Albert Einstein rozwijał się w towarzystwie polskich naukowców

Albert Einstein miał kontakty z kilkunastoma polskimi fizykami. Współpracował z Leopoldem Infeldem, z którym napisał książkę, ale i wymieniał wiele listów z Ludwikiem Silbersteinem czy Myronem Mathissonem. Wśród polskich fizyków teoria względności dość szybko spotkała się ze zrozumieniem – mówił w czwartek prof. Hanoch Gutfreund.

Najbliższe relacje naukowe łączyły go z Leopoldem Infeldem

.Prof. Hanoch Gutfreund z Uniwersytetu Hebrajskiego to urodzony w Krakowie fizyk teoretyczny, opiekun spuścizny intelektualnej Alberta Einsteina. Odwiedził Polskę przy okazji promocji książki zbierającej listy wymienione między Albertem Einsteinem i Marią Skłodowską-Curie. Profesor jest autorem przypisów do tej książki.

Akurat Skłodowska nie współpracowała z Albertem Einsteinem nad wspólnymi projektami badawczymi – byli raczej przyjaciółmi, których łączyły kwestie szeroko pojmowanej nauki i społeczeństwa. Byli jednak polscy naukowcy, z którymi Einstein współpracował naukowo.

I tak najbliższe relacje naukowe łączyły Albertem Einsteina z Leopoldem Infeldem (1898-1968), związanym z Uniwersytetem Jagiellońskim. Badacze wymienili ze sobą łącznie ponad 120 listów. Dotyczyły one nie tylko kwestii związanych z badaniami, ale i spraw prywatnych. Einstein m.in. chwalił książki Infelda, a Infeld relacjonował nobliście tragiczne losy swojej rodziny. “Korespondencja Einsteina i Infelda jest bardzo ciekawa i zasługuje na osobne wydanie” – skomentował Hanoch Gutfreund. Einstein i Infeld napisali też wspólnie książkę “Evolution in Physics”, a we trójkę – z Baneshem Hoffmannem – pracę badawczą “Gravitational Equations and the Problem of Motion”.

Albert Einstein wymienił też 30 listów z Myronem Mathissonem (1897-1940), naukowcem żydowskiego pochodzenia związanym długo z Uniwersytetem Warszawskim. Einstein cenił go jako badacza. Ich korespondencja obejmuje też jednak sprawy osobiste. Mathisson w którymś z listów skarżył się Einsteinowi na antysemityzm, z którym się spotykał i pisał: “Błoto jest zrobione z naszych łez”.

Liczna jest też korespondencja Einsteina z Ludwikiem Silbersteinem (1872-1948) – w sumie jest to ponad 50 listów. Silberstein postawił się w kwestii ogólnej teorii względności w roli adwokata diabła i próbował pokazać Einsteinowi jej niepoprawność. Z czasem okazało się, że w myśleniu Silbersteina są błędy, do czego polski badacz potrafił się w liście przyznać.

Albert Einstein i jego polscy współpracownicy

.Wybitny fizyk w swoich pracach w którymś momencie zajmował się podobnym tematem co Marian Smoluchowski (1872-1917). Obaj badacze opisywali ruchy Browna, a więc ruchy atomów widoczne pod mikroskopem, kiedy doda się do płynu odpowiedniej wielkości cząstki.

Prof. Hanoch Gutfreund wymienił, że Albert Einstein miał naukowe i prywatne kontakty z badaczami takimi jak: Józef Wierusz-Kowalski (1866-1927), Władysław Natanson (1864-1937), Mieczysław Wolfke (1883-1947), Stanisław Loria (1883-1958), Jakub Laub (1884-1962) oraz Jan Weyssenhoff (1889-1972). Wśród polskich fizyków, którzy mieli wpływ na Einsteina wspomniał również Augusta Wiktora Witkowskiego (1898-1913), z którym jednak noblista nie miał bezpośredniego kontaktu.

Prof. Hanoch Gutfreund opowiadał też, z jakim oddźwiękiem spotkała się rewolucyjna teoria względności wśród polskich fizyków. Badacz przypomniał, że fizykom zwłaszcza z Niemiec było trudno zaakceptować myśl, jaką wnosił do fizyki Einstein i bestsellerem była tam książka “100 autorów przeciwko Einsteinowi”. Tymczasem wśród polskich naukowców teoria względności spotkała się z dość przyjaznym przyjęciem. Zdarzali się wprawdzie krytycy tej idei. Byli jednak w mniejszości. Wśród fizyków, którzy zapewnili nowej myśli Alberta Einsteina dobry odbiór w Polsce był choćby Tytus Maksymilian Haber, który odpierał w prasie krytyczne głosy fizyków, ale również szybko przetłumaczył na język polski popularną książkę Einsteina “O szczególnej i ogólnej teorji względności” (1921).

“Nie odkrywamy już nowych dokumentów po Einsteinie, ale za każdym razem, kiedy wygłaszam o nim wykład, znajduję nowe spojrzenie, zauważam coś, czego wcześniej nie zauważałem” – podsumował Hanoch Gutfreund.

Organizatorami spotkania były: Fundacja Rozwoju Edukacji dla Przemysłu, Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie – Instytucja kultury m.st. Warszawy, Polskie Towarzystwo Chemiczne, Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Komitet Chemii Polskiej Akademii Nauk.

Newsletter „Piękno Historii” dla czytelników „Wszystko co Najważniejsze”

Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowca, wynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB