Na wyspie Itaka odkryto sanktuarium Odyseusza
W trakcie prac badawczych na greckiej wyspie Itaka w ostatnim czasie nastąpiło sensacyjne odkrycie archeologiczne, które odsłania przeszłość wyspy w czasach odpowiadających opisywanej przez Homera mitycznej Iliadzie i Odysei. Dokonane niedawne znalezisko na tej wyspie ma związek z tym drugim eposem, a dokładnie z jego głównym bohaterem Odyseuszem. Otóż archeolodzy twierdzą, iż odkryli sanktuarium Odyseusza.
Sanktuarium Odyseusza na Itace
.Położona na Morzu Jońskim w Grecji wyspa Itaka ma długą i bogatą historię, która sięga czasów starożytnych i jest nierozerwalnie związana z mitologiczną postacią Odyseusza – legendarnego króla wyspy i bohatera „Odysei” Homera. Itaka to nie tylko ojczyzna mitycznego Odyseusza, ale również symbol upragnionego powrotu do domu i tęsknoty za nim. W związku z ostatnim znaczącym odkryciem archeologicznym dokonanym na tej wyspie w postaci sanktuarium Odyseusza można powiedzieć, że legendarny heros ponownie powrócił do swojego domu, informuje portal „Arkeonews„.
Niezwykłe znalezisko zostało zidentyfikowane na terenie „Szkoły Homera”, czyli znanych od XIX wieku ruin świętego kompleksu, który znajduje się w pobliżu położonej w północnej części Itaki i słynącej z licznych źródeł wioski Exogi. „Szkoła Homera” jest położona w pobliżu dużej kamiennej platformie i składa się z dwóch rzeźbionych tarasów połączonych kamiennymi schodami. Najnowsze wykopaliska na terenie tego stanowiska są prowadzone od 2018 r. Pierwsze systematyczne badania archeologiczne w tym miejscu były prowadzone jednak już w latach 1994-2011.
Miniaturowe popiersie Odyseusza i artefakty rytualne
.Najnowsze odkrycia przesunęły chronologię ludzkiej aktywności na tym stanowisku aż do późnego neolitu, czyli do przełomu V i IV tysiąclecia p.n.e. W trakcie wykopalisk na terenie tego stanowiska badacze zidentyfikowali liczne krzemienne narzędzia i fragmenty ceramiki. Archeolodzy natrafili także na dziesiątki naczyń oraz rzadką podziemną cysternę źródlaną, które pochodzą z okresu mykeńskiego (XIV–XIII wiek p.n.e.).
Jednak zdecydowanie najbardziej cennym i niezwykłym znaleziskiem dokonanym w trakcie ostatnich prac badawczych na Itace jest sanktuarium Odyseusza. Na to, iż niedawno zidentyfikowana struktura była poświęcona temu mitycznemu greckiemu herosowi wskazują pochodzące z późnego okresu hellenistycznego napisy, takie jak: ΟΔΥCCEOC (Odyseusza, dopełniacz) i ΟΔΥCCEI (Odyseuszowi, celownik). Te epigraficzne znaleziska korespondują z odkryciem z lat 30. XX wieku w jaskini nad Zatoką Polis, gdzie odnaleziono inskrypcję „ΕΥΧΗΝ ΟΔΥCCΕΙ” (Dziękujemy ci Odyseuszu), co wspiera długo utrzymywaną teorię o kulcie bohatera skupionym wokół najsłynniejszego syna wyspy.
Na terenie sanktuarium Odyseusza archeolodzy odkryli również wykonane z brązu miniaturowe popiersie Odyseusza oraz liczne artefakty rytualne – w tym 34 fragmenty glinianych darów wotywnych, ciężarki tkackie, wykonaną ze złota i brązu biżuterię oraz ponad 100 monet z różnych polis. Wszystkie te znaleziska podkreślają religijne i społeczne znaczenie tego miejsca w okresie hellenistycznym i wczesnorzymskim (III wiek p.n.e. – II wiek n.e.).
Dolny taras, z masywnymi strukturami architektonicznymi, wykutymi niszami na dedykacje oraz dachówkami z tłoczonymi inskrypcjami potwierdza wykorzystanie stanowiska do zorganizowanych praktyk kultowych. Bogaty kontekst archeologiczny wskazuje, że sanktuarium służyło nie tylko mieszkańcom wyspy, lecz także pielgrzymom przybywającym z daleka.
.Według profesora Giannosa G. Lolosa, dyrektora naukowego wykopalisk, miejsce to stanowi „publiczny kompleks kultowy”, centralny dla życia religijnego, społecznego, a być może również politycznego Itaki. Zespół badaczy, w skład którego wchodzą dr Christina Marampea i inni specjaliści, kontynuuje analizę znalezisk w ramach programu badawczego Uniwersytetu w Janinie, finansowanego dzięki hojnym prywatnym darowiznom oraz partnerstwom regionalnym.
Marcin Jarzębski
