Kiedy odbędą się wybory prezydenckie? [Kalendarz]
Data wyborów prezydenckich 2025 roku oraz całokształt, czyli kalendarz wyborów prezydenckich, z terminami obowiązującymi kandydatów, sztabów, administracji wyborczej oraz wyborców, zostaną przedstawione z jednej strony przez marszałka Sejmu, z drugiej przez Państwową Komisję Wyborczą. Przepisy prawa bardzo dokładnie określają, kiedy odbędą się wybory prezydenckie, do kiedy można zgłaszać kandydatów w wyborach prezydenckich, kiedy odbędzie pierwsza a kiedy druga tura wyborów prezydenckich.
Wybory Prezydenckie 2025 – najważniejsze terminy i zasady
.Konstytucja RP w swoim rozdziale V. bardzo dokładnie opisuje to, jak wybierany jest Prezydent RP. Konstytucja odpowiada na pytania kto może kandydować na urząd Prezydenta RP, kiedy i kto wyznacza datę wyborów prezydenckich, kiedy odbędą się wybory prezydenckie, a także co dzieje się między pierwszą a drugą turą wyborów. Konstytucja RP oraz ordynacja wyborcza są najważniejszymi aktami prawnymi określającymi sposób wyboru Prezydenta RP.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w polskim systemie prawnym jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Konstytucja RP w art. 126 mówi o tym, że Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. W swoich działaniach opiera się na Konstytucji i ustawach.
Jak wybieramy Prezydenta RP? Art. 127 Konstytucji RP mówi o tym, że Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. Kadencja wybranego w takich wyborach prezydenta trwa pięć lat i może on być wybrany ponownie wyłącznie raz. Oznacza to, że kadencja prezydenta Andrzeja DUDY zakończy się w sierpniu 2025 r. i w zbliżających się wyborach prezydenckich nie będzie on mógł już startować.
Kto może kandydować na Prezydenta RP?
.Zgodnie z art. 127 Konstytucji RP na Prezydenta Rzeczypospolitej może być wybrany obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydat musi przedstawić dowód, że jego kandydaturę zgłasza co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.
Prezydentem Rzeczypospolitej wybrany zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów w pierwszej turze wyborów prezydenckich. Jeżeli żaden z kandydatów stawiających się do wyborów prezydenckich nie uzyska wymaganej większości, w dwa tygodnie po pierwszej turze wyborów zostaje przeprowadzona druga tura wyborów.
W drugiej turze wyborów prezydenckich wyborcy dokonują wyboru spośród tych dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów. Jeżeli którykolwiek z tych dwóch kandydatów wycofa zgodę na kandydowanie, utraci prawo wyborcze lub umrze, w jego miejsce do wyborów w ponownym głosowaniu wchodzi kandydat, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów w pierwszym głosowaniu. Wówczas też datę ponownego głosowania odracza się o kolejne dwa tygodnie. Zwycięża ten kandydat, który finalnie otrzymuje więcej głosów.
Kiedy odbędą się wybory prezydenckie?
.Zgodnie z art. 128 Konstytucji RP wybory Prezydenta Rzeczypospolitej zarządza Marszałek Sejmu. Ustala dzień wyborów prezydenckich na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej. W razie opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej – nie później niż w czternastym dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.
W przypadku następnej kadencji po kadencji prezydenta Andrzeja Dudy, która kończy się w pięć lat po zaprzysiężeniu przed Zgromadzeniem Narodowym, które miało miejsce 6 sierpnia 2020 r., najbardziej prawdopodobną datą pierwszej tury wyborów prezydenckich w 2025 r. będzie niedziela 18 maja 2025 r. Jeśli nie rozstrzygnie ona o wyniku wyborów, druga tura wyborów prezydenckich odbędzie się 1 czerwca 2025 r.
Kiedy ostatecznie dowiemy się, kto wygra wybory prezydenckie w Polsce w 2025 roku?
.Wynik wyborów prezydenckich wymaga zatwierdzenia przez Sąd Najwyższy. Mówi o tym art. 129 Konstytucji RP. Bowiem każdemu wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej na zasadach określonych w ustawie. W razie jeśli Sąd Najwyższy stwierdzi nieważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, przeprowadza się nowe wybory prezydenckie, na zasadach przewidzianych w przypadku opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej, a więc nie później niż w czternastym dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.
Zgodnie z art. 130 Konstytucji RP Prezydent Rzeczypospolitej obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego następującej przysięgi: „Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”. Przysięga może być złożona z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż Bóg”.
Jakie są zadania Prezydenta RP?
.Prezydent Rzeczypospolitej nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem. Art. 133 Konstytucji RP mówi o tym, że Prezydent Rzeczypospolitej jako reprezentant państwa w stosunkach zewnętrznych: ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat; mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych; przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych.
Zgodnie z zapisami art. 134 Konstytucji RP Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w czasie pokoju sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej, mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych, zaś na czas wojny mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. To także Prezydent RP zgodnie z zapisami art. 136 Konstytucji RP, w razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
Oprac. Arkadiusz Jordan
