Starożytna osada z Uzbekistanu sprzed 2300 lat. „To jedno z największych takich stanowisk w Azji Środkowej”

W trakcie prac archeologicznych prowadzonych na obszarze oazy Kaszkadarya, która od lat jest znana jako jedno z najstarszych centrów osadniczych w Azji Środkowej w Uzbekistanie, przez naukowców została zidentyfikowana starożytna osada sprzed 2300 lat. Dawny ośrodek miejski prężnie rozwijał się w okresie od III wieku p.n.e. do III wieku n.e. 

Starożytna osada z Uzbekistanu sprzed 2300 lat

.Zespół badaczy z Samarkandyjskiego Instytutu Archeologii podczas wykopalisk realizowanych na terenie stanowiska Kaszkadarya, które znajduje się nieopodal miejscowości Pasttol w dystrykcie Kamashi w Uzbekistanie, odkrył cały szereg znalezisk sprzed wieków, które razem stanowią niepodważalny dowód, iż w tym miejscu rozkwitała niegdyś starożytna osada. Miasto to było położone na kopcu, który jest znany pośród lokalnych mieszkańców pod nazwą Baburtepa. To że tak ważny ośrodek miejski był położony na wzniesieniu nie dziwi – przemawiały za tym nie tylko argumenty natury obronnej, ale również fakt, iż Baburtepa leży na strategicznie ważnym miejscu tuż obok historycznego szlaku Langar. Ta niegdyś ważna droga łączyła Bucharę z Chorezmem.

Eksploatowany przez archeologów kopiec zajmuje powierzchnię ponad 10 hektarów i znajduje się na wysokości od 8 do 10 metrów nad otaczającym go krajobrazem. Naukowcy od samego początku wiedzieli, że w przypadku tego miejsca mają do czynienia z dużym kompleksem architektonicznym, a nie małym stanowiskiem. Dr Sanjar Abdurakhimow z Samarkandyjskiego Instytutu Archeologii, który jest jednym z kilku głównych badaczy stojących na czele całego zespołu archeologów prowadzących wykopaliska w Kaszkadarya zauważył, iż jako pierwszy o potencjalnej obecności w tym miejscu ruin dawnej sporej rozmiarów osady informował zaawansowany zarazem pod kątem doświadczenia i wieku naukowiec Abdusabura Raimkulow. 

Monumentalny pałac i budynek do ceremonii 

.Badacz zmapował stanowisko i poinformował o jego istnieniu, ale jego doniesienia zostały zignorowane. Na rozpoczęcie prac archeologicznych w Kaszkadarya trzeba tym samym było czekać do wiele lat. Początek systematycznych wykopalisk w tym miejscu przypadł na 2023 r. Prawdziwy przełom w badaniach w Kaszkadarya miał jednak miejsce w 2024 r., kiedy to zespół archeologów rozpoczął równoległe wykopy w trzech sektorach tego stanowiska, co doprowadziło do ujawnienia fundamentów starożytnej fortecy, która została zbudowana na planie prostokąta. Archeolodzy znaleźli liczne dowody, iż twierdza ta była zamieszkiwana w sposób długotrwały przez okres kilku stuleci. 

W przekonaniu Abdusabura Raimkulowa w centralnym punkcie osady Kaszkadarya znajdował się pałac lub okazały budynek o zastosowaniu ceremonialno-kultowym. Niedawne prace archeologiczne ujawniły także budynek w którym znajdowała się duża sala oraz kilka małych pomieszczeń, a samą konstrukcję w wielu przypadkach zdobiły malowidła ścienne – w szczególności te ostatnie znaleziska są istnymi unikatami archeologicznymi w przypadku regionu Azji Środkowej. Naukowcy odsłonili w Kaszkadarya w latach 2023-2025 pozostałości monumentalnych budowli, warsztatów rzemieślniczych, murów obronnych, posterunków strażniczych. Oprócz tego archeolodzy zidentyfikowali liczne przykłady wyrobów garncarskich oraz artefakty ceramiczne. 

Marcin Jarzębski