Polskie centrum BERA na Svalbardzie, pomoże w badaniu Arktyki

Otwarte Centrum Logistyczno-Naukowe BERA na Svalbardzie możliwi gromadzenie i analizowanie próbek z różnych obszarów Svalbardu, a także ułatwi ich transport do Polski. Ma ono być ważnym elementem w umacnianiu międzynarodowej współpracy i pozycji Polski w obszarze badań polarnych.
Zakres planowanych badań jest bardzo szeroki
.Centrum BERA, którego nazwa wywodzi się ze staronordyckiego słowa oznaczającego „niedźwiedzicę”, jest wspólnym projektem zrealizowanym dzięki współpracy siedmiu instytucji naukowych: Uniwersytetu Śląskiego (lider), Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie i Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Uniwersytetu Wrocławskiego. Instytucje będą finansować działania Centrum BERA oraz wspierać jego utrzymanie przez następne 10 lat.
„W zeszłym roku otworzyliśmy Centrum Logistyczno-Naukowe BERA, natomiast w tym roku wchodzimy w pełną operacyjność i struktury międzynarodowe” – powiedział PAP kierownik Centrum i przedstawiciel Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego dr Dariusz Ignatiuk. W czwartek otwarto tę nową, pierwszą w Arktyce od ponad 40 lat infrastrukturę.
Dzięki tej nowej placówce naukowcy będą mogli realizować projekty badawcze z zakresu zmian klimatycznych, ochrony środowiska i badań geologicznych, mających kluczowe znaczenie dla regionu Arktyki. Hub umożliwi gromadzenie i analizowanie próbek z różnych obszarów Svalbardu, a także ułatwi ich transport do Polski, zapewniając odpowiednie warunki do przechowywania i badania próbek, takich jak lód, śnieg czy sedymenty. Działalność hubu przyczyni się do intensyfikacji międzynarodowych współpracy naukowych, co pozwoli na poszerzenie zakresu prowadzonych badań oraz wymiany wiedzy.
Centrum, zlokalizowane w miejscowości Longyearbyen, opiera swoją działalność na trzech głównych filarach: wsparciu logistycznym, badaniach naukowych oraz działalności dydaktycznej i edukacyjnej.
„Zapewniamy zaplecze do warsztatów w przestrzeni magazynowej, wspieramy transport sprzętu z Polski i na Svalbard oraz z powrotem, jak również logistykę tutaj na miejscu pomiędzy wszystkimi stacjami akademickimi i polską stacją polarną” – podkreślił naukowiec.
Oprócz wsparcia logistycznego, Centrum oferuje możliwość monitoringu środowiska oraz zaplecze naukowe. „Posiadamy sprzęt geofizyczny, glacjologiczny, oceanologiczny. Zakres naszych badań jest (…) bardzo szeroki. To jest od fizyki atmosfery, badań geomorfologicznych, badań nad permafrostem, badań glacjologicznych zajmujących się lodowcami, badań oceanologicznych, oceanograficznych, ekologicznych, mikrobiologicznych” – wymienił dr Ignatiuk.
Trzecim filarem działalności Centrum jest dydaktyka i edukacja, w tym organizacja kursów i warsztatów dla studentów oraz spotkań naukowych i biznesowych. Centrum będzie działać przede wszystkim w okresie dnia polarnego od maja do października. W tym czasie pracownicy będą obsługiwać obiekt oraz wspierać naukowców.
Jaka jest misja arktycznego centrum BERA?
.Lokalizacja Centrum na Svalbardzie nie jest przypadkowa. Wyspa ta od dekad stanowi kluczowy obszar dla badań polskich naukowców. „Na Svalbardzie mamy kilka stacji, jest to całoroczna stacja Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, jak również stacje uniwersyteckie rozlokowane na zachodnim wybrzeżu wyspy. Więc kluczowe dla nas było posiadanie takiego hubu logistyczno-naukowego” – powiedział dr Ignatiuk.
