Najlepsze uniwersytety Europy – ranking szanghajski 2023

Ukazał się ranking szanghajski 2023 (Academic Ranking of World Universities, ARWU) – zastawienie klasyfikujące i oceniające osiągnięcia badawcze uczelni wyższych, będące jednym z najpopularniejszych i najbardziej prestiżowych na świecie. Na liście szanghajskiej znalazły się również najlepsze uniwersytety Europy. Jakie miejsca zajęły w globalnym zestawieniu?

Ranking szanghajski 2023 – Academic Ranking of World Universities (ARWU)

.Ranking szanghajski (ARWU) to zestawienie klasyfikujące i oceniające osiągnięcia badawcze uczelni wyższych z całego świata. W 2023 r. poddanych klasyfikacji zostało ponad 2500 uniwersytetów, a na liście szanghajskiej znalazło się finalnie 1000.

Przygotowując zestawienie autorzy biorą pod uwagę każdą uczelnię wyższą, która wśród grona absolwentów i pracowników ma laureatów Nagrody Nobla, posiadaczy Medalu Fieldsa, badaczy często cytowanych lub autorów artykułów opublikowanych w „Nature” bądź „Science”. Ponadto uwzględniane są również uniwersytety ze znaczącą liczbą artykułów („significant amount of papers”)  indeksowanych przez Science Citation Index-Expanded (SCIE) lub Social Science Citation Index (SSCI). 

W przypadku każdego wskaźnika instytucja o najwyższej punktacji otrzymuje wynik 100. Wynik pozostałych instytucji oblicza się jako procent najwyższego wyniku. Wyniki dla każdego wskaźnika są ważone, aby uzyskać ostateczny ogólny wynik danej instytucji.

Kryteria oceny przedstawiają się następująco:

1. Jakość edukacji – stanowi 10 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby absolwentów instytucji uhonorowanych Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa.
2. Jakość kadry naukowej – stanowi 40 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby pracowników instytucji nagrodzonych Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa (20 proc.), a także liczby badaczy często cytowanych (20 proc.).
3. Jakość i znaczenie wyników badań – stanowi 40 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby artykułów opublikowanych przez kadrę naukową instytucji w czasopismach „Nature” lub „Science” (20 proc.), a także liczby artykułów indeksowanych w Science Citation Index-Expanded i Social Science Citation Index (20 proc.). W przypadku instytucji specjalizujących się w naukach humanistycznych i społecznych wskaźnik N&S („Nature” i „Science”) nie jest uwzględniany, a jego wagę przenosi się na inne wskaźniki.
4. Wydajność per capita – stanowi 10 proc. wagi wyniku końcowego ; oceniana jest na podstawie ważonych wyników powyższych wskaźników podzielonych przez liczbę nauczycieli akademickich instytucji w przeliczeniu na pełne etaty.

Od 2009 r. pod szyldem rankingu szanghajskiego opracowywany jest również Global Ranking of Academic Subjects (GRAS) – zestawienie najlepszych uczelni świata z podziałem na dyscypliny naukowe. Autorzy zestawienia tworzą klasyfikację najlepszych uniwersytetów dla 54 dyscyplin pogrupowanych w 5 kategoriach: Nauki przyrodnicze, Inżynieria, Nauki o życiu, Nauki medyczne, Nauki społeczne. Pełna lista dyscyplin dostępna jest na stronie rankingu szanghajskiego [LINK], podobnie jak szczegółowy opis metodologii przyznawania punktów w zestawieniu GRAS, która różni się od tej zastosowanej w zestawieniu ARWU [LINK].

Ranking szanghajski 2023 – najlepsze uniwersytety Europy

.Na liście szanghajskiej 2023/2024 znalazło się 342 uczelni wyższych z Europy – 31 z nich uplasowało się w pierwszej „setce” rankingu. Poniżej znajduje się przygotowany przez „Wszystko co Najważniejsze” (na podstawie rankingu szanghajskiego 2023) wykaz 50 najlepszych uczelni wyższych w Europie . Liczba podana przez nas w nawiasie „( )” odpowiada pozycji, jaką zajmuje najlepsza uczelnia wyższa z Europy w zestawieniu globalnym.

