OD REDAKCJI: Każdy miesiąc zaczynać będziemy od rekomendacji tego, co w najbliższym czasie wypadałoby zobaczyć, wysłuchać, przeżyć w intelektualnej i kulturowej stolicy kontynentu. Wybór tego, co najważniejsze!
1. Co ma ryba do 1. kwietnia?
.Wieść niesie, że tradycja ta powstała we Francji w 1564 roku. Wtedy to król Karol IX zdecydował przenieść początek roku z 1. kwietnia na 1. stycznia. Podobno wiele osób miało trudności z zaadaptowaniem się do nowej daty i w dalszym ciągu świętowało Nowy Rok 1. kwietnia. Reszta osób z kolei żartowała sobie z nich, robiła im psikusy i rozdawała podarunki, głównie spożywcze. A że działo się to pod koniec Wielkiego Postu, w wielu przypadkach były to ryby. Z czasem ryby żywe zastępowano ich atrapami. I być może właśnie w ten sposób powstała tradycja „poisson d’avril”, czyli „ryby kwietniowej”, która we Francji (i we Włoszech) trwa do dziś. Będąc we Francji 1. kwietnia uważać należy, żeby nikt nam nie przypiął na plecy ryby. Na szczęście w dzisiejszych czasach jest ona papierowa lub czekoladowa.
Poisson d’avril. 1. kwietnia
2. „Krzyk” w Paryżu
.Jesienią 2011 roku Centrum Pompidou zorganizowało wystawę retrospektywną dzieł Edvard’a Munch’a bez żadnej z pięciu wersji słynnego Skri, który stał się współczesną ikoną niepokoju egzystencjalnego. Oficjalna wersja tłumaczyła, że obrazy nie nadają się już do przewożenia. Jak więc doszło do tego, że Fundacja Louis Vuitton właśnie powiesiła „Krzyk” na swoich ścianach?
Podobno rozmowy trwały już od 2012 roku, kiedy przyszła dyrektor artystyczna Fundacji, Suzanne Pagé, udała się do Oslo na inaugurację jednego z muzeów i przy okazji spotkała się z dyrektorem Munch Musset. Efekt jest taki, że już od 1. kwietnia obraz można podziwiać w FLV w ramach wystawy, która jest trzecią fazą inauguracji Fundacji. I bynajmniej nie jest to żart primaaprilisowy.
« Les Clefs d’une passion », Fondation Louis Vuitton, 8, avenue du Mahatma Ghandi, 75016 Paris, Metro: Les Sablons
Wystawa czynna od 1. kwietnia do 6. lipca 2015
3. Velázquez w Grand Palais
Jedna z ważniejszych postaci whistorii sztuki, Diego Velázquez (1599-1660) jest prawdopodobnie najbardziej znanym malarzem Hiszpańskiego Złotego Wieku.
Wystawa jego prac w Grand Palais jest swoistym dialogiem z wieloma obrazami artystów z jego czasów, których poznał, podziwiał oraz którzy mieli wpływ na jego twórczość.
Innym motywem przewodnim wystawy jest również ewolucja stylu oraz tematów w pierwszych kompozycjach Velázquez’a. Wystawa świetnie obrazuje płynne przejście od naturalizmu do stylu Caravaggia, jak również ukazuje, że w równym stopniu jest on utalentowanym malarzem pejzaży, portretów oraz obrazów historycznych.
„ Velázquez », Grand Palais, 3, Avenue du Général Eisenhower, 75008 Paris, Metro: Champs-Elysées-Clemenceau
Wystawa czynna do 13. Lipca 2015
4. Jak stać się Paryżaninem w godzinę?
.Paryżanie stanowią niemałe wyzwanie dla przyjezdnych. Szczególnie dla tych, co nie znają dobrze języka francuskiego i nigdy nie mieli do czynienia z rdzennymi mieszkańcami stolicy. „Przewodnik przetrwania w dżungli paryskiej” – tak reklamowany jest spektakl Olivier’a Giraud, który bije rekordy popularności. Giraud w wieku 18 lat opuścił rodzinne Bordeaux i przeniósł się do Paryża. W międzyczasie mieszkał też przez kilka lat w Stanach Zjednoczonych. I to właśnie tam, porównując dwie różne kultury, mentalności i sposób bycia, wpadł na pomysł stworzenia komicznego przedstawienia „Jak stać się Paryżaninem w godzinę?”. Spektakl grany jest nieprzerwanie od 2012 roku, a poleca go sam New York Times.
How to become Parisian in one hour?. Théâtre des Nouveautés, 24 Boulevard Poissonnière, 75009 Paris, Metro: Grands Boulevards
Spektakl grany jest w 100% po angielsku
5. Sto lat dla Édith Piaf
.Głos, który nie pozostawia nikogo obojętnym. Piosenki, które weszły do dziedzictwa narodowego Francji. I tragiczny los. Édith Piaf obchodziłaby w tym roku setne urodziny. Z tej okazji Biblioteka Narodowa Francji organizuje wielką wystawę poświęconą jednemu z najsłynniejszych głosów piosenki francuskiej. Od śpiewania na ulicy, poprzez bycie popularnym idolem, aż do międzynarodowej ikony. Tak w skrócie można opisać karierę Piaf. Dzięki tej wystawie odkryjemy ją na nowo, bądź poznamy lepiej jej życie na podstawie licznych publikacji, zapisów, zdjęć, dokumentów. Wśród wielu przedmiotów należących do piosenkarki znajdziemy również słynną „małą czarną”, w której występowała.
