Przełomowe odkrycie potwierdza historyczność Mojżesza. Prorok wyrył wiadomość w kopalni?
Zgodnie z nową kontrowersyjną interpretacją starożytnych inskrypcji, jakie zostały kilka tysięcy lat temu wyryte na ścianach egipskich kopalni, napisy te mają potwierdzać istnienie Mojżesza, a być może jedna z inskrypcji była nawet jego dziełem. Czy jednak Mojżesz faktycznie naprawdę istniał? Najnowsza analiza znaleziska z początku XX wieku, jakie zostało dokonane na Sarabit al-Chadim na Półwyspie Synaj w Egipcie może stanowić pierwszy znaczący archeologiczny dowód na historyczność postaci Mojżesza – czyli opisanego w Starym Testamencie proroka i przywódcy Izraelitów, który wyprowadził ich z Egiptu do Ziemi Obiecanej, tj. Kanaan.
Czy Mojżesz naprawdę istniał?
.Treść jednej z inskrypcji, jakie na początku XX stulecia zidentyfikowano w miejscowości Sarabit al-Chadim, znanej także pod nazwą Serabit el-Khadem (co z arabskiego oznacza Wzgórze Niewolnika), została poddana nowej analizie i rozczytana przez naukowców. Jak twierdzi archeolog biblijny i emerytowany rabin Michael S. Bar-Ron inskrypcja ta brzmi następująco: „zot m’Mosze” – co należałoby przetłumaczyć jako „to od Mojżesza”. Czy ta tajemnicza inskrypcja protosynajska stanowi pierwszy archeologiczny dowód na historyczność jednego z największych przywódców i proroków w historii judaizmu i chrześcijaństwa oraz islamu?
Najnowsze odkrycie wywołało gorącą i ożywioną debatę wśród naukowców. Część z nich odrzuca tę najnowszą interpretację inskrypcji z Sarabit al-Chadim, nadając jej mało wiarygodny i wyłącznie spekulatywny status. Jednak inni badacze skłaniają się zdecydowanie ku najnowszym ustaleniom oraz uznają to odkrycie za znaczący dowód archeologiczny potwierdzający, iż ta jedna z najważniejszych postaci Biblii hebrajskiej faktycznie istniała. Ta grupa badaczy przekonuje, że to znalezisko zrewolucjonizuje nasze rozumienie historii biblijnej oraz samych początków pisma alfabetycznego.
Jak informuje brytyjski dziennik „Daily Mail”, inskrypcja znana pod nazwą „Synaj 357”, jaka znajduje się w kopalni L w Sarabit al-Chadim została ponownie odczytana przez ekspertów i odczytana jako wiadomość sprzed ponad 3 mileniów od samego Mojżesza. Inskrypcja ta składa się na zbiór ponad 20 analogicznych inskrypcji, jakie zostały odkryte w tej kopalni początku XX wieku przez sir Williama Flindersa Petriego. Te protosynajskiego inskrypcje są przykładem jednego z najwcześniejszych znanych alfabetów.
Eksperci twierdzą, że ten protosynajski alfabet najprawdopodobniej został utworzony w Egipcie przez mówiących językami semickimi robotników podczas panowania nad Nilem faraonów z późnej XII dynastii egipskiej. Alfabet ten tym samym pochodziłby z około 1800 r. p.n.e. Były rabin Michael S. Bar-Ron spędził osiem lat na analizie obrazów w wysokiej rozdzielczości i skanów 3D, jakie się znajdują w Muzeum Semickim Uniwersytetu Harvarda, stosując przy tym rygorystyczną metodologię, aby zostały uniknięte „sensacyjne interpretacje”.
Kim był Mojżesz – biblijny wódz i prorok Izraelitów?
.Zgodnie z przekazem Starego Testamentu Mojżesz miał mieć fundamentalny wpływ na losy i historię starożytnych Izraelitów oraz samych początków starożytnego państwa Izrael. Jeśli Mojżesz był postacią historyczną faktycznie, to żył najpewniej na przełomie XIV i XIII wieku p.n.e. Według Pięcioksięgu prorok ten miał wyprowadzić Izraelitów z Egiptu, skutecznie z pomocą Boga uciekając przed gniewem i zastępami egipskiego faraona, przy czym szczególnie istotną rolę miało tu odgrywać rozstąpienie wód Morza Czerwonego, co umożliwiło Izraelitom przejście do Kanaan. Kiedy armia faraona miała próbować także przejść przez rozstąpione morze, to nagle miało ono się zamknąć zatapiając egipską armię.
Wśród innych kluczowych wydarzeń, jakie miały stać się bezpośrednim udziałem Mojżesza, jest utworzenie Dekalogu, czyli Dziesięciu Przykazań, które miały mu zostać nadane przez Boga na Górze Synaj. To tam miało także nastąpić zawarcie przymierza synajskiego, które to potwierdziło wyzwolenie Izraelitów z niewoli egipskiej. Następnie Mojżesz na przestrzeni czterech dekad prowadził Izraelitów przez pustynię do Ziemi Obiecanej. W tym czasie pełnił rolę przywódcy politycznego, duchowego i sędziego Izraelitów.
Pod przewodnictwem Mojżesza wśród Izraelitów wykształciły się zręby prawa religijnego i cywilnego, a których to podstawę stanowiły Księga Kapłańska i Księga Liczb. Regulowały one szereg kwestii z zakresu życia codziennego, społecznego, publicznego, a także wprowadzała regulacje dotyczące świątyń, kapłaństwa (Lewitów), składania ofiar i rytuałów. System rządzenia ustanowiony przez Mojżesza różnił się tym od pozostałych analogicznych systemów rządzenia starożytnego świata, że według izraelskiego proroka on prawa i kodeksy na których oparł ustanowiony przez siebie ład i porządek prawno-społeczny miały pochodzić od samego Boga.
W Księdze Powtórzonego Prawa, znanej także pod łacińską nazwą Deuteronomium, będącej ostatnią księgą Tory, poznajemy finał losów wybawcy i proroka Izraelitów. Zostały w niej opisane przepisy prawa, które Stwórca miał nadać Mojżeszowi na górze Horeb (tzw. kodeks deuteronomiczny), poprzedzone Dekalogiem. W Deuteronomium, będącym swoistym testamentem Mojżesza, zawarte zostało jego przemówienia do ludu, przypomnienie prawa i przymierza z Bogiem. Księga ta opisuje także śmierć Mojżesza na górze Nebo i przekazanie przywództwa Jozuemu.
Treść pozostałych inskrypcji z Sarabit al-Chadim
.Inskrypcje z Sarabit al-Chadim odsłaniają fascynujący konflikt religijny, jaki 3800 lat temu zapanował pomiędzy semickimi robotnikami, którzy pracowali w egipskich kopalniach turkusu. Analiza przeprowadzona przez Michaela S. Bar-Rona wyróżnia pięć nakładających się kategorii inskrypcji, w tym dedykacje dla bogini Baalat (semickiego odpowiednika egipskiej bogini Hathor), inwokacje do hebrajskiego Boga El oraz hybrydowe inskrypcje noszące ślady późniejszego zniszczenia i modyfikacji. Niektóre wyryte napisy ku czci Baalat wydają się celowo zarysowane przez wyznawców Ela. Odkrycie to stanowi dowód napięć religijnych i walki o wpływy pomiędzy semickojęzycznymi robotnikami.
Marcin Jarzębski
