Musimy być stanowczy i cierpliwi, a tam, gdzie sytuacja tego wymaga – brutalni. Jeżeli europejscy goście od początku nie zrozumieją, że będą przyjmowani na naszych prawach i warunkach, możemy już dziś uznać się za przegranych.

Budując spójne społeczeństwo, należy pogodzić się z tym, że nie jest ono jednorodne. Władza ma spore, wymierne poparcie w społeczeństwie i ma prawo rządzić. Opozycja ma spore poparcie społeczne i ma prawo protestować. I nikt nie ma prawa narzucać drugiej stronie swoich poglądów. W demokracji chodzi o równowagę, a nie o dominację.

Bin Laden jest oceniany bardzo negatywnie jedynie na tzw. Zachodzie. W świecie muzułmańskim zbiera on pozytywne oceny. Przez rzesze osób uznawany jest za bohatera, tak jak Marszałek przez rzesze Polaków. Wychodzenie z założenia, że „my” mamy rację a nie „oni”, jest równie słuszne jak „ich” przekonanie o tym, że to „oni” mają rację, a nie „my”.

Szereg dokumentów aspirujących do miana konstytucji rozwoju systemu bezpieczeństwa okazuje się tylko formą paranaukowej beletrystyki. Analizy są zbyt ogólne, wnioski odnoszą się głównie do bieżących problemów, a cele są mało konkretne. O ile też pod koniec XX wieku można było pokusić się o 30 letnie wyprzedzenie, o tyle w dzisiejszych czasach okres 20 lat będzie sporym osiągnięciem. Znów: więcej pragmatyzmu.

Konflikt zmusza do myślenia i do działania. Każdy konflikt. Jest tylko jeden rodzaj konfliktu, który jest zły. To konflikt nierozstrzygnięty, który nie pozwala czerpać z owoców sukcesu lub uczyć się na porażce. Takiego konfliktu trzeba unikać. Zabiera czas, energię, wyczerpuje zasoby. Możemy przewidzieć koszty porażki, ale nie możemy oszacować kosztów trwania w nierozstrzygniętym konflikcie.