Ranking uniwersytetów 2023/2024 – najlepsze uczelnie we Francji

Ukazał się ranking szanghajski 2023 (Academic Ranking of World Universities, ARWU) – zastawienie klasyfikujące i oceniające osiągnięcia badawcze uczelni wyższych, będące jednym z najpopularniejszych i najbardziej prestiżowych na świecie. Najnowszy ranking uniwersytetów 2023/2024 dostarcza informacji także na temat uczelni europejskich. Jak na tyle Europy i świata wypadły uniwersytety francuskie?

Ranking uniwersytetów 2023/2024 (Academic Ranking of World Universities)

.Ranking szanghajski (ARWU) to zestawienie klasyfikujące i oceniające osiągnięcia badawcze uczelni wyższych z całego świata. Opracowywane jest przez Institute of Higher Education przy Uniwersytecie Jiao Tong w Szanghaju. Lisa szanghajska po raz pierwszy ukazała się w 2003 r. To jeden z najpopularniejszych i najbardziej prestiżowych rankingów uczelni wyższych na świecie. W 2023 r. poddanych klasyfikacji zostało ponad 2500 uniwersytetów, a na liście szanghajskiej znalazło się finalnie 1000.

Przygotowując zestawienie autorzy biorą pod uwagę każdą uczelnię wyższą, która wśród grona absolwentów i pracowników ma laureatów Nagrody Nobla, posiadaczy Medalu Fieldsa, badaczy często cytowanych lub autorów artykułów opublikowanych w „Nature” bądź „Science”. Ponadto uwzględniane są również uniwersytety ze znaczącą liczbą artykułów („significant amount of papers”)  indeksowanych przez Science Citation Index-Expanded (SCIE) lub Social Science Citation Index (SSCI). 

W przypadku każdego wskaźnika instytucja o najwyższej punktacji otrzymuje wynik 100. Wynik pozostałych instytucji oblicza się jako procent najwyższego wyniku. Wyniki dla każdego wskaźnika są ważone, aby uzyskać ostateczny ogólny wynik danej instytucji.

Kryteria oceny przedstawiają się następująco:

1. Jakość edukacji – stanowi 10 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby absolwentów instytucji uhonorowanych Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa.
2. Jakość kadry naukowej – stanowi 40 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby pracowników instytucji nagrodzonych Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa (20 proc.), a także liczby badaczy często cytowanych (20 proc.).
3. Jakość i znaczenie wyników badań – stanowi 40 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby artykułów opublikowanych przez kadrę naukową instytucji w czasopismach „Nature” lub „Science” (20 proc.), a także liczby artykułów indeksowanych w Science Citation Index-Expanded i Social Science Citation Index (20 proc.). W przypadku instytucji specjalizujących się w naukach humanistycznych i społecznych wskaźnik N&S („Nature” i „Science”) nie jest uwzględniany, a jego wagę przenosi się na inne wskaźniki.
4. Wydajność per capita – stanowi 10 proc. wagi wyniku końcowego ; oceniana jest na podstawie ważonych wyników powyższych wskaźników podzielonych przez liczbę nauczycieli akademickich instytucji w przeliczeniu na pełne etaty.

Od 2009 r. pod szyldem rankingu szanghajskiego opracowywany jest również Global Ranking of Academic Subjects (GRAS) – zestawienie najlepszych uczelni świata z podziałem na dyscypliny naukowe. Autorzy zestawienia tworzą klasyfikację najlepszych uniwersytetów dla 54 dyscyplin pogrupowanych w 5 kategoriach: Nauki przyrodnicze, Inżynieria, Nauki o życiu, Nauki medyczne, Nauki społeczne. Pełna lista dyscyplin dostępna jest na stronie rankingu szanghajskiego [LINK], podobnie jak szczegółowy opis metodologii przyznawania punktów w zestawieniu GRAS, która różni się od tej zastosowanej w zestawieniu ARWU [LINK].

Najlepsze uczelnie wyższe we Francji

.Na liście szanghajskiej 2023/2024 znalazło się 27 uczelni wyższych z Francji – 7 z nich uplasowało się w pierwszej „setce” rankingu. Poniżej znajduje się przygotowany przez „Wszystko co Najważniejsze” (na podstawie rankingu szanghajskiego 2023) wykaz najlepszych uczelni wyższych we Francji.

1. Uniwersytet Paris-Saclay (15)

2. Uniwersytet PSL (41)

3. Uniwersytet Sorboński (46)

4. Université Paris Cité (68)

5. Uniwersytet Grenoble Alpes (101-150)

6. Uniwersytet w Strasburgu (101-150)

7. Uniwersytet Aix Marseille (151-200)

8. Uniwersytet Montpellier (151-200)

9. Uniwersytet Claude Bernard Lyon (201-300)

10. Uniwersytet w Bordeaux (201-300)

11. Uniwersytet Lotaryński (201-300)

12. Ecole Normale Superieure – Lyon (301-400)

13. Institut Polytechnique de Paris (301-400)

14. Uniwersytet Paula Sabatiera (Tuluza 3) (301-400)

15. Uniwersytet Lazurowego Wybrzeża (301-400)

16. Uniwersytet w Lille (301-400)

17. Toulouse 1 Capitole University (301-400)

18. Uniwersytet w Rennes (401-500)

19. Uniwersytet Burgundzki(601-700)

20. Uniwersytet Clermont Auvergne (601-700)

21. Uniwersytet w Nantes(601-700)

22. INSA Toulouse (701-800)

23. Szkoła Zaawansowanych Studiów w Naukach Społecznych (801-900)

24. Université Paris-Est Créteil Val de Marne (801-900)

25. Uniwersytet w Poitiers (801-900)

26. Uniwersytet Sabaudzki (801-900)

27. Montpellier Business School (901-1000)

O tym jak francuskie uczelnie wyższe prezentują się w porównaniu z innymi europejskimi uniwersytetami, przekonać się można sięgnąwszy do wykazu najlepszych uczelni w Europie, opracowanego przez „Wszystko co Najważniejsze” na podstawie rankingu szanghajskiego 2023.

