Kim jest prof. Andrzej Betlej, wybrany na kolejną kadencję, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu

Obecny dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu prof. Andrzej Betlej pozostanie na tym stanowisku na kolejną kadencję. Minister kultury Hanna Wróblewska przyjęła rekomendację komisji konkursowej, która wybrała kandydata bezwzględną większością głosów.

Prof. Andrzej Betlej wybrany na kolejną kadencję dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu

.Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało o wyłonionym kandydacie na stanowisko dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki. Jak przekazano, komisja konkursowa podjęła uchwałę o zarekomendowaniu minister kultury kandydatury Andrzeja Betleja, który w tajnym głosowaniu uzyskał bezwzględną większość głosów. Minister kultury Hanna Wróblewska przyjęła tę rekomendację.

Przed objęciem kierownictwa Wawelu prof. Betlej był dyrektorem Muzeum Narodowego w Krakowie (2016-2019), a w latach 2012-2015 dyrektorem Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest historykiem sztuki prowadzącym badania nad sztuką Ziem Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. W maju 2019 uzyskał tytuł profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w lipcu 2024 profesora.

Swoją pierwszą kadencję prof. Andrzej Betlej zaczynał w 2020 roku z hasłem „Wawelu otwartego” rozumianego jako udostępnianie zwiedzającym miejsc dotąd dla nich zamkniętych, zaoferowanie nowych atrakcji i wprowadzenie zmian organizacyjnych, które pozwolą bliżej poznawać wawelskie dziedzictwo.

„Wawel powinien stać się instytucją, która będzie w stanie pokazywać rzeczy nowe w nowatorski sposób, jednocześnie nie przestając czerpać z najlepszych tradycji” – mówił w grudniu 2020 roku, zapowiadając plany na kolejny rok.

Wśród nich było otwarcie wystawy „Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021-1961-1921″, pierwszego od XVI wieku pokazu całej kolekcji arrasów, jakie powstały na zamówienie króla Zygmunta Augusta i znajdują się w polskich zbiorach. Ekspozycja doczekała się entuzjastycznych recenzji i przyciągnęła blisko 120 tys. zwiedzających.

„Wawel jest otwarty, ale myślę, że można dodać do tego drugie, bardzo ważne hasło: Wawel jest wasz” – mówił Betlej na zakończenie kolejnego roku kierowania instytucją. Chociaż był to okres naznaczony pandemią i związanymi z nią dalszymi ograniczeniami, dyrektor oceniał go jako pomyślny i otwierający na większą liczbę potencjalnych odbiorców. „Te trudne, pandemiczne czasy stały się pewnego rodzaju szansą na rozwój komunikacji, kontaktu ze wszystkimi, którzy nie mogli przyjść na wzgórze wawelskie” – mówił wówczas, odnosząc się m.in. do rozwoju działalności prowadzonej online.

Działania Zamku Królewskiego na Wawelu

.W kolejnych latach ważnymi dla Zamku wydarzeniami było otwarcie Skarbca Koronnego oraz Lapidarium. „30 czerwca 2022 roku przejdzie do historii jako moment, w którym otworzyliśmy bardzo ważną, stałą ekspozycję nowego Skarbca Koronnego” – zapowiadał dyrektor Wawelu chwilę przed udostępnieniem tej przestrzeni. Znalazły się w niej rzadko lub nigdy niepokazywane dzieła, cenne depozyty, dary i pamiątki, w tym m.in. precjoza z królewskich i książęcych skarbców.

Z końcem 2022 roku Zamek ogłosił, że kolejnym krokiem będzie udostępnienie nigdy nieeksponowanych pałacowych piwnic. „Zwiedzający po raz pierwszy zobaczą, jak wzniesiono renesansową rezydencję, doświadczą ukrytej przez wieki – z przyczyn naturalnych, a teraz odsłoniętej – historii” – zapowiadał dyrektor Wawelu, oceniając, że otwarcie podziemi Wawelu zyska miano jednego z najważniejszych wydarzeń kulturalnych najbliższego czasu. Na zorganizowanej w tym miejscu, otwartej ostatecznie w styczniu br. wystawie „Wawel Podziemny. Lapidarium”, opowiedziano o powstaniu jagiellońskiej rezydencji i dziejach jej konserwacji.

Wcześniej na Wawelu otwarto ekspozycję „Obraz Złotego Wieku” określoną przez jego władze „największą wystawą w historii Zamku”. W siedemnastu salach na trzech kondygnacjach Wawelu zebrano 450 dzieł należących do ostatnich Jagiellonów. Wawelską kolekcję udało się wzbogacić wybitnymi dziełami pędzla Tycjana, Belliniego i Jana Breughla II Młodszego, a także nabytkami z porcelany z królewskiej manufaktury w Miśni. Rok 2023 instytucja zamykała z rekordową liczbą 2,5 mln odwiedzin.

Muzea – świeckie kaplice spraw najważniejszych

.Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, Jan OŁDAKOWSKI, na łamach „Wszystko co Najważniejsze” zaznacza, że: „Nowoczesne muzea to nie tylko ciekawe ekspozycje i wystawy. To przede wszystkim instytucje, którym udało się przekonać odwiedzających, że mają im do zaoferowania znacznie więcej niż tylko zbiory milczących eksponatów. Wystarczy udać się do Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji czy Izraela, lub bliżej, do Berlina, gdzie – mimo kłopotów z opowiedzeniem trudnej przecież historii, której bohaterów bezpieczniej jest pozostawiać w cieniu wypranych z emocji pojęć – możemy obcować z ekspozycją, wokół której bardzo dużo się dzieje.  I to właśnie sprawia, że prezentowane fakty stają się żywą historią, która opowiada się sama, a tym samym – przyciąga zwiedzających”.

„W Polsce prekursorem trendu muzeów narracyjnych jest Muzeum Powstania Warszawskiego. Stworzone zostało na wzór placówek amerykańskich, a projektując je kładliśmy nacisk na utrzymanie zainteresowania wokół tej instytucji poprzez dwa aspekty jej działalności; po pierwsze, muzeum takie jak nasze, zdefiniowane wokół wydarzenia historycznego, ma do spełnienia pewną misję wobec świata. Jego zadaniem, wręcz  obowiązkiem jest opowiedzenie historii zdarzeń, na których skoncentrowaliśmy jego działalność. Zdarzeń, które są niezmienne – opowiadamy wciąż ten sam fragment, monolityczny topos historii, zatem nie ma w tym nic zaskakującego. Sztuką jest opowiedzieć go tak, by zaskakiwał, intrygował mimo swej niezmienności – i właśnie dlatego codziennie od nowa redefiniujemy wszystko, czym się zajmujemy. Ustawicznie pracujemy nad nowymi programami edukacyjnymi, nowymi spektaklami teatralnymi, koncertami, płytami, zapraszamy do współpracy nowych ambasadorów tematu. W ten sposób osiągamy unikalny efekt świeżości i ożywionego działania, Konfrontujemy z naszą tematyką wszystkich znanych twórców, artystów, pisarzy, kontrastując niezmienność historii. Opowiadamy ją, dbając o płynność formy, która służy do komunikowania o tym, że istniejemy, że warto do nas przyjść, a każde spotkanie z nami zaowocuje nowym odkryciem dotyczącym Powstania Warszawskiego” – pisze Jan OŁDAKOWSKI w tekście „Muzea – świeckie kaplice spraw najważniejszych” – pełny artykuł: [LINK]

PAP/Julia Kalęba/WszystkocoNajważniejsze/eg