Kuchnia jest ważnym elementem francuskiej tożsamości
Jean-Robert Pitte jest francuskim historykiem i geografem, prezesem Société de géographie i Académie du vin de France, członkiem Académie des sciences morales et politiques i Institut de France, autorem książek m.in. “À la table de l’histoire et du monde”. W wywiadzie dla “Le Figaro” przedstawia historię francuskiej i światowej kuchni.
.Jak przypomina Jean-Robert Pitte, kulturę francuską charakteryzuje celebracja posiłków. “Jesteśmy zmuszeni przez naszą naturę do jedzenia kilka razy dziennie. Warto więc przekształcić tę konieczność w serię szczęśliwych momentów naszego życia, które są oczywiście odbudową naszych sił, osłabionych pracą, ale także momentem dzielenia wspólnych chwil i radości. Tę filozofię, która jest w sercu kultury francuskiej, najlepiej opisał Brillat-Savarin. W swoich aforyzmach pisze on: Stwórca, zmuszając człowieka do jedzenia, aby żył, zachęca go do tego przez apetyt i nagradza go przyjemnością. I trochę dalej: Przyjemność jedzenia należy do wszystkich wieków, wszystkich warstw społecznych, wszystkich krajów i każdego dnia; może łączyć się z innymi przyjemnościami i pozostaje ostatnią, która może pocieszyć nas po ich utracie. Nie sposób lepiej tego wyrazić!” – stwierdza historyk.
Jak ocenia, łączenie w kuchni produktów z różnych stron świata jest dobrą stroną mondializacji. “Przywołam przykład pomidora, który został udomowiony przez Azteków i dzisiaj stanowi rozkosz dla wszystkich kuchni. Albo słynne wietnamskie phở, będące pozostałością po francuskim pot-au-feu z czasów kolonizacji. Bardziej ogólnie, żywność bardzo różni się w zależności od kraju, a nawet regionu, w zależności od lokalnych zasobów, lądowych i morskich, a także od otwartości handlowej i kulturowej na resztę świata. Obecnie, niektóre potrawy i napoje stały się niemal uniwersalne, takie jak chleb, hamburger, makaron w sosie bolońskim, pizza, frytki, lody, kawa… nie zapominając o pewnym brązowym napoju gazowanym. Niestety, tej uniwersalności często towarzyszy przeciętność smaku. Warto zachęcać do jakości i różnorodności geograficznej sposobów odżywiania się, chociażby po to, by nie nudzić się przy stole, ale także aby pozwolić wszystkim rolnictwom, rzemiosłom i przemysłom spożywczym na świecie na rozwój. Poza tym, jednym z atutów turystyki jest odkrywanie różnych kuchni” – zauważa.
“Narody są dość szowinistyczne, jeśli chodzi o jedzenie i czasami puszą się jak paw. Dlatego właśnie wielu Francuzów wciąż jest przekonanych, że musujący szampan został wynaleziony przez Dom Pérignona, piwnicznego z opactwa Hautvillers, podczas gdy proces ten został opracowany w Anglii w latach 60. XVII wieku i wprowadzony we Francji dopiero w czasie Regencji, po 1715 r., kiedy to zezwolono na sprzedaż wina w butelkach. Chińczycy zaczęli wyrabiać długie makarony i pierożki na kilka wieków przed naszą erą. Proces produkcji we Włoszech został opracowany w XII wieku, a Marco Polo nie ma z tym nic wspólnego. Jeśli chodzi o frytki w kształcie prostokątnych pasków, to nie są one bardziej francuskie niż belgijskie, ale stanowią popularne jedzenie uliczne w całej Europie Północno-Zachodniej od XIX wieku” – tłumaczy.
Jak ocenia Jean-Robert Pitte, stopniowe zmniejszanie ilości sosu w kuchni francuskiej i rezygnowanie z serów po posiłku jest godne pożałowania. “Dobra francuska kuchnia nie powstaje bez sosu i żałuję, że są one często zbyt skąpo podawane w restauracji” – podkreśla.
.W 2010 r. “posiłek gastronomiczny Francuzów” został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Jak ocenia Jean-Robert Pitte, wpisanie “posiłku gastronomicznego Francuzów” na listę UNESCO miało “zachęcać Francuzów do powrotu na drogę prowadzącą na ich lokalne ryneczki, żeby zaopatrzyć się w świeże produkty, do ich kuchni, do ich jadalni i do ożywienia tego kluczowego elementu ich tożsamości”. “Dla ich zdrowia, jak i dla ich sztuki życia w społeczeństwie, ale także ich gospodarki, szkoda byłoby porzucić to radosne oblicze naszej kultury i gdyby nasza światowa reputacja w tym obszarze stała się przesadzona” – stwierdza.
oprac. Julia Delanne
