Siarka była mniej odpowiedzialna za wymarcie dinozaurów niż wcześniej sądzono

wymarcie dinozaurów

Nowe badanie wskazuje, że siarka, uważana wcześniej przez naukowców za główny czynnik odpowiedzialny za wymarcie dinozaurów, mogła nie odegrać, aż tak dużej roli w wymazaniu tych wielkich gadów z powierzchni Ziemi.

.Około 66 milionów lat temu asteroida Chicxulub, której średnicę naukowcy oszacowali na około 10-15 kilometrów, uderzyła w półwysep Jukatan, tworząc krater o szerokości 200 kilometrów. Kolizja wywołała reakcję łańcuchową niszczycielskich wydarzeń, w tym gwałtowne zmiany klimatu, przez które ostatecznie nastąpiło wymarcie dinozaurów i łącznie około 75 procent innych gatunków na Ziemi.

Głównym winowajcą była najprawdopodobniej globalna zima, która została spowodowana masowym uwolnieniem pyłu, sadzy i siarki do atmosfery, co doprowadziło do ekstremalnego zimna, ciemności i globalnego załamania fotosyntezy, a jej trwałe skutki były odczuwalne w ekosystemach przez nawet dziesięciolecia po impakcie.

Większość wcześniejszych badań uważała siarkę za najważniejszy czynnik powodujący ochłodzenie i wymieranie po uderzeniu. Jednak szacunki objętości aerozoli siarczanowych uwalnianych przez odparowanie skał uderzonych na półwyspie Jukatan różniły się znacznie o ponad dwa rzędy wielkości w zależności od badania. Zdaniem naukowców wynika to z faktu, że takie szacunki są w dużej mierze oparte na niepewnych parametrach, takich jak proporcja skał zawierających siarkę w miejscu kolizji, rozmiar, prędkość i kąt uderzenia asteroidy oraz wynikające z tego ciśnienie minerałów zawierających ten pierwiastek.

W nowym badaniu naukowcy z Free University of Brussels, pod kierownictwem Katariny Rodiouchkin, przeprowadzili analizę stężenia siarki i składu izotopowego wydobytych rdzeni wiertniczych ze skał uderzeniowych w regionie krateru, w połączeniu ze szczegółowymi profilami chemicznymi podobnych osadów na całym świecie. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Nature Communications

W ten sposób naukowcy byli w stanie po raz pierwszy empirycznie oszacować całkowitą ilość siarki uwolnionej do atmosfery w wyniku uderzenia asteroidy Chicxulub i jej teoretyczny wpływ na wymarcie dinozaurów.

„Zamiast skupiać się na samym uderzeniu, skupiliśmy się na jego następstwach. Najpierw przeanalizowaliśmy ślady siarki w skałach w rejonie krateru, które były źródłem aerozoli siarczanowych uwolnionych do atmosfery. Rozprzestrzeniły się one globalnie i ostatecznie osadziły z powrotem na powierzchni Ziemi w ciągu miesięcy lub lat po uderzeniu. Siarka została rozmieszczona w warstwie osadowej w profilach geologicznych na całym świecie. Wykorzystaliśmy odpowiednią zmianę w składzie izotopowym siarki, aby odróżnić pierwiastek ten związany z uderzeniem od źródeł naturalnych, a całkowita ilość uwolnionej siarki została obliczona na podstawie bilansu masy” – tłumaczy Rodiouchkina.

Naukowcy oszacowali, że zderzenie uwolniło łącznie 67 ± 39 miliardów ton siarki, czyli około pięć razy mniej niż zakładały wcześniejsze modele. Sugeruje to łagodniejszy „wpływ zimy” niż wcześniej sądzono, co doprowadziło do mniej poważnego spadku temperatury i szybszego powrotu klimatu do normy, co mogło przyczynić się do przetrwania co najmniej 25 proc. gatunków na Ziemi po tym kataklizmie.

.Podczas gdy siarka pozostaje głównym czynnikiem powodującym globalne ochłodzenie, nowe badanie sugeruje, że ogromny pióropusz drobnego pyłu o wielkości mikrometrów mógł odegrać kluczową rolę w tworzeniu dwuletniego okresu ciemności, blokując zachodzenie fotosyntezy i dodatkowo wzmacniając wpływ kolizji na ziemskie środowisko, co spowodowało wymarcie dinozaurów.

Oprac. EG

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 23 stycznia 2025