Święta muzułmańskie rosną w siłę, ale Boże Narodzenie wciąż najważniejszym świętem Francuzów
Instytut Opinion Way przeprowadził badanie dotyczące tego, jak wyglądają świąteczne zwyczaje Francuzów. Boże Narodzenie nadal ich jednoczy, ale traci swój charakter religijny. Święta muzułmańskie rosną w siłę.
Świąteczne zwyczaje Francuzów
.W kontekście dynamicznych zmian demograficznych, których doświadcza Francja, obserwatorium Hexagone zleciło instytutowi Opinion Way przeprowadzenie badania dotyczącego podejścia Francuzów do różnych świąt.
Jakie święta obchodzą Francuzi? Wg badania, najchętniej obchodzą Boże Narodzenie i sylwestra. Ponad 90 proc. respondentów (badanie przeprowadzone na grupie 2500 osób reprezentatywnych dla francuskiego społeczeństwa) twierdzi, że w jakiś sposób bierze w nich udział. Z kolei 67 proc. ankietowanych zawsze obchodzi Boże Narodzenie. Dotyczy to osób, które z tym świętem wiążą większe znaczenie. Noël pojawia się we Francji nie tylko w sferze religijnej, ale też świeckiej; dotyczy to większej części społeczeństwa, nie tylko chrześcijan – chodzi o kupowanie prezentów, spotkania rodzinne czy nawet uczestnictwo w przedstawieniu świątecznym w szkole.
.Inne święta katolickie nie są już tak popularne. 78 proc. Francuzów obchodzi Wielkanoc (i tylko 30 proc. w pełni), 58 proc. Wszystkich Świętych (19 proc. w pełni), 49 proc. Zielone Świątki (13 proc. w pełni) i 44 proc. Wniebowstąpienie (11 proc. w pełni). Dobry wynik Wielkanocy wiąże się, tak jak Bożego Narodzenia, z popularnością i rangą tego święta oraz jego szerokim aspektem kulturowym.
Wśród świąt niereligijnych należy poza sylwestrem odnotować Dzień Matki (obchodzony przez 82 proc. Francuzów), Dzień Ojca (70 proc.), Święto Narodowe 14 lipca (zadziwiająco słaby wynik 69 proc.; tylko 19 proc. aktywnie uczestniczących, prawdopodobnie dlatego, że święto przypada w wakacje), Dzień Zakochanych (63 proc.), Halloween (48 proc., 11 proc. aktywnie uczestniczących).
Agencja badawcza Hexagone zaznacza, że „główne francuskie uroczystości pomagają budować mosty między klasami społecznymi. W rzeczywistości istnieje niewiele różnic w uczestnictwie w różnych uroczystościach między ludźmi z zamożnych i robotniczych grup społecznych”. Widać duże różnice pokoleniowe, jeżeli chodzi o niektóre święta, zwłaszcza te importowane, jak Halloween (praktykowane przez 72 proc. poniżej 35 lat, a tylko przez 26 proc. ludzi powyżej 65. roku życia).
Francuzom zależy na Bożym Narodzeniu i to jako święcie religijnym
.W odniesieniu do najpopularniejszego święta we Francji instytut zadał badanym osobom dodatkowe pytania. 90 proc. Francuzów uczestniczy w spotkaniu rodzinnym z tej okazji i kupuje lub dostaje prezenty. 78 proc. chrześcijan ozdabia choinkę, podobnie jak 68 proc. osób niechrześcijańskich. 45 proc. Francuzów kupuje kalendarz adwentowy. Z kolei 57 proc. chrześcijan stawia szopkę bożonarodzeniową, podobnie tylko 26 proc. niechrześcijan.
Jeśli chodzi o znaczenie i symbolikę Bożego Narodzenia, 70 proc. Francuzów widzi w nim święto religijne. Dla 90 proc. Francuzów jest to święto rodzinne i okazja do wręczania prezentów. Tylko dla 30 proc. jest to chwila duchowej refleksji. 88 proc. ankietowanych jest zdania, że nie trzeba być chrześcijaninem, aby świętować Boże Narodzenie; 85 proc. twierdzi, że jest to „święto religijne należące do tradycji i kultury francuskiej”. 77 proc. Francuzów uznaje, że nie należy usuwać z przestrzeni publicznej symboli religijnych związanych z Bożym Narodzeniem (na przykład szopek bożonarodzeniowych). Francuzi są więc ogólnie przywiązani do tego święta, nawet jeżeli nie jest ono dla nich świętem czysto religijnym.
Badanie uwzględnia także podział respondentów pod kątem przynależności politycznej. Zarówno lewica, centrum, jak i prawica uczestniczą w odwiedzaniu rodziny i kupowaniu prezentów, ale wyborcy prawicy są bardziej przywiązani do aspektów religijnych. Na przykład choinkę w trakcie świąt ma 92 proc. wyborców Érica Zemmoura, a tylko 63 proc. wyborców Jean-Luca Mélenchona. Ciekawe jest podejście do debaty na temat zastąpienia życzeń „Wesołych świąt Bożego Narodzenia” przez krótsze „Wesołych świąt”. 87 proc. wyborców prawicowej partii Reconquête Érica Zemmoura sprzeciwia się temu, tak jak 78 proc. wyborców centroprawicowej LR, 65 proc. Rassemblement National Marine Le Pen, 55 proc. bloku centrowego Emmanuela Macrona i 42 proc. lewicy Jean-Luca Mélenchona. W sumie 57 proc. Francuzów wspiera dalsze nawiązywanie do Bożego Narodzenia.
Wzrost islamu
.Badanie dotyczyło Bożego Narodzenia i innych naszych świąt, ale jest też informacja o rosnącym wpływie islamu. Francuzi zostali zapytani o ramadan i Aid el-Kebir, praktykowane wyłącznie przez muzułmanów. Uczestniczy w nich już 13 proc. Francuzów. Daje to nam wstępną informację na temat zwiększającej się wagi islamu we francuskim społeczeństwie.
Dynamika wzrostu liczby muzułmanów da się oszacować innym sposobem: jeżeli tylko 1 proc. Francuzów powyżej 65. roku życia praktykuje święta muzułmańskie, to już poniżej 35 lat jest to 31 proc. Francuzów. Można więc przypuścić, że prawie 31 proc. młodych Francuzów jest już muzułmanami. Dla nich Boże Narodzenie jest elementem kulturowym (spotkanie z rodziną, prezenty), ale odrzucają jego znaczenie religijne.
Nathaniel Garstecka
