Mozaika sprzed 1500 lat ze starożytnego miasta Dara. Fale i geometryczne wzory

Podczas wykopalisk prowadzonych na terenie starożytnego miasta Dara w dystrykcie Artuklu w prowincji Mardin w południowo-wschodniej Turcji archeolodzy odkryli zachowaną w dobrym stanie mozaikę sprzed 1500 lat, która była zdobiona motywami kropli, geometrycznych wzorów oraz fal – poinformowała turecka agencja prasowa Anadolu Agency (AA).

 Mozaika sprzed 1500 lat ze starożytnego miasta Dara

.Starożytne miasto Dara zostało założone przez Cesarstwo Wschodniorzymskie jako wysunięcia strategicznie kasztelania i ośrodek miejski, który składał się na system wschodnich umocnień Bizancjum, mającym chronić jego granice przed Imperium Sasanidów. W początkowym okresie istnienia Cesarstwa Bizantyjskiego Dara pełniła de facto rolę stolicy kontrolowane przez Wschodnich Rzymian Mezopotamii – to tam znajdowało się centrum militarne, handlowe i religijne regionu.

Nic więc dziwnego, że Dara może poszczycić się całym szeregiem zabytków i konstrukcji, w skład których wchodzą takie konstrukcje jak nekropolia, kościół, pałac, agora (rynek), więzienie, zbrojownia oraz starożytny zbiornik wodny, co odzwierciedla jej wieloaspektową rolę na przestrzeni historii. Dara cieszy się dużym zainteresowaniem archeologów – wykopaliska na terenie tego starożytnego miasta są realizowane już od kilku dekad.

Fale i motywy geometryczne

.Prace archeologiczne w Darze jeszcze nigdy nie były tak intensywne jak od 2024 r., kiedy to stanowisko zostało objęte programem Dziedzictwo dla Przyszłości” realizowanego przez tureckie Ministerstwo Kultury i Turystyki. Celem projektu jest przyspieszenie prac nad ochroną i badaniem stanowisk archeologicznych w Turcji. W trakcie tych wykopalisk badacze natknęli się na dobrze zachowaną mozaikę.

Mozaika sprzed 1500 lat została znaleziona w budynku mieszkalnym, który przylega do obszaru agory, gdzie wcześniej odkopano około 20 sklepów i warsztatów, a także zaawansowany rzymski system zaopatrzenia w wodę pitną. Mozaika zajmuje obszar liczący niemal dokładnie 50 metrów kwadratowych. Zabytek jako, że zachował się w doskonałej formie, to może być oglądany w niemal nienaruszonej formie. Dzieło przedstawia misternie wykonane wzory geometryczne,  takie jak obiekty romboidalne, a oprócz tego również fale.

„Prowadzimy wykopaliska w Darze już od 39 lat. Od momentu włączenia stanowiska do projektu Dziedzictwo dla Przyszłości nasze prace znacznie się nasiliły. Nowo odkryta mozaika jest szczególnie ekscytująca, ponieważ nosi ślady starożytnej renowacji i zachowała się przez około 1500 lat” – powiedział Ayhan Gök, dyrektor prowincjonalny ds. kultury i turystyki.

Dara – miasto słynące z mozaik

.Stojący na czele zespołu archeologów realizujących obecne wykopaliska w Darze, Devrim Hasan Menteşe, wyjaśnił, że Dara słynie z dużej liczby mozaik jakie się w niej znajdowały oraz stwierdził, że szczególnie duża liczba mozaik została odkryta na obszarze agory i w otaczających ją dzielnicach mieszkalnych . „Choć wcześniej odnaleziono wiele fragmentów mozaik, to jedna z nielicznych okazji, gdy udało się odkryć niemal kompletną mozaikową posadzkę” – powiedział Menteşe.

Na podstawie monet znalezionych na miejscu mozaika została datowana na panowanie cesarza Justyniana I (525–575 n.e.). Podkreśla to znaczenie Dary nie tylko jako garnizonu wojskowego, w którym stacjonowało około 25 tys. żołnierzy, ale także jako tętniącego życiem ośrodka handlu i życia duchowego. „Najnowsze odkrycia potwierdzają rolę Dary jako ważnego centrum handlowego Mezopotamii w czasach rzymskich” – dodał Menteşe. „Inskrypcje wskazują również, że było to miejsce pielgrzymek religijnych, co podkreśla jej wielowymiarowe znaczenie historyczne”.

Marcin Jarzębski