Małpy najbardziej lubią filmy o konfliktach między małpami

Podobnie jak ludzie, małpy są zainteresowane filmami przedstawiającymi konflikty, a także filmami, w których występują członkowie ich własnej grupy – informuje pismo „Animal Cognition”.

Małpy i ich zainteresowanie kinematografią

.Naukowcy z Ohio State University w Columbus (USA) pod kierunkiem prof. Elisabeth H.M. Sterck z Uniwersytetu w Utrechcie (Holandia) przeprowadzili badania na makakach długoogonowych, aby ustalić, jakie treści oglądane na wideo najbardziej przyciągają ich uwagę. Okazało się, że podobnie jak ludzie, małpy lubią oglądać filmy przedstawiające agresję i takie, w których występują osobniki, które znają.

Autorzy badania pokazali dwuminutowe filmy 28 podzielonym na dwie osobne grupy makakom z ośrodka badawczego Biomedical Primate Research Centre w Rijswijk w Holandii. Każdy makak oglądał wiele filmów przedstawiających małpy – z własnej grupy lub obce (należące do trzeciej, nieznanej widzom grupy). Każdy film przedstawiał małpy podczas jednej z czterech aktywności: konflikt, wzajemne iskanie, bieganie lub siedzenie. Badacze obliczyli, ile czasu małpy spędzały patrząc bezpośrednio na ekran i jakie były ich reakcje podczas oglądania.

Przy każdym wybiegu znajdował się korytarz z czterema przedziałami, w których małpy mogły oglądać filmy na laptopie. Małpy wchodziły tam z własnej woli i podczas oglądania dwuminutowych filmów były izolowane od innych osobników z ich wielopokoleniowej grupy.

Największą uwagę makaki zwracały na filmy przedstawiające konflikty między małpami. Mniej popularne były filmy przedstawiające bieganie, najmniej – iskanie i siedzenie. Jak podkreślił prof. Brad Bushman, zarówno makaki, jak i ludzie wydają się być zainteresowani filmami o podobnej treści.

„Zarówno ludzie, jak i makaki to zwierzęta społeczne, które mają fundamentalną potrzebę przynależności. Nic dziwnego, że oba gatunki są najbardziej zainteresowane treściami wideo, które mogą pomóc im w budowaniu relacji w grupie” – skomentował badacz.

Jak dodał, jest wiele badań wskazujących na popularność brutalnych filmów wśród ludzi. „Teraz mamy pewne dowody na to, że inne naczelne również mogą być zainteresowane konfliktami i agresją w filmach” – zaznaczył Bushman.

„Z ewolucyjnego punktu widzenia ma to sens. Zarówno ludzie, jak i inne zwierzęta mogą być zaprogramowane do zwracania uwagi na agresję, ponieważ jest to reakcja adaptacyjna, która zwiększa szanse na przeżycie” – zwrócił uwagę.

Dla małp najbardziej interesujące są – małpy

.Innym istotnym odkryciem było to, że makaki oglądały filmy z udziałem członków własnej grupy z większą uwagą niż te z udziałem obcych. „To wskazuje, że gromadzenie informacji społecznych o członkach grupy jest ważniejsze niż zdobywanie informacji o obcych” – podkreśliła prof. Sterck.

„Kiedy my, ludzie, oglądamy filmy, lubimy oglądać aktorów, których znamy – bardziej lubimy oglądać gwiazdy grające w dużych filmach niż aktorów, których nie znamy” – zaznaczył Bushman.

Co ciekawe, makaki o niższej pozycji w hierarchii i mniej agresywne zwracały na filmy większą uwagę niż inne. „Dominujące osobniki mogą być bardziej pewne, że agresja ich nie dotknie – nie muszą tak bardzo zwracać uwagi na innych – wskazała Sterck. – Osobniki o niższej pozycji w hierarchii mogą stać się ofiarami agresji i może to być powód, dla którego zwracają większą uwagę na to, co inni robią na filmach”.

Zwierzęcy altruizm

.Jednym z najważniejszych fundamentów życia społecznego jest ofiarność, czyli gotowość do wyświadczania innym przysług mimo związanego z tym ryzyka, czasem nawet za cenę życia. Altruizm to działania, które przynoszą korzyści innym osobnikom, ale dla altruisty wiążą się z ponoszeniem strat lub przynajmniej ze znacznym tego ryzykiem. Istnieje nawet zjawisko altruistycznego samobójstwa. U niektórych gatunków mszyc osobniki specjalizujące się w obronie kolonii, tak zwani żołnierze, poświęcają życie, by bronić swoje towarzyszki przed wrogami naturalnymi. Gdy napastnik (zwykle gąsienica) uszkodzi zamieszkiwaną przez mszyce galasówkę, żołnierze naprawiają to uszkodzenie za pomocą szybko koagulującej cieczy wyrzucanej z własnego ciała. Żołnierz miesza tę ciecz odnóżami, by przyspieszyć jej koagulację, a potem ginie powolną śmiercią spowodowaną przez nagłą utratę płynów. Żołnierze golców piaskowych, niewielkich afrykańskich ssaków prowadzących podziemny tryb życia, również często poświęcają życie dla swojej kolonii, ponosząc śmierć podczas obrony swoich pobratymców przed wężami.

„Ważną podkategorią ryzykownych zachowań altruistycznych są tak zwane zachowania ratunkowe, czyli przychodzenie z pomocą konkretnym osobnikom, które znalazły się w niebezpieczeństwie. W r. 2002 polscy badacze Wojciech Czechowski, Ewa J. Godzińska i Marek Kozłowski zainicjowali współczesne badania takich zachowań, opisując, jak robotnice trzech gatunków mrówek ratują towarzyszki atakowane przez drapieżne larwy mrówkolwa. Szerokie spektrum zachowań ratunkowych zostało też opisane u wielu innych gatunków mrówek i u licznych kręgowców, takich jak różne gryzonie i naczelne, słonie, mangusty, psy, dziki, walenie i niektóre ptaki. W badaniach tych obserwowano i analizowano nie tylko przychodzenie z pomocą osobnikom zaatakowanym przez drapieżnika, lecz również pomoc w uwalnianiu się z różnych naturalnych i sztucznych pułapek” – opisuje prof. Ewa J. GODZIŃSKA, specjalistka w zakresie etologii

Ofiarność i gotowość do angażowania się w ryzykowne akcje na rzecz innych osobników nie jest naiwnością, lecz ważnym przystosowaniem. Jest tak dlatego, że dla każdego osobnika ważniejsze od indywidualnego przeżycia jest tzw. dostosowanie łączne, czyli łączna zdolność do przekazania swoich genów kolejnym pokoleniom, niezależnie od tego, czy są one ulokowane w jego własnym ciele, czy też w ciałach innych osobników. Jedną z najważniejszych form altruizmu jest więc nepotyzm, czyli działania przynoszące korzyść krewnym altruisty. Drugim ważnym czynnikiem decydującym o opłacalności zachowań altruistycznych jest gotowość ich beneficjentów do odwzajemniania uzyskanych przysług – cały tekst [LINK].

PAP/ Paweł Wernicki/ LW