Starożytne zaginione miasto Tharais. Sensacyjne odkrycie w Jordanii

W Jordanii zostało dokonane niedawno sensacyjne odkrycie archeologiczne. Badacze na tych terenach stanowiących część Ziemi Świętej i Lewantu zidentyfikowali starożytne zaginione miasto Tharais.

Starożytne zaginione miasto Tharais

.Archeolodzy, którzy przez lata poszukiwali wiekowego ośrodka miejskiego Tharais, którego lokalizacja uległa zatarciu wraz z biegiem stuleci, mają powody do świętowania. Naukowcy niedawno ogłosili, że wreszcie znaleziono starożytne zaginione miasto Tharais, które było zaznaczone na słynnej pochodzącej z VI wieku n.e. Mapie z Madaby. Ta powstała w czasach Cesarstwa Bizantyjskiego mozaikowa podłoga jaka znajduje się w jordańskiej cerkwi św. Jerzego w Madabie ukazuje cały Bliski Wschód. Jest to najstarsza znana mapa przedstawiająca Lewant i Jerozolimę, jaka przetrwała do naszych czasów.  

Jednym z tych punktów, które na tym dziele kartograficznym budził największe zainteresowanie było zaznaczone na nim miasto Tharais. Ogólna lokalizacja na mapie wcale nie okazała się szczególnie pomocna i potrzebne były wieloletnie badania oraz poszukiwania, aby w końcu odkryć ruiny tego zaginionego ośrodka miejskiego. W końcu jednak udało się odkryć zaginione miasto, które na stulecia zniknęło z kart historii. Jak podkreślają eksperci to przełomowe odkrycie rzuca nowe światło na chrześcijańską przeszłość regionu oraz jego społeczno-gospodarcze znaczenie w późnej starożytności, informuje portal „Arkeonews„.

W jaki sposób odkryto zaginione miasto?

.To niezwykłe odkrycie zostało szczegółowo opisane w czasopiśmie naukowym „Gephyra” w artykule napisanym przez dr Musallama R. Al-Rawahneha, adiunkta archeologii na Uniwersytecie Mu’tah w Jordanii. Dowiadujemy się z tego tekstu, że starożytne zaginione miasto Tharais zostało odkryte na skutek trwających trzy lat prac terenowych, które rozpoczęły się w 2021 roku i objęły teren wioski El-ʿIrāq położonej na obszarze znanym jako Ain Al-Qala’a w południowo-wschodnim rejonie Morza Martwego.

Zidentyfikowanie miejsca położenia Tharais nie byłoby jednak możliwe bez wspomnianej mozaikowej mapy z Madaby, która zawiera 150 lokalizacji. Zespół archeologiczny dr Musallama R. Al-Rawahneha kierując się tą mapą, a także wspomagając się zdjęciami satelitarnymi i badaniami terenowymi odkrył w El-ʿIrāq liczne pozostałości architektoniczne, fragmenty ceramiki, szkła i narzędzi kamiennych.

Ruiny budynków, bazylika oraz grobowce z inskrypcjami

.Najważniejszym znaleziskiem okazały się jednak ruiny chrześcijańskiego kościoła w stylu bazylikowym, z zachowanymi fragmentami mozaikowych posadzek oraz wejściem odpowiadającym bizantyjskiemu wzornictwu sakralnemu. „Te elementy architektoniczne wyraźnie wskazują, że Tharais nie było tylko osadą, lecz stanowiło religijne i handlowe centrum regionu w okresie bizantyjskim” – stwierdził Al-Rawahneh.

Oprócz murów, mozaik, struktur dawnych budynków, archeolodzy odkryli także do oliwy z oliwek, prasę do winogron oraz pozostałości młyna, co wskazuje, że miasto to niegdyś dobrze prosperowało pod kątem gospodarczym. Oprócz tego biorąc pod uwagę bazylikę musiało ono pełnić ważną funkcję religijną.

W przekonaniu badaczy jednym z najbardziej poruszających znalezisk były wykonane w j. greckim i po łacinie inskrypcje nagrobne, jakie były rozsiane na grobowcach znajdujących się na terenie całego stanowiska. Zawierały one chrześcijańskie symbole i formuły modlitewne, co wskazuje na to, iż lokalna społeczność składała się z głęboko wierzących chrześcijan. „Inskrypcje te odpowiadają typowym formułom bizantyjskich pochówków chrześcijańskich i pokazują, że Tharais było siedzibą zorganizowanej, praktykującej wspólnoty chrześcijańskiej” – stwierdził archeolog.

Dlaczego Tharais zniknęło z kart historii?

.Chociaż Tharais znajdowało się niegdyś na ważnym pod kątem strategicznym obszarze, gdyż to właśnie tutaj przebiegały jedne z ważniejszych szlaków handlowych Lewantu, jakie prowadziły do południowo-wschodniego obszaru Morza Martwego, to miasto to w końcu zostało opuszczone oraz zaginęło. Przyczyną jego opuszczenia było najpewniej kilka czynników obejmujących kombinację następujących katastrof i problemów: trzęsienia ziemi, zmiany dotychczasowych tras handlowych oraz koniec panowania na tych terenach Bizancjum w wyniku podboju arabskiego. Te historyczne przemiany doprowadziły w tym okresie do upadku wielu osad w regionie zachodniego Bliskiego Wschodu.

Marcin Jarzębski