Najwcześniejszy znany nauce ssak był maleńkim, ryjkowatym zwierzęciem, żyjącym obok pierwszych dinozaurów 225 milionów lat temu, przesuwając pojawienie się ssaków o około 20 milionów lat, udowadniają paleontolodzy
.Jak podaje Live Science, międzynarodowy zespół badaczy przestudiował skamieliny 20-centymetrowego zwierzęcia o nazwie Brasilodon quadrangularis i uznał, że jest to ssak. Klasyfikacja ta opiera się na tym, iż badacze znaleźli dowody, że w ciągu życia wyrosły mu dwa zestawy zębów, tak jak jest to u większości ssaków, wliczywszy w to współczesnych ludzi. Paleontolodzy twierdzą, że B. quadrangularis jest obecnie najwcześniejszym ssakiem znanym nauce, biorąc pod uwagę, że pojawia się w zapisie kopalnym około 20 milionów lat przed Morganucodon, który to wcześniej dzierżył laur pierwszeństwa jako najwcześniejszej znany nauce ssak. Paleontologia może zadziwiać!
W zapisie kopalnym nowego „najstarszego ssaka” nie znaleziono gruczołów mlecznych – czyli jednej z podstawowych cech ssaków – dlatego też badacze szukają dowodów na ssacze pochodzenie w zmineralizowanych kościach i zębach. Jedną z dentystycznych cech ssaków jest obecność dwóch zestawów zębów: dziecięcych i dorosłych, co jest cechą unikatową tej rodziny zwierząt, gdyż gadom i rybom zęby mogą często odrastać (jeśli je mają) i przechodzą przez wiele zestawów zębów jako młode i dorosłe osobniki.
Naukowcy przeanalizowali trzy dolne szczęki B. quadrangularis – jedną należącą do młodego osobnika i dwie do dorosłych. Wszystkie trzy fragmenty skamieniałych szczątek zwierzęcia pochodzą ze stanowiska Linha São Luiz w południowej Brazylii, gdzie gatunek ten został odkryty kilkadziesiąt lat temu obok jednych z najwcześniejszych dinozaurów. Zespół zastosował niszczącą technikę sekcjonowania szczęk, by zobaczyć rozwijające się w nich zęby. Uniwersytety w południowej Brazylii dysponują wieloma skamieniałościami B. quadrangularis, a tym samym 3 szczęki nie były na tyle cenne, aby badacze nie mogli ich pociąć.
„Odkryliśmy, że Brasilodon zmienia zęby tylko raz. […] Nie mamy żadnych przykładów gadów, które mają tylko dwa zestawy zębów”, powiedziała Live Science współautorka Martha Richter, naukowiec z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.
Live Science informuje, że Brasilodon quadrangularis wyglądał jak ssak, z długim ogonem i innymi ryjowatymi cechami. Umiejscowienie gatunku jako najwcześniejszego znanego ssaka uczyniłoby go częścią linii ewolucyjnej, która przetrwała dwa masowe wymieranie , w tym uderzenie asteroidy, które unicestwiło nieptasie dinozaury pod koniec okresu kredowego 66 milionów lat temu i umożliwiło ssakom dywersyfikację ląd i morze.
Niemniej klasyfikacja wczesnych ssaków jest problematyczna i złożona, w związku z czym nie powinno dziwić, iż wyniki tego badania wzbudziły w środowisku paleontologicznym kontrowersje.
I tak Simone Hoffmann, będąca profesorem nadzwyczajnym w New York Institute of Technology, specjalizująca się w historii ewolucyjnej wczesnych ssaków, stwierdziła: „Badanie nie przedstawia żadnych danych wspierających zmianę klasyfikacji Brasilodona. […] Na podstawie wszystkich innych badań, Brasilodon nie jest ssakiem, z pewnością nie jest najstarszym ssakiem, a nawet nie jest mammaliaformą (ssaki i ich najbliżsi krewni)”.
„Ssaki to klad, który jest dalej na drzewie ewolucyjnym niż ssaki [..] Ssaki obejmują skamieniałości prowadzące do ssaków, a także ssaków” – stwierdziła paleobiolog.
.W rozmowie z Live Science powiedziała także, że ani B. quadrangularis, ani Morganucodon nie są ssakami i że obydwa gatunki przynależą dalej w tył na drzewie ewolucyjnym względem ssaków, pomimo ich uzębienia które ma cechy wspólne z ssakami. Simone Hoffman nie była jednak zaangażowany w badania nad skamielinami Brasilodona quadrangularisa.
Oprac. MJ.