1. Uniwersytet Oksfordzki, Wielka Brytania (7)

2. Uniwersytet Paris-Saclay, Francja (15)

3. University College w Londynie, Wielka Brytania (17)

4. ETH Zurych, Szwajcaria (20)

5. Imperial College Londyn, Wielka Brytania (23)

6. Uniwersytet Kopenhaski, Dania (32)

7. Instytut Karolinska, Szwecja (37)

8. Uniwersytet w Edynburgu, Wielka Brytania (38)

9. Uniwersytet PSL, Francja (41)

10. Uniwersytet w Manchesterze, Wielka Brytania (41)

11. Uniwersytet Sorbony, Francja (46)

12. Uniwersytet w Utrechcie, Holandia (51)

13. Uniwersytet w Heidelbergu, Niemcy (53)

14. King’s College Londyn, Wielka Brytania  (57)

15. Uniwersytet Techniczny w Monachium, Niemcy  (57)

16. Uniwersytet w Monachium, Niemcy (57)

17. Uniwersytet w Zurychu, Szwajcaria (57)

18. Uniwersytet Genewski, Szwajcaria (61)

19. Uniwersytet w Bonn, Niemcy (66)

20. Uniwersytet Paryski Cité, Francja (68)

21. Uniwersytet w Oslo, Norwegia (72)

22. Uniwersytet w Groningen, Holandia (75)

23. Uniwersytet w Aarhus, Dania (77)

24. Uniwersytet Bazylejski, Szwajcaria (80)

25. Uniwersytet w Uppsali, Szwecja (81)

26. Uniwersytet w Gandawie, Belgia (83)

27. KU Leuvena, Belgia (85)

28. Uniwersytet Erasmusa w Rotterdamie, Holandia (87)

29. Uniwersytet w Bristolu, Wielka Brytania (87)

30. Uniwersytet Sztokholmski, Szwecja (96)

31. Uniwersytet Helsiński, Finlandia (99)

32. Uniwersytet w Lejdzie, Holandia (101-150)

33. Moskiewski Uniwersytet Państwowy, Rosja (101-150)

34. Norweski Uniwersytet Nauki i Technologii – NTNU, Norwegia (101-150)

35. Uniwersytet Radboud w Nijmegen, Holandia (101-150)

36. Uniwersytet Sapienza w Rzymie, Włochy (101-150)

37. Szwajcarski Federalny Instytut Technologiczny Lozanna, Szwajcaria (101-150)

38. Uniwersytet w Glasgow, Wielka Brytania (101-150)

39. Uniwersytet Grenoble Alpy, Francja (101-150)

40. Uniwersytet wolności w Brukseli (ULB), Belgia (101-150)

41. Uniwersytet Amsterdamski, Holandia (101-150)

42. Uniwersytet w Bernie, Szwajcaria (101-150)

43. Uniwersytet we Fryburgu, Niemcy (101-150)

44. Uniwersytet w Göteborgu, Szwecja (101-150)

45. Uniwersytet w Lozannie, Szwajcaria (101-150)

46. Uniwersytet w Liverpoolu, Wielka Brytania (101-150)

47. Uniwersytet w Nottingham, Wielka Brytania (101-150)

48. Uniwersytet w Strasburgu, Francja (101-150)

48. Uniwersytet Warwick, Wielka Brytania (101-150)

49. Uniwersytet Aix w Marsylii, Francja (151-200)

50. Uniwersytet Cardiff, Wielka Brytania (151-200)

Uniwersytet na wagę złota

.„Uniwersytet jest kluczowym elementem w procesie tworzenia się społeczeństwa wiedzy – będącego realną ideą, a nie tylko medialnie nadużywanym sloganem” – pisze prof. Michał KLEIBER, redaktor naczelny „Wszystko Co Najważniejsze”, Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO.

Jak podkreśla, „potrzebujemy autonomicznych, silnych i twórczych uniwersytetów jako głównych instytucji kształtujących społeczeństwo wiedzy przez promocję jakości i doskonałości w nauczaniu, badaniach naukowych i działalności innowacyjnej oraz przez umożliwienie szerokiego dostępu do rezultatów badań i rozwój oferty kształcenia ustawicznego.

Prof. KLEIBER stoi na stanowisku, że „fundamentalne znaczenie tworzenia i szerokiego upowszechniania w społeczeństwie wiedzy przy rozwiązywaniu dzisiejszych i przyszłych problemów można zilustrować na wielu przykładach, jasno pokazujących, że tylko wspólna, zbiorowa mądrość może uchronić ludzkość przed istniejącymi i przyszłymi problemami”.

Zdaniem prof. KLEIBERA, „nasza przyszłość na wielu poziomach – indywidualnym, instytucjonalnym, państwowym czy globalnym – zależy od zakresu podejmowanych przez nas działań w duchu mądrze rozumianego dobra wspólnego. Im szybciej będziemy do tego naprawdę gotowi, tym większa będzie szansa na satysfakcjonujące życie kolejnych pokoleń”.

„Edukacja uniwersytecka jest jednym z kluczowych dzisiaj elementów w działaniach na rzecz zapobiegania konfliktowi pomiędzy historycznie ukształtowaną tożsamością mieszkańców poszczególnych krajów a wielokulturowością – nieuchronną w przyszłości wobec migracji z jednej strony i społecznych przemian kulturowych wewnątrz państw z drugiej. Zjawiska te mają charakter szybko narastający i są coraz bardziej obecne w życiu każdego z nas. Współistnienie odmiennych wartości i tradycji w ramach jednego organizmu państwowego nabiera coraz większego znaczenia i musi skłaniać do głębokiej refleksji. Ze względu na swe kompetencje i zróżnicowanie środowisko akademickie jest miejscem, w którym dojrzewać powinna świadomość dylematów w tym zakresie i możliwości ich rozwiązywania” – pisze prof. Michał KLEIBER.

„Wykorzystując doświadczenia z przeszłości i tworząc kapitał intelektualny na przyszłość, właśnie teraz decydujemy o naszym losie na nadchodzące, trudne, ale także fascynujące lata. Świadomość naszej wspólnej za to odpowiedzialności przesądza o znaczeniu edukacji i nauki – najważniejszych elementów w osiąganiu mądrej synergii, płynącej z rozumienia przeszłości, świadomego działania w teraźniejszości i aktywnego kształtowania przyszłości” – twierdzi prof. KLEIBER.

W tekście „To uniwersytet powinien stanowić centrum naszego świata” redaktor naczelny „Wszystko co Najważniejsze” pisze ponadto, że „albo wspólnie zapanujemy nad przyszłością, albo nieprzewidywalna przyszłość zapanuje nad nami. Uniwersytet wciąż pozostaje kluczowym elementem w procesie tworzenia się społeczeństwa wiedzy”.

Naukowiec podkreśla, że „jak tlenu potrzebujemy do życia silnych i twórczych uniwersytetów, jako głównych instytucji kształtujących społeczeństwo wiedzy przez promocję jakości i doskonałości w nauczaniu, badaniach naukowych i działalności innowacyjnej oraz przez umożliwienie szerokiego dostępu do nauki i rozwój oferty kształcenia ustawicznego”.

„Wykorzystując doświadczenia z przeszłości i tworząc kapitał intelektualny na przyszłość właśnie teraz decydujemy o naszym losie na nadchodzące, trudne ale także fascynujące lata. Świadomość naszej wspólnej za to odpowiedzialności przesądza o znaczeniu edukacji, nauki i kultury – kluczowych elementów dla osiągania mądrej synergii płynącej z rozumienia przeszłości, świadomego działania w teraźniejszości i aktywnego kształtowania przyszłości” – twierdzi prof. Michał KLEIBER.

Co studiować? Jeśli studia wyższe mają mieć jakikolwiek sens

.„Szukajmy… mistrza. Już od początku, od pierwszych kroków w szkolnictwie wyższym. Nie traćmy czasu na marne studia z marnymi wykładowcami, o których nie będziemy pamiętali już za chwilę. Szkoda czasu, szkoda życia” – pisze Eryk MISTEWICZ, prezes Instytutu Nowych Mediów, wydawcy „Wszystko co Najważniejsze”.

Jego zdaniem „nie jest naprawdę najważniejsze, co studiujemy, ani na jakiej uczelni, ale to: u kogo. Kogo spotkamy na naszych zajęciach. Kto nauczy nas podstaw w trakcie zajęć na pierwszym roku, rozpalając w nas przy tej okazji chęć pogłębiania wiedzy lub robiąc wszystko, aby tę chęć pogłębiania wiedzy, zadawania pytań, szukania odpowiedzi zabić w zarodku”.

„Odrzucam tezę, że tuż po liceum można trafić dokądkolwiek, że pierwsze lata na studiach to tylko kwestia nauczenia się rzemiosła, jakiego takiego obycia. Nie. To lata kształtujące podejście do nauki, wiedzy. Definiujące, jakim będziemy człowiekiem, także — pracownikiem. Jaką i gdzie, z kim, znajdziemy pracę. Jaką będziemy mieli szansę w życiu zawodowym” – pisze Eryk MISTEWICZ.

Jak podkreśla, „jeśli chcemy sensownie studiować, idźmy za mistrzami. W Europie jest kilka miejsc szczególnych, w rodzaju intelektualnych hubów gromadzących mistrzów naszej epoki. I to niezależnie od tego, o jakim kierunku studiów mówimy. Florencja, Genewa, Paryż, Sophia-Antipolis, Rennes, Londyn, Grenoble, Tallin… Florencję wspominam z uwagi na spotkania ze studiującymi tam Polakami. Nauki społeczne stoją tam na najwyższym z możliwych poziomów, praca z mistrzami. I otwarte drzwi do kariery naukowej lub pracy na każdym z wymarzonych stanowisk, w każdej z wymarzonych instytucji czy firm w Europie lub Stanach, raczej z wykluczeniem Polski. (Co zresztą mogliby robić po studiach dających im wiedzę wielokrotnie przekraczającą najbardziej uśredniony poziom kadry naukowej w Polsce? Ile mieliby lat, gdyby wreszcie objęli jakiekolwiek samodzielne poważniejsze stanowisko, mogli samodzielnie poprowadzić istotne badania…?)”.

„Co powinienem studiować: medycynę, socjologię, psychologię społeczną, biologię, komunikację społeczną, stosunki międzynarodowe, politologię, dziennikarstwo, cyberbezpieczeństwo, historię, religioznawstwo, filozofię…?” – pyta prezes Instytutu Nowych Mediów. „Cokolwiek zacznę studiować, doprowadzi mnie to do celu. O ile nie będę marnował swojego czasu. I o ile znajdę Mistrza” – twierdzi Eryk MISTEWICZ.

WszystkoCoNajważniejsze/PP