Prezes Karol Nawrocki, IPN otworzy w Berlinie Przystanek Historia

powstanie zamojskie

Instytut Pamięci Narodowej we wtorek 14 lutego otworzy w stolicy Niemiec swój kolejny Przystanek Historia. „W Berlinie i Lipsku chcemy spotykać się cztery razy w roku, prezentując zagadnienia z najnowszej historii Polski, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków polsko-niemieckich” – mówi dr Karol Nawrocki, prezes IPN.

Przystanek Historia w Berlinie

.Inauguracja odbędzie się o godz. 17 w siedzibie Instytutu Polskiego w Berlinie przy Burgstrasse 27. W otwarciu wezmą udział prezes IPN dr Karol Nawrocki, ambasador RP w Niemczech Dariusz Pawłoś oraz dyrektor Instytutu Polskiego w Berlinie Marzena Kępowicz.

Otwarcie nastąpi dwa dni przed 104. rocznicą zawarcia rozejmu w Trewirze, kończącego trwające od 27 grudnia 1918 r. powstanie wielkopolskie. Tematem przewodnim inauguracji jest właśnie największy zwycięski zryw niepodległościowy Polaków. Podczas wydarzenia Wolfgang Templin, publicysta i działacz opozycji demokratycznej w NRD, wygłosi wykład na temat powstania wielkopolskiego widzianego z perspektywy niemieckiej historiografii. Zaprezentowane zostaną także niemieckojęzyczna wersja portalu historycznego o Powstaniu oraz przygotowana przez IPN wystawa przybliżająca zryw Wielkopolan.

Instytut przypomina, że ślady powstania wielkopolskiego można odnaleźć również w Berlinie. Na cmentarzu Spandau znajdują się groby trzech powstańców z Kompanii Wielichowskiej, którzy ciężko ranni w bitwie pod Kargową, dostali się do niemieckiej niewoli i zmarli w obozie jenieckim w Spandau.

14 lutego to także rocznica powołania Armii Krajowej. „W strukturach wojskowych i cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego zaangażowanych było wielu powstańców wielkopolskich, którym po 20 latach ponownie przyszło walczyć w obronie Rzeczypospolitej. Ich konspiracyjny trud obejmował działania podejmowane nie tylko na terenie włączonego do Rzeszy tzw. Kraju Warty, ale i pozostałe ziemie okupowanej II RP, ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy i Generalnego Gubernatorstwa” – zaznacza IPN.

Organizacja spotkań Przystanku Historia

.Organizacją spotkań w Przystanku Historia będą się zajmowały Oddziały IPN w Poznaniu i Szczecinie. Siedzibą Przystanku w Berlinie będzie Instytut Polski. Dodatkowym miejscem spotkań, debat i wystaw historycznych stanie się Instytut Polski w Lipsku. „W Berlinie i Lipsku chcemy spotykać się cztery razy w roku, prezentując zagadnienia z najnowszej historii Polski, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków polsko-niemieckich, nie pomijając przy tym ich najtrudniejszych wątków. Niemcy z punktu widzenia pamięci historycznej mają dla nas olbrzymie znaczenie, dlatego oferta Instytutu Pamięci Narodowej w Berlinie przeznaczona jest głównie dla Niemców, których chcielibyśmy uwrażliwiać na najważniejsze aspekty XX-wiecznej historii Polski oraz Europy Środkowo-Wschodniej” – mówi dr Nawrocki.

Przystanki Historia działają w wielu miastach w Polsce, m.in. w Białymstoku, Katowicach, Kielcach, Warszawie i Krakowie, a także za granicą. Pierwszy zagraniczny Przystanek uruchomiono we wrześniu 2015 r. w Wilnie. Kolejne – w Łucku i we Lwowie, w Brukseli, Nowym Jorku, Mińsku, Grodnie, Chicago, Dyneburgu, Londynie, Brukseli oraz w Gnojniku na Zaolziu. Ich głównym zadaniem jest popularyzacja wiedzy historycznej przez wykłady, debaty i wystawy.

Powstanie wielkopolskie 1918–1919

.„W 2021 roku w historycznych wnętrzach poznańskiego Bazaru prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ustanowieniu dnia 27 grudnia państwowym świętem – Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Ten, nie tylko militarny, triumf – jeden z największych w historii polskiego państwa i narodu – jest jednak nadal stosunkowo mało znany i doceniany. A przecież zwycięstwo trwającego kilka tygodni, w dużej części spontanicznego zrywu Wielkopolan sprzed ponad stulecia zadecydowało o powrocie kolebki polskiego państwa w granice odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej” – pisze prof. Olaf BERGMANN, historyk, kustosz dyplomowany Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu. 

„Jednym z trudnych do przecenienia skutków powstania było także sformowanie kilkudziesięciotysięcznej Armii Wielkopolskiej, której żołnierze przyczynili się swoim bohaterstwem, świetnym wyszkoleniem i doświadczeniem bojowym do kolejnych wiktorii polskiego oręża. W następnych dwóch latach, już jako żołnierze Wojska Polskiego, walczyli także na wschodzie, południu i północy, przyczyniając się do wyznaczenia na kolejne prawie dwadzieścia lat kształtu polskich granic. Przy tym, nie tylko z racji swojego zwycięstwa, powstanie wielkopolskie 1918-1919 roku było wydarzeniem w naszych dziejach niepowtarzalnym, a z racji interesujących przyczyn i skutków – wieloaspektowym” – podkreśla historyk.

Niemieckie wyparcie

.„Zbrodni niemieckich z II wojny światowej nie da się zawęzić ani do nazistów, ani do Holokaustu. Bez zbliżenia stanowisk w tej sprawie trudno o autentyczne polsko-niemieckie pojednanie” – pisze Karol NAWROCKI we „Wszystko Co Najważniejsze”.

„Prawda jest taka, że Niemcy tylko w małym stopniu rozliczyli się z II wojny światowej. Powojenna denazyfikacja okazała się tak płytka, że jeszcze w latach 60. administracja RFN była przesiąknięta byłymi członkami NSDAP, a nawet oficerami SS. Koncerny, które za Hitlera wzbogaciły się na pracy niewolniczej, w czasach cudu gospodarczego mogły dalej pomnażać swoje majątki. Zbrodniarze wojenni tylko wyjątkowo trafiali w RFN lub w NRD na ławę oskarżonych„.

„Dziś wychowują się kolejne pokolenia Niemców, które żyją w nieświadomości skali niemieckich zbrodni z czasów II wojny światowej i przeceniają niemiecki opór wobec brunatnego reżimu. To efekt zaniedbań w edukacji, ale też szerzej – krótkowzrocznej polityki historycznej Berlina, w której mieszają się puste gesty, samozadowolenie i sztuczne oddzielanie Niemców od nazistów. Przy takiej postawie niewiele jest miejsca na głębsze spojrzenie na własną winę i na autentyczny dialog z Polską. Od kraju, który jest naszym sojusznikiem i aspiruje do roli lidera zjednoczonej Europy, musimy wymagać zdecydowanie więcej” – podkreśla dyrektor IPN Karol NAWROCKI.

PAP/Michał Szukała/WszystkoCoNajważniejsze/PP

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 13 lutego 2023