Wartości konserwatywne wygrywają jesienią i wiosną

Z badania kanadyjskich i brytyjskich naukowców wynika, że wartości konserwatywne są ludziom bliższe jesienią i wiosną. Jak podsumowali, wybór niektórych wartości moralnych zależy od pory roku i może mieć wpływ np. na rezultaty wyborów.

Wpływ pór roku na postawy moralne. Wartości konserwatywne wygrywają jesienią i wiosną

.„Przedstawiamy dowody, że wartości moralne zmieniają się z porami roku. Analiza dekady danych (232 975 odpowiedzi na kwestionariusz od 2011 do 2020 r.) wskazuje na spójny cykl powiązany z porami roku w poparciu Amerykanów dla wartości moralnych, związanych z lojalnością, autorytetem i czystością, z silniejszym poparciem wiosną i jesienią, i słabszym poparciem latem i zimą. Ten sezonowy cykl został częściowo wytłumaczony przez analogiczny cykl sezonowy w doświadczaniu niepokoju przez Amerykanów. Podobne cykle sezonowe były zauważone w danych z Kanady i Australii, ale nie z Wielkiej Brytanii” – tak znaczenie badania opisali autorzy w artykule nt. badania, który ukazał się w tym tygodniu w Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) (https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2313428121).

Autorzy podkreślili, że ustalenia z badania mogą mieć wpływ na politykę, prawo czy politykę zdrowotną, w tym na terminy wyborów, spraw sądowych czy rozwiązań stosowanych w czasach kryzysów zdrowotnych.

Szczegóły badania

.W badaniu analizowano odpowiedzi na kwestionariusz wymieniający pięć wartości.

Lojalność (wobec grupy), autorytet (lidera i ustalonych zasad) oraz czystość (podkreślanie stanu czystości, świętości i podtrzymywania tradycji) to trzy wartości określone przez badaczy jako bardziej „zobowiązujące” do przestrzegania norm grupowych i blisko związane z programami współczesnych partii konserwatywnych.

Z kolei troska o innych, której priorytetem jest życzliwość i zabezpieczenie innych przed krzywdą oraz postępowanie fair, w którym ważne jest jednakowe traktowanie wszystkich, określone zostały jako dwie wartości bardziej liberalne, koncentrujące się na prawach jednostki i dobrostanie. „Te wartości kierują ludzkimi osądami w sprawie tego, co właściwe, a co niewłaściwe” – podkreślono w komunikacie UBC.

Z odpowiedzi uczestników badania wynika, że najsilniejsze poparcie dla wartości konserwatywnych widoczne jest wiosną i jesienią, najsłabsze jest ono latem i zimą.

Natomiast latem i zimą nie spada identyfikacja z wartościami „indywidualizującymi” takimi jak troska o innych czy równość traktowania.

Jednocześnie badanie dostarczyło wskazówek, że letni spadek identyfikacji z wartościami „zobowiązującymi” był silniejszy tam, gdzie są większe skrajności pogodowe. Naukowcy ustalili też, że sezonowa większa identyfikacja ze „zobowiązującymi” wartościami moralnymi może zostać powiązana z analogicznym cyklem sezonowych zmian poczucia niepokoju.

Podobne zależności stwierdzono w USA, Kanadzie i Australii, ale nie w Wielkiej Brytanii.

„Poparcie dla wartości moralnych, które wzmacniają spójność grupy i przystosowanie do norm jest silniejsze wiosną i jesienią niż latem i zimą. Wartości moralne są fundamentalną częścią tego, jak ludzie podejmują decyzje i formułują osądy, więc sądzimy, że to odkrycie może być tylko wierzchołkiem góry lodowej w kwestii tego, jakie to ma implikacje dla innych skutków” – mówił cytowany w komunikacie Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej (UBC) Ian Hohm, główny autor badania i doktorant na wydziale psychologii UBC.

Na związek między identyfikacją z wybranymi wartościami a poziomem odczuwanego niepokoju wskazał na podstawie wieloletnich danych brytyjskich współautor badania, dr Brian O’Shea, profesor psychologii z Uniwersytetu Nottingham.

„Zauważyliśmy, że poziom niepokoju rośnie wiosną i jesienią, co zbiega się z okresami, gdy ludzie bardziej wspierają wartości zobowiązujące. Ta korelacja sugeruje, że wyższy poziom niepokoju może prowadzić do poszukiwania dobrostanu w normach grupowych i tradycjach, wspieranych przez takie wartości” – wyjaśniał cytowany w komunikacie współautor badania, dr Mark Schaller, psycholog z UBC.

Badacze planują dalsze poszukiwanie związków między niepokojem a wartościami moralnymi, chcąc sprawdzić, jakie mają one wpływ na uprzedzenia społeczne i wyroki sądów.

Konserwatyzm. Kraina zdrowego rozsądku

.„Rozważania na temat konserwatyzmu powinniśmy zacząć od jego zdefiniowania. (…) Podstawowym przejawem postawy konserwatywnej jest instynkt samozachowawczy. Kiedy czujemy się zagrożeni, nasz organizm natychmiast reaguje, nawet podświadomie, i próbuje siebie chronić. Dotyczy to nie tylko wymiaru biologicznego naszego człowieczeństwa, ale także jego wymiaru społecznego i duchowego. Człowiek jest istotą rozumną, pełną etycznej treści, przywiązaną do określonych wartości. Gdy ktoś atakuje to, co stanowi źródło naszej tożsamości, naszą wspólnotę, ludzi, z którymi jesteśmy związani, wartości, które wyznajemy, naturalną reakcją jest próba obrony tego, co dla nas najważniejsze” – pisze filozof polityki prof. Zbigniew STAWROWSKI w artykule „Konserwatyzm. Kraina zdrowego rozsądku”.

Zdaniem prof. Zbigniewa STAWROWSKIEGO „spoglądając na mapę Europy, dostrzeżemy, że Polska jest krajem, w którym zdrowy rozsądek – filar myślenia konserwatywnego – wydaje się wciąż mocniejszy niż na zachodzie kontynentu. Patrząc na Polskę, zauważymy oczywiście również obecność nurtów wywrotowych, pragnących zburzyć świat, w którym widzą przede wszystkim to, co złe, co powinno być najpierw zniszczone, aby na gruzach budować lepsze jutro. Postawa konserwatywna jest w Polsce jednak nadal silnie zakorzeniona, a jej cechą charakterystyczną jest uwrażliwienie nie na zło, lecz na to, co wokół nas dobre. Stara się ona chronić i wspierać owo dobro w taki sposób, by mogło się rozwijać i rozrastać. Na tym właśnie polega różnica między nurtem konserwatywnym i rewolucyjnym”.

Szerzej na temat konserwatyzmu Autor wypowiada się na łamach „Wszystko co Najważniejsze” [LINK poniżej]: