Festiwal muzyki dawnej "Misteria Paschalia"

Wraz z Wielkim Tygodniem rozpoczął się 22. festiwal muzyki dawnej „Misteria Paschalia”, w ramach którego w krakowskich świątyniach zabrzmi muzyka renesansowa i barokowa. Ideą festiwalu jest połączenie dziedzictwa Krakowa i dziedzictwa muzyki – podkreśla dyrektor festiwalu Vincent Dumestre.

Repertuar stworzy panoramę mistycznej muzyki renesansowej

.Wydarzenie zainaugurowała 13 kwietnia Capella Sanctae Crucis pod dyrekcją Tiago Simasa Freirego z programem Requiem de Coimbra w kościele św. Marcina. W w klasztorze oo. Karmelitów zespół La Guilde des Mercenaires pod kierownictwem Adriena Mabire’a wykona dzieła Monteverdiego i twórców weneckich z początków XVII wieku. Następnego dnia publiczność będzie mogła wysłuchać muzycznych opracowań biblijnych lamentacji Dawida, z którymi grupa Graindelavoix prowadzona przez Björna Schmelzera wystąpi w kościele św. Katarzyny.

„Ideą festiwalu jest połączenie piękna dziedzictwa Krakowa i piękna dziedzictwa muzyki. Połączenie architektonicznego dziedzictwa tego miasta i naszego repertuaru. To ważne, żeby muzyka grana przez wieki w tych murach, mogła do nich powrócić” – podkreślił w rozmowie z PAP dyrektor artystyczny Festiwalu Misteria Paschalia, francuski dyrygent Vincent Dumestre.

Jak dodał, repertuar stworzy panoramę mistycznej muzyki renesansowej, ale w programie znalazły się również dzieła barokowe. Wśród nich będzie „Pasja według św. Jana” Johanna Sebastiana Bacha, którą w Wielki Piątek zaprezentuje Collegium Vocale Gent pod batutą Philippe’a Herreweghego. To dzieło, które w ubiegłym roku na festiwalu można było usłyszeć w interpretacji Jordiego Savalla. Przedstawienie rok po roku „Pasji” Bacha w wykonaniu dwóch wybitnych zespołów artystycznych ma w zamyśle twórców festiwalu zestawić ze sobą dwie różne interpretacje tego utworu. Wcześniej, w Wielki Czwartek, Vincent Dumestre wraz ze swoim zespołem Le Poeme Harmonique wykona przed publicznością „Lamentacje” Cavalieriego.

„Festiwal jest bardzo ściśle związany z czasem przypadających świąt, dlatego sięgamy po te dzieła, które są związane z kulturą chrześcijańską. Ale warto pamiętać, że doświadczenie cierpienia w +Lamentacjach+, poszukiwanie absolutu, wyższych sił, które rządzą naszym życiem i światem, jest bardzo uniwersalne, bliskie każdemu człowiekowi na każdej szerokości geograficznej, i szersze, jeżeli chodzi o horyzont czasowy” – zaznaczył kurator festiwalu Grzegorz Paluch.

Festiwal „Misteria Paschalia” potrwa do 20 kwietnia

.Wskazał m.in. na program „Los pasos perdidos”, w którym obok europejskich utworów z XIII i XIV wieku oraz południowo- i północnoamerykańskich melodii tradycyjnych znajdą się także m.in. „Hymn do wiatru” improwizowany na kopii prehistorycznego, datowanego na 20 tys. lat p.n.e. fletu z kości sępa odnalezionym w Isturitz w kraju Basków oraz „Hymn do słońca” zaprezentowany w formie rytualnego tańca do muzyki improwizowanej.

22. Festiwal Misteria Paschalia potrwa do 20 kwietnia. Tegoroczna edycja festiwalu zgromadzi ponad 100 artystów z kilku krajów Europy. W ramach wydarzenia w Krakowie, Tyńcu i Wieliczce odbędzie się kilkadziesiąt wydarzeń artystycznych, oprócz koncertów będą to także wykłady i warsztaty. W Pałacu Potockich przy Rynku Głównym, które jest centrum festiwalu, można oglądać wystawę dawnych instrumentów dętych.

Misteria Paschalia jest festiwalem muzyki dawnej, organizowanym od 2004 roku przez Krakowskie Biuro Festiwalowe w okresie Wielkiego Tygodnia. Wydarzenie prezentuje najciekawsze dzieła pochodzące z okresu od średniowiecza aż po wiek XVIII, wykonywane przez uznanych interpretatorów nurtu wykonawstwa historycznego. Dyrektorem artystycznym festiwalu od 2024 r. jest Vincent Dumestre.

Wielkie bogactwo ikonografii Wielkiego Tygodnia

.Wjazd Chrystusa do Jerozolimy — czyli triumfalna w charakterze procesja w Niedzielę Palmową — znany jest z wielkiej ilości wyobrażeń, z których pierwsze powstały w IV w. Opisują to uroczyste wydarzenie wszyscy czterej ewangeliści. Marek pisze: ,,I przywiedli oślę do Jezusa i włożyli na nie szaty swoje, i usiadł na nie. Wielu zaś słało szaty swoje na drodze, a inni obcinali gałęzie drzew i rzucali na drogę. A ci, którzy szli na przedzie, i ci, którzy postępowali za nim, wołali mówiąc: Hosanna! Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie”.

Najstarsze zachowane przedstawienia tego wydarzenia powstały dopiero na krótko po czasach Konstantyna Wielkiego i są wzorowane na rzymskich scenach zwanych „adventus”, gdy konsul, wysokiej rangi dowódca wojskowy lub cesarz wjeżdżał do miasta nie na rydwanie a konno. Artyści, rzeźbiący czy malujących Wjazd Chrystusa do Jerozolimy, przedstawiali tę scenę na ogół bardzo skrótowo, ukazując niejednokrotnie samego tylko Chrystusa jadącego na osiołku i dwóch lub trzech witających Go ludzi. Często jednakże pojawiają się też w tych wyobrażeniach mieszkańcy Jerozolimy oraz brama miasta i osoby postępujące za triumfatorem.

Taką właśnie bardziej rozbudowaną scenę wyrzeźbił nieznany artysta na sarkofagu w watykańskim Museo Pio Cristiano. Przedstawiony na nim triumf Chrystusa znajduje się z prawej strony frontowej ściany sarkofagu. Młodzieńczy Chrystus siedzi okrakiem na ośle, zbliżając się do bramy miejskiej, prawą rękę wznosząc lekko do góry gestem raczej błogosławieństwa niż powitania. Triumfatorowi towarzyszą trzej mężczyźni, z których jeden nakłada Mu wieniec na głowę. U bramy miasta witają Go dwaj mieszkańcy Jerozolimy, na znak radości i czci niosący gałąź palmy i tkaninę. Grupę tę uzupełniają dzieci: trzech chłopców rozściela tkaninę pod nogi osiołka, jeden trzyma gałązkę palmy, a jeszcze jeden wspiął się na drzewo widoczne w tle.