Rzymska łaźnia z centralnym ogrzewaniem. Sensacyjne znalezisko z Salkaya

Salkaya

Archeolodzy prowadzący wykopaliska w Salkaya we wschodniej Turcji odkryli liczącą 1700 lat rzymską łaźnie, która była wyposażona w centralne ogrzewanie, a dokładnie podgrzewanie podłogowe. W przekonaniu ekspertów znalezisko to rzuca nowe światło na rzymską inżynierię oraz na to jak wyglądało życie codzienne w regionie rzymskiej Anatolii. 

Centralne ogrzewanie w starożytnym Rzymie 

.W 2023 roku rolnik z wioski Salkaya położonej w prowincji Elazığ  we wschodniej Turcji podczas rutynowego kopania dołu pod sadzonki drzewek przypadkowo natknął się na fragment starożytnej mozaiki. O swoim zaskakującym znalezisku niezwłocznie poinformował specjalistów, którzy szybko zjawili się na miejscu oraz rozpoczęli wykopaliska archeologiczne – i to wykopaliska o naprawdę spektakularnym i dużym zakresie. Prace badawcze w Salkaya ujawniły pozostałości starożytnego rzymskiego kompleksu łaźni. Jak wykazało datowanie struktury te pochodzą z III wieku n.e., informuje portal „Arkeonews

Naukowcy posługujący się georadarem, czyli urządzeniem za sprawą którego można dokonać nieinwazyjnych badań gruntu, przesondowali całą najbliższą okolicę w celu wykrycia innych zakopanych w ziemi budowli. Za sprawą tego georadarowego badania udało im się odkryć niezwykła strukturę w postaci caldarium, czyli rzymskiej nieco łagodniejszej wersji współczesnej sauny. Nie było to jedyne znalezisko, gdyż oprócz tego starożytnego pomieszczenia, w którym znajdował się basen z gorącą wodą, archeolodzy odkryli pozostałości po zaawansowanym rzymskim systemie ogrzewania, informuje portal „Arkeonews”.

Rzymski system hypokaustyczny 

.Z kolei same bezpośrednie wykopaliska ujawniły, iż pod podłogą tej dawnej łaźni znajduje się  sieć małych kolumn (suspensurae). Tego typu małe kolumny stanowiły jeden z fundamentalnych elementów rzymskiego systemu hypokaustycznego (łac. hypocaustum), który to był rzymskim system ogrzewania centralnego oraz podłogowego. Jak się okazuje ta pomysłowa i innowacyjna wówczas technologia była także dostępna i wykorzystywana również we wschodnich obszarach Anatolii, jakie wchodziły w skład Imperium Romanum. 

Jak wyjaśniają działanie tego systemu ogrzewania w starożytnych łaźniach z Salkaya archeolodzy,  cały system hypokaustyczny w tym miejscu działał w taki sposób, że wytwarzane przez pobliski piec gorące powietrze krążyło podłogą i kanałami wbudowanymi w ściany. System ten ogrzewał zarówno podłogę, jak i otaczające ściany, tworząc ciepłe i wilgotne środowisko idealne do kąpieli. Caldarium w łaźni z Elazığ pokazuje jak technologia hypokaustyczna działała w praktyce. 

Marcin Jarzębski 

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 26 sierpnia 2025