Piaf. Bibliothèque nationale de France I François-Mitterrand, Quai François-Mauriac, Paris 75013,
Wystawa czynna do 14. kwietnia do 23. sierpnia 2015
6. Tadeusz Kantor, artysta XXI. wieku
Innym artystą, który w tym roku obchodziłby sto lat jest Tadeusz Kantor. Aby godnie uczcić pamięć tego wielkiego twórcy, Odéon-Théâtre de l’Europe poświęci mu specjalny wieczór w dwóch aktach. W pierwszym akcie zaprezentowane zostaną archiwa dźwiękowe i wizualne, a także odczytane zostaną jego wybrane teksty. Na drugi akt złoży się projekcja filmu „Umarła klasa” z 1989 roku, w reżyserii Nat’a Lilenstein’a na podstawie sztuki Kantora powstałej w 1975 roku. Jeden z największych twórców sztuki współczesnej, nazywany czasem „najbardziej światowym z polskich artystów i najbardziej polskim z artystów światowych” w dalszym ciągu inspiruje i zmusza do refleksji.
Tadeusz Kantor, un artiste du XXIe siècle, Odéon-Théâtre de l’Europe, Place de l’Odéon, 75006 Paris, Metro : Odéon
13. kwietnia 2015, godz. 19.30
7. Najstarszy dom handlowy Paryża
.W 1852 roku przedsiębiorca Artistide Boucicaut, wraz ze swoja małżonką, stworzył koncept nowoczesnych zakupów oraz pierwszy na świecie dom towarowy: Le Bon Marché. Klienci mogli tam przeglądać towary do woli, ceny były stałe, możliwa była dostawa zakupów do domu oraz ich wymiana, a także organizowane były promocje i wyprzedaże. Ten model handlu wkrótce zaczął być kopiowany na całym świecie i funkcjonuje on do dzisiaj. Jednak w tamtych czasach była to prawdziwa sensacja. Dużo miejsca Le Bon Marché poświecił Emil Zola we „Wszystko dla pań”, nazywając go „świątynią nowoczesnego handlu”. Dziś najstarszy dom handlowy Paryża jest czymś więcej niż tylko miejscem do robienia zakupów. Tu przychodzi się spędzać wolny czas, podziwiać czasowe wystawy oraz poczuć niepowtarzalną atmosferę lewobrzeżnego Paryża.
Le Bon Marché, 24 Rue de Sèvres, 75007 Paris, Metro : Sèvres-Babylone
8. Wystawa-hołd dla Jean Paul Gaultier’a dociera do Paryża
Pierwszą wystawę poświęconą francuskiemu projektantowi mody, obejrzało już prawie pół miliona osób od jej stworzenia w 2011 roku w Montrealu. Następnie można było ją podziwiać w takich miastach jak: Dallas, San Francisco, Madryt, Rotterdam, Sztokholm, Nowy Jork, Londyn i Melbourne. Paryż jest dopiero 10 miastem, do którego ona dotarła. Jednak to właśnie tu została ona wzbogacona o kolejne eksponaty. W Grand Palais zostaną wystawione kreacje, które Jean Paul Gaultier stworzył w latach 1976 – 2015. Oprócz nich będzie można też obejrzeć szkice, archiwa, a także fragmenty pokazów, koncertów, teledysków. Warto wspomnieć, że Gaultier tworzył również kostiumy do filmów wielkich reżyserów (m.in. Pedro Almodóvar, Peter Greenaway, Luc Besson, Jean-Pierre Jeunet).
Jean Paul Gaultier, Grand Palais, 3, Avenue du Général Eisenhower, 75008 Paris, Metro: Champs-Elysées-Clemenceau
Wystawa czynna od 1. kwietnia do 3. sierpnia 2015
9. Ponad dachami Paryża
.Panoramę Paryża można podziwiać nie tylko z Wieży Eiffla, ale także z balonu znajdującego się w parku André Citroen w dzielnicy 15. Możemy się nim wznieść na wysokość 150 metrów, cieszyć się pejzażem miasta i co najważniejsze – mieć wspaniały i unikatowy widok na Wieżę.
Ballon de Paris mierzy również jakość powietrza. Miasto ma coraz większy problem ze smogiem, więc wdrażanych jest coraz więcej środków na monitorowanie i zapobieganie nasilenia zanieczyszczenia. Balon zmienia kolor w zależności od tego czy powietrze jest czyste – wtedy jest zielony, czy zanieczyszczone – wtedy ma kolor czerwony (i pomarańczowy, kiedy jest średnie).
Ballon de Paris, Parc André Citroën 75015, Metro : Javel ou Balard lub kolejka RER C: Javel lub Boulevard Victor
10. Huîtres, czyli ostrygi
.Jedną z pierwszych rad jakie usłyszałam po przeprowadzeniu się do Paryża brzmiała: gdy masz spadek formy lub nastroju, zamów w restauracji 6 ostryg, do tego kieliszek białego wina, a wyjdziesz z niej jak nowonarodzona. Kwiecień jest ostatnim miesiącem sezonu na ostrygi. Co prawda można je jadać cały rok, lecz najlepszy smak mają w miesiącach, które posiadają literę „R” (po francusku oczywiście). Podobno to sam Ludwik XV, wielki amator ostryg, zakazał sprzedaży ostryg od maja do sierpnia. Miało to na celu nie tylko ochronę gatunku podczas jego okresu rozrodczego, lecz także unikanie ich przewożenia latem, w wysokich temperaturach. (Ostrygi trzeba jadać bardzo świeże, inaczej mogą powodować bardzo poważne zatrucia pokarmowe.) Francja jest głównym producentem ostryg w Europie. A Francuzi są największymi konsumentami świeżych ostryg na świecie. Ostrygi są niskokaloryczne, a do tego bardzo zdrowe. Zawierają dwa razy więcej żelaza niż czerwone mięso i tyle samo witaminy C, co gruszki czy śliwki. Czy kogoś jeszcze muszę namawiać?
Chiara Ferraris
