Boże Ciało - święto nakazane
W Kościele katolickim w przypada uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Boże ciało jest związane z wiarą w realną obecność Chrystusa w Eucharystii. Jednym z elementów obchodów jest procesja z Najświętszym Sakramentem do czterech ołtarzy.
Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa
.Święto znane jako Boże Ciało w Kościele katolickim jest świętem nakazanym, co oznacza, że wierni mają tego dnia obowiązek uczestniczenia w mszy św.
Tego wymogu nie spełnia sam udział w procesji eucharystycznej, ponieważ różne formy kultu eucharystycznego w Kościele katolickim, w tym także procesja – biorą swój początek z mszy św., bądź mają do niej doprowadzić człowieka.
Kościół katolicki naucza, że każda eucharystia jest uobecnieniem męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa. W związku z tym, procesja eucharystyczna nie jest niezbędnym elementem obchodów święta, choć nadaje mu swoją specyfikę.
W procesji niesiona jest monstrancja z Najświętszym Sakramentem. Według Katechizmu Kościoła katolickiego „w Najświętszym Sakramencie Eucharystii są zawarte prawdziwie, rzeczywiście i substancjalnie Ciało i Krew wraz z duszą i bóstwem Jezusa Chrystusa, a więc cały Chrystus”.
Celem obchodów uroczystości Bożego Ciała jest publiczne wyznanie wiary w obecność Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, oddanie Mu czci i podziękowanie za łaski płynące z sakramentu Eucharystii. Wierni przepraszają tego dnia także za zniewagi wyrządzone wobec Najświętszego Sakramentu przez słabość, oziębłość oraz świętokradztwa i bluźnierstwa.
Początki obchodów uroczystości Bożego Ciała sięgają jeszcze XIII w.
Z jednej strony wiara w realną obecność Jezusa Chrystusa w Eucharystii była wówczas podważana. Z drugiej, wierni uważali, że nie są godni, by przyjąć komunię św., więc brali udział w mszy św. do momentu modlitwy „Ojcze nasz”. Następnie otrzymywali błogosławieństwo, a kapłan sam spożywał Ciało i Krew Pańską.
W odpowiedzi na takie postawy sobór laterańskiego IV w roku 1215 zalecił, aby katolik przynajmniej raz do roku przyjmował Komunię św. – najlepiej w okresie wielkanocnym. Obecnie w Polsce okres wielkanocnej komunii św. kończy uroczystość Trójcy Przenajświętszej, która przypada w niedzielę przed Bożym Ciałem.
Na soborze przemianę chleba w ciało Jezusa a wina w krew Zbawiciela w czasie mszy św. nazwano „transsubstancjacją”, czyli przeistoczeniem.
W XVI w. sobór trydencki, będący odpowiedzią na reformację, dodał, że „postaciom eucharystycznym należy się taka cześć i kult jak samemu Bogu”.
Kościół rozróżnia dwa rodzaje kultu – zarezerwowany dla Boga, który nazywa się adoracją (łac. adoratio) i kult niższej rangi (łac. veneratio), np. kult wizerunków przedstawiających Jezusa, Maryję, świętych czy kult Ewangelii, krzyża.
Największe znaczenie w procesie ustanowienia uroczystości Bożego Ciała przypisuje się objawieniu prywatnemu mniszki (augustianki) św. Julianny z Cornillon, która zmarła w 1258 roku. Z pozostawionej przez nią relacji wynika, że Jezus Chrystus domagał się ustanowienia w Kościele specjalnego święta Eucharystii na pierwszy czwartek po święcie Trójcy Przenajświętszej. Zgodnie z jej przekazem – miało ono mieć formę radosnego dziękczynienia, w przeciwieństwie do Wielkiego Czwartku.
Boże Ciało – historia święta eucharystii
.Papież Urban IV bullą „Transiturus de hoc mundo” z 11 sierpnia 1264 r., ustanowił święto Najświętszego Ciała Pana Jezusa Chrystusa. Z kolei papież Jan XXII (1316-34 r.) rozpropagował Boże ciało w całym Kościele. Od strony liturgicznej obchody święta opracowali dominikanie przy znaczącym udziale św. Tomasza z Akwinu (doktora Kościoła).
W 1389 r. papież Urban VI zaliczył Boże ciało do głównych świąt Kościoła katolickiego.
Nazwa monstrancja, w której wystawia się na widok publiczny ciało Pańskie, pochodzi od łacińskiego słowa monstro, monstrare – co oznacza – pokazywać.
Procesja eucharystyczna w przestrzeni publicznej pojawiała się w Polsce na początku XIV w. i bardzo szybko nabrała znaczenia w religijności ludowej.
Od początku na trasie procesji budowano cztery ołtarze symbolizujące cztery Ewangelie i cztery strony świata, na które jest ona głoszona. Przy każdym odczytywany jest fragment Ewangelii – przy pierwszym wg św. Mateusza o ostatniej wieczerzy, czyli nawiązujący do ustanowienia Eucharystii. Przy drugim jest to fragment Ewangelii wg św. Marka dotyczący rozmnożenia chleba. Przy trzecim czyta się Ewangelię wg św. Łukasza, która opowiada o zaproszonych na ucztę; przy czwartym zaś – wg św. Jana, fragment mówiący o sakramencie zjednoczenia.