Ranking uczelni wyższych i francuskie reformy

.„Od kilku lat francuskie uczelnie przeżywają rewolucję. Uniwersytety, instytuty badawcze oraz dawne grande école łączą się w ogromne organizacje. W roku 2018 powstał (nowy!) Sorbonne Université (SU), potem Université Paris Sciences et Lettres (Université PSL), a w końcu Université Paris Cité (UPC)” – pisze prof. Leszek PACHOLSKI, w latach 2005–2008 rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalista w zakresie matematyki, logiki i informatyki.

Jak dodaje, „w listopadzie 2019 roku na obszarze kilku miasteczek na południe od Paryża utworzono Université Paris-Saclay (UPS), gigantyczną instytucję badawczą. Według opinii zaprzyjaźnionych uczonych z ich punktu widzenia i z punktu widzenia studenta niewiele się zmieniło, poza tym, że wydłużyły się procedury administracyjne. Jednak dzięki tym zmianom pozycja nauki francuskiej w rankingach oddaliła się od katastrofy, którą opisał The Economist w 2004 roku, po opublikowaniu pierwszego rankingu szanghajskiego. W edycji ARWU z 2022 roku uczelnie paryskie są na dobrych miejscach: UPS –16., SU – 43., PSL – 40. i UPC – 78. Także, z wyjątkiem UPC (miejsce 248.), dobrze plasują się w rankingu QS: PSL – 26. miejsce, SU – 60., UPS – 69”.

„Trzeba dodać, że ARWU uznaje prawo nowych uczelni do dziedziczenia absolwentów po swoich przodkach, przez co mogą się one szczycić noblistami sprzed swojego powstania i otrzymywać za nich punkty” – pisze prof. Leszek PACHOLSKI.

Stan francuskiej inteligencji

.„Żenująca i coraz bardziej nieistotna inteligencja jeszcze nigdy nie upadła we Francji tak nisko. Został tylko Houellebecq” – pisze francuska publicystka Anne-Elisabeth MOUTET.

Jak podkreśla, „przez setki lat Paryż nadawał ton. Voltaire, Rousseau, Hugo, Zola, Sartre, Camus i de Beauvoir zdefiniowali pojęcia zarówno zaangażowania społecznego, jak i intelektualnego splendoru. W XVIII wieku Diderot bywał słynnym gościem Katarzyny Wielkiej, a Voltaire, wierny korespondent rosyjskiej carycy, wizytował w Pałacu Sanssouci Fryderyka Wielkiego. Wiktor Hugo doszczętnie zniszczył reputację Napoleona III, określając go mianem Napoleona Małego. Juliusz Verne przewidział przyszłość; Proust i Céline – na przeciwległych krańcach spektrum – oświetlili mrok I wojny światowej. Marc Bloch otworzył badania historyczne na nauki społeczne, Fernand Braudel nakreślił sposoby myślenia i tendencje intelektualne w obszarze śródziemnomorskim. Sartre i de Beauvoir podróżowali do Rosji, Chin i Ameryki, rozsiewając intelektualne ziarno na uznanych uniwersytetach od Cornell, przez Smith, aż po Wellesley – popierając przy tym komunistycznych dyktatorów od Mao Zedonga po Jánosa Kádára”.

„Gdy utalentowana felietonistka Le Figaro, Eugénie Bastié, zapytała 89-letniego Pierre’a Norę, naczelnego intelektualistę wydawnictwa Éditions Gallimard, o jego zdanie na temat współczesnej sceny intelektualnej we Francji, nie potrafił znaleźć słów, którymi mógłby opisać swą pogardę. Czy scena intelektualna w ogóle jeszcze istnieje? Ona upadła. Cóż, na pewno ucichła. Zmalała… Straciła impet… Francuska scena intelektualna sprowincjonalizowała się (to najgorsza z możliwych obelg wśród obywateli 7. Dzielnicy Paryża)” – pisze Anne-Elisabeth MOUTET.

Dodaje ponadto, że „w wielu aspektach francuska inteligencja cierpi na ten sam grzech konformizmu co francuscy politycy czy większość społeczeństwa. Tak jak proces szczepień przeciwko COVID-19 od początku skazany był na porażkę przez powszechne tchórzostwo, pesymizm i strukturalną niezdolność wszechobecnej francuskiej biurokracji do kreatywnego myślenia czy przyznawania się do błędów, tak francuskie uniwersytety czy Grandes Écoles nie wytworzyły masy krytycznej poważnych kontestatorów obowiązującego porządku”.

„Do dziś język zapewniał nam przynajmniej częściową ochronę przed wybrykami polityki tożsamości; obecnie przypomina raczej Linię Maginota. To smutny odwrót od tego, co politycy aż do Jacques’a Chiraca uznawali za le rayonnement de la France (rayonnement może być rozumiane jako blask słońca lub promieniowanie jądrowe; w dobie performatywnego antykolonializmu drugie znaczenie częściej wychodzi na pierwszy plan). Francuscy intelektualiści muszą zapomnieć o emeryturach i nieśmiałości – to zdanie, którego nigdy nie spodziewałam się napisać” – podkreśla Anne-Elisabeth MOUTET.

WszystkoCoNajważniejsze/PP