Wiedza na temat starożytnej ludności w Afryce subsaharyjskiej pozostaje ograniczona, a każde nowe odkrycie bywa rewolucyjne. Szczególnie, jeśli dzięki analizie DNA, rzuca nowe światło na wyjątkową historię początku człowieka rozumnego i jego relacji z innymi gatunkami (np. neandertalczykiem).
Czwórka starożytnych; para sprzed 8 tys. lat i druga sprzed 3 tys. lat, uzupełniają naszą wiedzą o dalekich, afrykańskich początkach ludzkości. Analizy ich DNA wskazują, że co najmniej trzy główne linie gatunkowe człowieka rozumnego oddzieliły się od siebie w bardzo szybkim odstępie czasu, między około 250 tys. i 200 tys. lat temu. Tymczasem czwarta – nieznana wcześniej populacja ludzka – pojawiała się w tym czasie i pozostawiła niewielki ślad genetyczny współczesnym zachodnim i wschodnim Afrykanom.
Według genetyków ewolucyjnych, Marka Lipsona i Davida Reicha z Harvard Medical School, czwarta grupa posiadała niewielką ilość DNA z populacji hominidów, które żyły jeszcze przed powstaniem współczesnego gatunku ludzkiego (prawdopodobnie od neandertalczyków).
Marker genetyczny pochodzący ze szczątków zmarłych dzieci pasuje do scenariusza, w którym różne populacje Homo sapiens pojawiły się w różnych częściach Afryki już około 300 tys. lat temu, a następnie mieszały się i rozwijały populacje na całym kontynencie.
Opierając się na dowodach językowych i archeologicznych, badacze uważają region Kamerunu obejmujący Shum Laka za miejsce, w którym języki Bantu, którymi posługuje się dziś wielu Afrykanów, powstały i rozprzestrzeniły się w południowej części kontynentu około 4 tys. lat temu. Ekspansja Bantu wyjaśnia, dlaczego większość ludzi w tym obszarze Afryki wykazuje bliskie powiązania genetyczne. [LINK]
Kolejne prowokujące odkrycie dotyczy jednego z młodych przedstawicieli Shum Laka, dorastającego mężczyzny pochowanego około 8 tys. lat temu. Chłopiec posiadał rzadki zestaw wariantów genów chromosomu Y, które są przekazywane z ojca na syna. To pierwsze znane starożytne DNA z tej niezwykle starej linii ojcowskiej.
Dziś ten szczególny rodowód ojcowski nie występuje, poza dwiema grupami etnicznymi w zachodnim Kamerunie.
Wcześniejsze badania sugerują, że ta męska linia genetyczna pochodzi z okresu od 200 do 300 tys. lat temu, co czyni ją najstarszą znaną.