Przy ostatnim ołtarzu wierni wysłuchują homilii. Procesję eucharystyczną wieńczy wczesnochrześcijański hymn „Te Deum” (Ciebie Boga wysławiamy).
Zgodnie z Kodeksem prawa kanonicznego komunię św. można przyjąć po raz drugi w ciągu tego samego dnia, pod warunkiem że wierny uczestniczy w całej mszy św.
Przed przyjęciem komunii św. wiernych w Kościele obowiązuje post eucharystyczny. Zgodnie z decyzją papieża Pawła VI z 1964 r. trwa on godzinę, czyli między posiłkiem a przyjęciem komunii św. powinna upłynąć godzina. Natomiast w przypadku osób chorych i starszych, niemogących opuszczać domu, oraz ich opiekunów pragnących przystąpić do komunii św., trwa około kwadransa. Kwestie tę reguluje instrukcja „Immensae caritatis” z 1973 r. W przypadku wiatyku, czyli komunii św. dla umierających post eucharystyczny nie obowiązuje.
Misja Kościoła w zmieniającym się świecie
.Kard. Michael CZERNY SJ, kanadyjski duchowny rzymskokatolicki, Jezuita i Arcybiskup pisze na łamach Wszystko co Najważniejsze, że
Kościół musi nieustannie otwierać nowe drogi, aby realizować swoją przynależność do Chrystusa, i pokornie odnawiać swoje oddanie służbie Panu. W tej podróży nawrócenia każda z pięciu Konferencji oznaczała nową wiosnę, nowy początek, który torował drogę kolejnym nowym początkom.
V Konferencja Generalna w Aparecidzie była w szczególności motywowana pragnieniem ratyfikacji eklezjologii Soboru Watykańskiego II. Jednocześnie pragnęła nadać nowy impuls ewangelizacji i podjąć zobowiązanie do rozpoczęcia „wielkiej misji na całym kontynencie” (ApD 362). Kościół w Ameryce Łacińskiej pragnął w ten sposób potwierdzić radość bycia Ludem Bożym na misji jako „wspólnota uczniów misjonarzy” (ApD 364).
Jak powszechnie wiadomo, Dokument z Aparecidy stanowi fundamentalne źródło i punkt odniesienia dla adhortacji apostolskiej Evangelii gaudium (EG) papieża Franciszka. Przyglądając się ziarnom zasianym w Aparecidzie, możemy dostrzec, jak refleksje, które wykiełkowały na żyznej glebie Kościoła regionalnego, mogą przerodzić się w paradygmat zrozumienia i hermeneutyczny klucz pozwalający na nowo przemyśleć obecność Kościoła powszechnego na całym świecie. Wyobrażając sobie przyszłość Kościoła, papież Franciszek mówi: „Marzę o wyborze misyjnym, zdolnym przemienić wszystko” (EG 27). W ten sposób podsumowuje i wydobywa na światło dzienne owoce kościelnego spotkania w Aparecidzie.
Ameryka Łacińska była pierwszym regionem na świecie, w którym powstał organ biskupi o charakterze kolegialnym (rok 1955). Z pracy Konferencji Episkopatu Ameryki Łacińskiej i Karaibów wypływa wielkie bogactwo dla całego Kościoła. Wszyscy jesteśmy wdzięczni i dłużni radzie CELAM za to, że dała nam żywy i autentyczny wyraz „metody indukcyjnej” zaproponowanej w Gaudium et spes słuchać, rozeznawać, interpretować i działać.
konstytucji duszpasterskiej Soboru Watykańskiego II ojcowie soborowi pragnęli wskazać, że stałym obowiązkiem Kościoła jest „badać znaki czasów i wyjaśniać je w świetle Ewangelii” (GS 4). To właśnie dzięki dialogowi i wyciąganiu wniosków z historii dostrzegamy potrzebę, aby dzisiejszy Kościół, jako Lud Boży, wraz z całą rodziną ludzką na nowo wkroczył na drogę nawrócenia w czterech różnych obszarach: duszpasterskim, synodalnym, społecznym i ekologicznym. Sobór nakreślił również teologiczny i eklezjalny styl, który nadaje „formę” ciągłemu, integralnemu nawróceniu Kościoła, który jest semper renovanda[3] i nieustannie dąży do głębszego upodobnienia się do Chrystusa poprzez kom
Uczynienie misji bezpośrednim wyrazem tożsamości chrzcielnej Kościoła oznacza przywrócenie całemu Ludowi Bożemu pełnej godności aktywnego uczestnictwa w ewangelizacji (EG 114). Od Dokumentu z Aparecidy aż po konstytucję apostolską Praedicate Evangelium, a także za sprawą synodu o synodalności postawiono przed nami kolejne wyzwanie: zreformować struktury kościelne w taki sposób, aby włączyć świadectwo i działanie świeckich mężczyzn i kobiet w życie i misję Kościoła na wszystkich poziomach. Dlatego nie powinniśmy uważać sprawowania przez nich funkcji i obowiązków związanych z zarządzaniem w Kościołach lokalnych i Kurii Rzymskiej za coś dziwnego lub nadzwyczajnego. Synodalność nie powinna być mylona z żadną konkretną strukturą, na przykład synodem lub zgromadzeniem, ani nie powinna być redukowana do narzędzia służącego kolegialności biskupiej. Jest ona raczej tym, co określa modus essendi et vivendi Kościoła, wyrażając różnorodne synergie i charyzmaty, które spotykają się w komunii i jedności.