Obecność Polski na Svalbardzie ma długą historię. „Polacy są obecni stale na wyspie od 1957 roku (…). Jesteśmy jedną z największych grup nie-norweskich prowadzących tutaj badania, zdobywających projekty, publikujących” – przypomniał dr Ignatiuk. „Jest to wspaniały poligon do badań środowiskowych i nad zmianami klimatu” – dodał.
Badania będą realizowane w oparciu o pozyskane zewnętrzne środki projektowe, takie jak fundusze z Narodowego Centrum Nauki, Research Council of Norway, Europejskiej Agencji Kosmicznej, SIOS oraz Horyzontu Europa. Przykładem jest projekt Liquidice, który będzie realizowany w latach 2025-2028 z budżetem wynoszącym 7,5 mln euro w ramach programu Horyzont Europa.
Centrum Studiów Polarnych oraz Polskie Konsorcjum Polarne należą do międzynarodowego konsorcjum Svalbard Integrated Arctic Earth Observing System
Dążymy do usytuowania naszych uczelni jako partnerów i konkurentów dla prestiżowych ośrodków akademickich
.Zgodnie z rezultatami projektu Atlas z 2022 roku, realizowanego z inicjatywy Institute of International Education, Polska plasuje się na szóstym miejscu w Europie pod względem liczby studentów zagranicznych. Sam fakt, że aż 7,3 proc. osób pobierających naukę w naszym kraju to obcokrajowcy, pozwala wierzyć w siłę naszej edukacji, która nie ma granic i dociera do najdalszych zakątków świata. W dobie globalizacji, gdy nacisk kładzie się na tworzenie wspólnej płaszczyzny badawczej, absolwenci polskich uniwersytetów odgrywają rolę ambasadorów dziedzictwa narodowego po powrocie do krajów macierzystych by poszerzać wiedzę o możliwościach, jakie oferuje im Polska.
Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA) już od sześciu lat inicjuje i wspiera proces umiędzynarodowienia. Szczególnym osiągnięciem Agencji jest jej zaangażowanie w drugi największy w Europie program mobilnościowy – CEEPUS (Środkowoeuropejski Program Wymiany Uniwersyteckiej) – w którym kraje Grupy Wyszehradzkiej, Austria oraz Bałkany mogą intensyfikować współpracę akademicką. To tylko niewielki fragment naszego bogatego portfolio dla studentów, naukowców i instytucji. Zajmujemy się również promocją i upowszechnianiem wiedzy na temat języka polskiego jako obcego na poziomie akademickim.
Ustawodawca, nadając NAWA tak szerokie kompetencje, miał świadomość, że istniejące podmioty szkolnictwa wyższego potrzebują komponentu międzynarodowego. Wyzwania współczesności – pandemia COVID-19 czy wojna na Ukrainie – wypełniły misję NAWA o zdolność do bieżącego reagowania na zachodzące zmiany. Niespełna miesiąc od wybuchu wojny byliśmy w stanie uruchomić program pomocowy dla studentów i doktorantów z Ukrainy („Solidarni z Ukrainą”), a dla naukowców za naszą wschodnią granicą, we współpracy z najbardziej prestiżową agencją grantodawczą na świecie, National Science Foundation, realizujemy program IMPRESS-U, który polega na zakładaniu trilateralnych zespołów badawczych amerykańsko-polsko-ukraińskich. Celem tej inicjatywy jest inkluzja ukraińskiego środowiska akademickiego w międzynarodowe standardy badawcze.
Swoistą arché polskiej nauki jest stale zmieniająca się infrastruktura badawcza. Tworzone nowe centra badań naukowych, szeroko dostępne zbiory biblioteczne czy rosnąca liczba otwieranych Welcome Centre w murach polskich uczelni pozwalają na całkowitą adaptację studenta do nowego środowiska. NAWA od sześciu lat wyznacza nowe ambitne cele poprzez ustanawianie i doskonalenie flagowych programów: Polskie Powroty NAWA, Anders NAWA, Partnerstwa Strategiczne NAWA czy Lektorzy NAWA.
Artykuł dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/dawid-kostecki-polska-nauka-juz-wie-jak-przyciagac-swiat/
PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB