednak jak twierdzą archeolodzy w przypadku Murayghat zastosowanie tych wykonanych z kamienia monumentów daleko wykraczało poza funkcje pogrzebowe. Zdaniem naukowców dolmeny i menhiry z Murayghat opowiadają historię o tym, jak społeczności na nowo odkryły rytuały, tożsamość i porządek społeczny po upadku świata chalkolitu, czyli epoki miedzi.
Struktury z przełomu chalkolitu i epoki brązu
.W okolicach 3700 r. p.n.e. zaczęła się rozpadać rozkwitająca wcześniej w regionie południowego Lewantu eneolityczna kultura, która nie jest znana z dokładnej nazwy. Archeolodzy ujawnili na terenie stanowiska Murayghat liczne wykonane z miedzi artefakty, pozostałości świątyń oraz osad. Jednak wahania klimatu, mniejsze opady deszczu i załamanie się sieci handlu dalekosiężnego zapoczątkowały okres niepewności. To w czasach tej próżni kulturowej społeczności z czasów wczesnej epoki brązu miały zwrócić się ku dolmenom.
„Murayghat daje nam fascynujący wgląd w to, jak ludzie reagowali na presję społeczną i stres środowiskowy przekształcając takie elementy natury jak kamienie i głazy w środki kultury. Ludzie budowali pomniki, aby na nowo definiować swoje społeczności i przynależność, kiedy tradycyjne struktury przestawały funkcjonować” – powiedziała w rozmowie z mediami, stojąca na czele zespołu archeologów prowadzących wykopaliska w Murayghat prof. Susanne Kerner z Uniwersytetu w Kopenhadze. Ekspert podkreśliła, że znaleziska te pochodzą z czasów przełomu pomiędzy epoką miedzi i epoką brązu.
.Stanowisko Murayghat jest położone na płaskowyżu o tej samej nazwie. Liczba dolmenów, która znajduje się na terenie tego miejsca jest tak duża, że archeolodzy mówią wręcz o „polach dolmenów”. Pierwsze badania archeologiczne w Murayghat były prowadzone pod koniec XIX wieku. Wówczas badacze naliczyli się 150 dolmenów, jednak obecne niedawne badania wykazały, że chociaż ta liczba nadal jest duża, to jest mniejsza i obejmuje 95 takich struktur. 70 takich dobrze udokumentowanych przykładów zostało naniesionych szczegółowo na mapy. Dolmeny z Murayghat mają długość od 2 do 4,5 metra i są zbudowane z grubych płyt wapiennych i mają kształt kojarzący się z dachem. Wiele z nich było kiedyś pokrytych trójkątnymi kamieniami lub otoczonych kamiennymi pierścieniami i niskimi kurhanami.
Marcin Jarzębski
