Strategie

Bitwa o przesmyk suwalski może mieć decydujące znaczenie i tym samym dalekosiężne skutki. Skuteczne odcięcie republik bałtyckich od lądowego łącznika z NATO oznaczałoby porażkę Sojuszu i prawdopodobnie brak możliwości odtworzenia status quo ante.

Publicystyka prawicowa w Polsce popełnia błąd, idąc za katastroficznymi wizjami Houellebecqa i ciesząc się z tego, że jako Polska nie doświadczamy skutków kryzysu kulturowego Europy Zachodniej. To podejście, które daje wątpliwą satysfakcję. Mielibyśmy więcej satysfakcji, gdyby dwie kluczowe dla państwa instytucje, wojsko i policja, cieszyły się w Polsce podobnym szacunkiem, i miały jakość porównywalną z tą, jaką mają nad Sekwaną.

Kolejna wojna światowa nie wybuchnie z powodu różnic ideologicznych czy religijnych. Będzie się toczyć o dostęp do źródeł energii. A konflikt zacznie się od przerwania jej dostaw. Specyfika społeczeństw przemysłowych powoduje, że dostęp do zasobów energetycznych jest warunkiem sine qua non dla statusu wielkiego mocarstwa.

Debata o współczesnym państwie jest nieodzowna. Jednak nie może się ona sprowadzać do formułowania zarzutów, że politycy kłamią, a urzędnicy kradną i są niekompetentni; nie może sprowadzać się do plemiennych walk pomiędzy ugrupowaniami politycznymi. Trzeba sięgać do istoty zmian, zdefiniować je, prognozować ich kierunki i wpływać na nie. Inaczej będziemy przedmiotem tych zmian, a nie ich podmiotem.

Szereg dokumentów aspirujących do miana konstytucji rozwoju systemu bezpieczeństwa okazuje się tylko formą paranaukowej beletrystyki. Analizy są zbyt ogólne, wnioski odnoszą się głównie do bieżących problemów, a cele są mało konkretne. O ile też pod koniec XX wieku można było pokusić się o 30 letnie wyprzedzenie, o tyle w dzisiejszych czasach okres 20 lat będzie sporym osiągnięciem. Znów: więcej pragmatyzmu.

“Eric Beinhocker, profesor na Uniwersytecie Harvarda, oblicza, że w samym Nowym Jorku znajduje się dziesięć miliardów przedmiotów na sprzedaż. 500 lat temu było ich około dwustu. Dziesięć miliardów przedmiotów zabiega o naszą uwagę”.

Nieuchronnie pojawia się pytanie o przyszłość. Unia Europejska, jeśli chce być samodzielnym podmiotem na arenie międzynarodowej, musi mieć własną strategię bezpieczeństwa. Formalnie obowiązujący dokument – Europejska Strategia Bezpieczeństwa z 2003 r. – pochodzi z zupełnie innej rzeczywistości politycznej, a tak naprawdę nie jest dokumentem strategicznym, a raczej zbiorem pobożnych życzeń.

Jeżeli zależy nam na budowaniu kultury współpracy, jeżeli mówimy o potrzebie dialogu, współdziałania ponad podziałami, to nie możemy poprzestać na deklaracjach. Ważna jest konsekwencja, aby etos współpracy mógł okrzepnąć i tym samym przyczynić się do nowego, bardziej wydajnego sposobu funkcjonowania instytucji.

W tym regionie nie brakuje zdolnych ludzi, a przeważająca ich większość chce żyć w pokoju, kształcić i wychowywać dzieci w zdrowiu, wnosić swój wkład w społeczność światową. Ich cele – dobrobyt i ludzkie bezpieczeństwo – nie różnią się od naszych.

Trwanie przy znanych i sprawdzonych rozwiązaniach zbyt długo i na przekór pojawiającemu się nowemu prowadzi w końcu do skreślenia z listy albo wykluczenia z gry na dobre. Postęp nie zna litości. Warto o tym pamiętać.

O co chodzi w polskiej polityce? Czy jest plan na przyszłość? Czy ktoś wie, dokąd i po co idziemy? Nie: co będzie za najbliższym zakrętem, nie: jak zwyciężyć najbliższe wybory juz w pierwszej turze, nie: jak ograć rządzących albo opozycję, ale jaka będzie Polska, gdy nasze dzieci będą miały tyle lat, co my teraz?

Ostatni rok pokazał, jak chwiejne i niepewne może być środowisko bezpieczeństwa i jak szybko dezawuują się nawet najbardziej ostrożne prognozy dotyczące jego rozwoju – także te o nieodległej perspektywie. Jednak ta utrudniona przewidywalność, dodatkowo komplikowana charakterem kryzysu za wschodnią granicą, nie może zwalniać instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo z formułowania prognoz i planów działania.

Dziś Grenoble stało się pierwszym europejskim miastem bez reklam wielkoformatowych. A trzeba zauważyć, że już dotychczasowe reklamy w Grenoble nie były specjalnie inwazyjne. Teraz przestrzeń miejska została wyzwolona (słownictwo z oficjalnego stanowiska burmistrza w tej sprawie) i idzie w stronę oferowania tej czystej, nieskażonej billboardami przestrzeni mieszkańcom.

Należy życzyć Rzeczypospolitej Polskiej i nam wszystkim, aby jej założenia zostały zrealizowane. Trzeba też pamiętać, że jej sukces nie będzie tylko wynikiem działań organów państwa i władz samorządowych. Wielką rolę do odegrania mają także komponenty społeczeństwa obywatelskiego i poszczególni obywatele.

“Strategia symulowania poniesionych obrażeń ma na celu obniżenie gardy przeciwnika lub uniknięcie agresji. Jest ona tak szeroko stosowana, że spotyka się ją również wśród licznych gatunków ptaków, ryb czy innych zwierząt. Zasada jest prosta: jeżeli jesteś chory lub ranny, stanowisz mniejsze zagrożenie”

“Zdolność człowieka do efektywnego funkcjonowania zależy od tego, czy żyje on w zgodzie ze swoim otoczeniem. Wprowadzając zakłócenia w środowisku wroga, burzysz tę harmonię i wpływasz tym samym na jego zdolność ataku czy też obrony”

“Starożytni mędrcy taoizmu sformułowali zasadę „niereagowania” lub „podążania z biegiem wydarzeń” — niewykorzystanie otrzymanej okazji jest pogwałceniem tej reguły. Jednak ruszanie do bitwy, której nie sposób wygrać, to również złamanie boskich praw”

“Kiedy ktoś przyzwyczai się do często powtarzanych działań, przestaje zdawać sobie z nich sprawę. Wówczas nadszedł czas, by zaatakować”

“Aby odnieść sukces w jakimkolwiek przedsięwzięciu, należy rozważnie dysponować własnymi środkami. Kiedy to tylko możliwe, należy używać oszustw i podstępów, aby przywłaszczyć sobie cudzą siłę, oszczędzając równocześnie swoje zasoby”.