Na skutek wojny Rosja stała się nie tylko biedniejsza. Stała się też bardziej represyjna, inwigilująca, skryta i odizolowana od Zachodu.

Choć Rosja domaga się uznania jej za wielkie mocarstwo, gospodarka tego kraju pozostaje w dużym stopniu uzależniona od jego przeciwników, wśród których po raz pierwszy znalazły się nie tylko państwa, ale i firmy. Przez dwie dekady Rosja Putina skalowała swoją współzależność z Zachodem tak, aby wymusić powściągliwość w reakcjach państw na jej asertywność. Wojna z Ukrainą wywróciła ten stan rzeczy.

Jedyną nadzieją Putina na powstrzymanie dryfu Ukrainy na Zachód jest użycie siły. Pytanie, czy Kreml może zaakceptować koszty takich działań.

Ograniczenia wprowadzone z powodu koronawirusa odbiły się na globalizacji – a jednocześnie wzmocniły pozycję poszczególnych rządów, które zaczęły kontrolować w większym stopniu działalność gospodarczą. W tym sensie możemy zacząć mówić o tym, że zaczęła się deglobalizacja.