Rumunia z nowym rządem. Będzie go tworzyła koalicja liberalnych i lewicowych partii

Premier Rumunii Ilie Bolojan poinformował 23 czerwca, że cztery ugrupowania: Partia Narowodo-Liberalna (PNL), Partia Socjaldemokratyczna (PSD), liberalny Związek Ocalenia Rumunii (USR) i Demokratyczny Związek Węgrów w Rumunii (UDMR) – podpisały umowę koalicyjną.

Rumunia z nowym rządem

.”Podpisaliśmy dziś porozumienie o utworzeniu koalicji, która sformuje stabilny rząd, skoncentrowany na fundamentalnych reformach” – powiedział premier, który stoi na czele liberalnej PNL. Dodał, że jeszcze tego samego dnia rozpoczną się przesłuchania kandydatów na ministrów. Sorin Grindeanu, przywódca centrolewicowej PSD oświadczył, że jego ugrupowanie zdecydowało się dołączyć do koalicji dwa dni wcześniej, a zważywszy że ponad 70 proc. członków partii poparło taką decyzję, „PSD będzie wiarygodnym i uczciwym” uczestnikiem koalicji.

„USR wchodzi do koalicji z wolą odbudowania zaufania obywateli do instytucji. (…) W tym kryzysie musimy zdecydowanie walczyć z ekstremizmem” – powiedział Dominic Fritz, jeden z liderów Związku Ocalenia Rumunii. Szef UDMR Hunor Kelemen ocenił, że udało się utworzyć „prawdopodobnie najbardziej skomplikowaną koalicję od 25 lat”.

Jakie priorytety będzie miał nowy rząd Rumunii?

.Varujan Pambuccian, poseł mniejszości ormiańskiej w Rumunii, oświadczył, że parlamentarna grupa mniejszości narodowych zasygnalizowała zgodę na utworzenie koalicji i wyraził nadzieję, że nowy rząd utrzyma kraj „na drodze euroatlantyckiej”. Partie wchodzące w skład koalicji ustaliły, że szef PNL będzie stał na czele rządu w latach 2025–2027, a PSD desygnuje premiera na lata 2027–2028.

Prezydent Rumunii Nicusor Dan mianował Bolojana premierem 20 czerwca, a decyzja w tej sprawie zapadła po miesiącu rozmów o utworzeniu koalicji. Nowy szef rządu zapowiedział, że jego priorytetami będą poprawa finansów publicznych i stworzenie warunków do rozwoju kraju. Rozmowy koalicyjne rozpoczęły się po wygranych przez Dana wyborach prezydenckich z 18 maja.

Polacy w Rumunii przed 1989 r.

.Kiedy polska mniejszość narodowa pojawiła się na ziemiach rumuńskich? Jak na przestrzeni dziejów funkcjonowali Polacy w Rumunii? – pyta prof. Robert RAJCZYK w tekście „Polacy w Rumunii przed 1989 r.„.

Ze względu na sąsiedztwo geograficzne z Rzeczpospolitą Obojga Narodów stosunki z ziemiami rumuńskimi omawianych nacji dotyczyły przede wszystkim Hospodarstwa Mołdawskiego. Dotychczasowe kontakty polsko-mołdawskie miały przede wszystkim charakter polityczny i gospodarczy oraz kulturalny. Obejmowały m.in. recepcję języka oraz rozwiązań w dziedzinie administracji. Własne plany dynastyczne względem Mołdawii miał król Jan III Sobieski, który na miejscowym tronie chciał osadzić swojego syna. Warto nadmienić, że w XIV w. Hospodarstwo Mołdawskie stało się lennikiem Korony Polskiej. Nie można także zapominać o znanych postaciach historycznych, które łączyły związki z Polską i Siedmiogrodem (ówcześnie w Królestwie Węgierskim, a obecnie w Rumunii): Stefanie Batorym – tamtejszym wojewodzie, późniejszym królu Polski, czy pochowaną w katedrze w Alba Iulia Izabellą Jagiellonką.

Sama obecność polskiego „żywiołu narodowego” na terenie dzisiejszej Rumunii ma związek z wypędzeniem Braci Polskich w latach 1658-1660, z których część osiedliła się w Siedmiogrodzie. Hospodarstwa mołdawskie i wołoskie stanowiły także azyl dla działaczy politycznych oraz powstańców polskich, np. z roku 1848 czy 1830. Struktura społeczna tej politycznej w swoim wymiarze emigracji obejmowała zatem przede wszystkim arystokrację oraz wojskowych i terytorialnie koncentrowała się głównie w ośrodkach miejskich, zasilając miejscowe elity oraz gospodarkę. Intensywny rozwój ekonomiczny Bukowiny, leżącej geograficznie w granicach hospodarstwa mołdawskiego, sięga połowy lat 70. XVIII w., po przyłączeniu tejże do Cesarstwa Austriackiego, a od 1867 r. do dualistycznej monarchii austro-węgierskiej. Rozpoczyna się eksploatacja gospodarcza przede wszystkim w zakresie gospodarki leśnej oraz wydobycia soli. Druga fala migracji polskiego etnosu narodowego ma więc charakter w głównej mierze ekonomiczny w ramach jednego organizmu państwowego. Co ciekawe, kolejna fala imigrantów z Polski także przybywa do Rumunii ze względów politycznych. Chodzi o uchodźców w 1939 r. Wreszcie nastąpiły czasy socjalistycznej Rumunii, w której Polacy osiedlali się, powodowani tzw. emigracją serc, lub też czasowo przebywali w związku z pracą zawodową (pracownicy polskim firm wykonujących kontrakty w Rumunii, np. Budimex, który wybudował funkcjonujący do dzisiaj szpital w Bukareszcie po trzęsieniu ziemi w 1977 r.).

.Kierunki aktywności polskiej emigracji mają więc dwojaki wymiar: kulturalno-społeczny oraz polityczny. Ten ostatni aspekt zawiera podejmowanie wszelkich inicjatyw politycznych, których celem byłaby pomoc w restytucji państwa polskiego, i obejmuje okres poprzedzający przejęcie rządów w prowincji przez monarchię austro-węgierską. Po 1849 r. Bukowina stała się osobną jednostką administracyjną cesarstwa, co zmieniło też w istotny sposób charakter aktywności politycznej. Przede wszystkim miała ona związek z funkcjonowaniem reprezentacji politycznej ludności polskiej, jak również w tym kontekście intensyfikacji nabrała działalność społeczna, zwłaszcza w wymiarze kulturalno-oświatowym. Inny aspekt imigracji żywiołu polskiej miał związek z czynnikami ekonomicznymi, w tym m.in. znaczeniem Bukowiny w gospodarce monarchii oraz stosunkowo dużą swobodą przemieszczania się w granicach prowincji galicyjskiej, w skład której Bukowina wchodziła od 1786 r.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-robert-rajczyk-polacy-w-rumunii-przed-1989-r/

PAP/MJ