Najstarsza figurka tygrysa pochodzi z Iranu? Artefakt liczy 5 tys. lat

Najstarsza figurka tygrysa w historii to najnowsze sensacyjne odkrycie archeologiczne dokonane podczas badań nad artefaktami zidentyfikowanymi we wcześniejszych latach na terenie stanowiska Yarim Tepe na obszarze położonej nad Morzem Kaspijskim dawnej krainy historycznej Hyrkania w północnym Iranie.

Najstarsza figurka tygrysa w historii liczy 5 tys. lat

.Jak informuje na łamach czasopisma „Anthropozoologica” archeolog Henry P. Colburn z amerykańskiej uczelni Bryn Mawr College, w północnym Iranie została odkryta najstarsza figurka tygrysa w historii. Zabytek ten pochodzi sprzed 5 tys. lat i tym samym jest starszy od wcześniej zidentyfikowanych w Iranie przedstawień tego dużego drapieżnego kota o blisko 3 tys. lat. Znalezisko to odsłania również w jaki sposób mieszkańcy starożytnej Hyrkanii postrzegali i przedstawiali tego groźnego drapieżnika, będącego największym dzikim kotem żyjącym na Ziemi.

Odsłonięta figurka jest niewielkich rozmiarów, ma czerwono-brązowy kolor, a oprócz tego znajdują się na niej czarne paski, czyli zawiera ona cechy charakterystyczne budowy ciała tygrysa. Chociaż artefakt został wraz z innymi zabytkami odkryty w 1960 r., to niedawna analiza przeprowadzona na tym przedmiocie odsłoniętym na obszarze prehistorycznego kopca Yarim Tepe, który to potem trafił do zbiorów Metropolitalne Muzeum Sztuki w Londynie, potwierdziła, iż jest to rzeczywiście najstarsza figurka tygrysa, jaka została do tej pory odkryta poza subkontynentem indyjskim.

Artefakt przedstawiający wymarłego tygrysa syberyjskiego

.Co ciekawe artefakt z wzniesienia Yarim Tepe, położonego niedaleko miasta Gonbad-e Kavus w prowincji Golestan, czyli regionie, który kiedyś był znany jako Hyrkania, przedstawia wymarły gatunek tygrysa, jakim był tygrys kaspijski. Jak sama nazwa wskazuje tygrys kaspijski był podgatunkiem tygrysa, który w przeszłości zamieszkiwał region Morza Kaspijskiego. Zasięg jego występowania rozciągał się od wschodniej Turcji, przez Iran, Kaukaz, Azję Środkową (m.in. Uzbekistan, Kazachstan, Turkmenistan, Tadżykistan), aż po zachodnie Chiny.

Był to jeden z największych podgatunków tygrysa. Samce tego podgatunku tygrysa osiągały nawet 2,7–3 metry długości i ważyły do 240 kg. Tygrysa kaspijskiego charakteryzowało również gęste, złoto-rude futro z nieco rozmytymi czarnymi pręgami, co było efektem przystosowania do chłodniejszego klimatu regionu przybrzeży Morza Kaspijskiego niż to jest przypadku tropikalnych lasów Indii, czy szerzej Azji Południowo-Wschodniej. W wyniku intensywnych polowań oraz utraconych siedlisk polowań tygrys kaspijski wymarł na początku drugiej połowy XX wieku.

.Na podstawie typologii ceramiki znanej jako ceramika kaspijska typu czarno-czerwonego archeolog Henry P. Colburn, który badał niedawno ten zabytek, datował artefakt na okres pomiędzy 3500 a 3100 r. p.n.e., czyli na późną epokę miedzi. Datowanie to czyni figurkę z Yarim Tepe nie tylko najstarszym znanym przedstawieniem tygrysa w Iranie, ale również jednym z najstarszych wizerunków tego zwierzęcia odkrytych do tej pory poza subkontynentem indyjskim. Do tego niedawnego odkrycia  uważano, że motyw tygrysa pojawił się w sztuce irańskiej znacznie później, gdyż jego początek utożsamiano z imperium Sasanidów (III–VII w. n.e.), kiedy to sceny polowań na tygrysy i symbole królewskiej potęgi stały się popularne na srebrnych naczyniach i dziełach sztuki dworskiej.

Marcin Jarzębski