Topnienie wiecznej zmarzliny zagraża ekosystemom

Topnienie wiecznej zmarzliny wpłynie na zanieczyszczenie globalnych wód na niespotykaną dotąd skalę – alarmuje Organizacja Narodów Zjednoczonych.

Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) w raporcie Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate opisuje skutki Topnienia wiecznej zmarzliny. Wśród nich szczególnie niepokojący jest wzrost zawartości metali ciężkich w wodzie. Autorzy raportu zwracają uwagę, że w wielu miejscach na ziemi, tam, gdzie wcześniej występowała kilkusetletnia zmarzlina, dzisiaj nie ma nawet śniegu. Konsekwencje topnienia wiecznej zmarzliny doprowadzają do nieodwracalnej katastrofy ekologicznej – czytamy w raporcie.

Roztapianie się wiecznej zmarzliny ma konsekwencje m.in. dla fauny i rdzennych mieszkańców zagrożonych terenów. Zobrazowano to na przykładzie Inuitów, którzy zmuszeni są do opuszczenia swoich domów. Co więcej, topnienie wiecznej zmarzliny grozi utrzymaniu stabilności infrastruktury (domów, dróg, rurociągów) położonych na Antarktydzie. Ocieplony i topniejący lód tworzy osuwiska i lawiny. Zagrożone są wsie i miasteczka położone na terytoriach nadmorskich, które mierzą się z coraz bardziej niebezpiecznymi sztormami i wichurami.

Zmiany, które obserwujemy są druzgocące – twierdzi Susan M. Natali z Centrum Badań Naukowych nad Klimatem Woodwell.

Dodatkowe zagrożenie stwarzają też wysypiska śmieci w Arktyce. Ich wpływ na środowisko był dotąd pod względną kontrolą człowieka. W wyniku podnoszenia się temperatur i zmian wilgotności, sączące się wraz z wodą toksyczne związki chemiczne dostają się wprost do lagun i rzek.

Topnienie wiecznej zmarzliny przyśpieszy globalne ocieplenie

Topnienie wiecznej zmarzliny ma również bezpośredni wpływ na globalne ocieplenie, poprzez uwalnianie do atmosfery dwutlenku węgla. Dr. Natali podkreśla, że są to złoża substancji chemicznej, które nie brały udziału w cyklu przemiany materii w całym ekosystemie Ziemi od tysięcy lat.

Wyrzut tych szkodliwych substancji będzie przypominał wielkością emisję za jaką odpowiada obecnie średniej wielkości państwo – podkreśla.

Twórcy raportu dodają, że efekt cieplarniany, który odpowiada za topnienie wiecznej zmarzliny, prowadzi do wzrostu temperatury średnio o 1 stopień. Wartość ta jest nawet wyższa dla Arktyki, gdzie podniesienie się średniej temperatury o 1,5 st. Celsjusza równa się 3-5 stopniom. Fale ciepła doprowadzają do pożarów oraz występowania plag insektów w ekosystemach. W takich warunkach istnienie wielu gatunków zwierząt jest zagrożone. Zaobserwowano już m.in. migracje reniferów tundrowych oraz przemieszczanie się ryb borealnych w arktyczne wody.

.Autorzy raportu podkreślają, że konsekwencje zjawiska widoczne są także poza terenami okołobiegunowymi. Za przykład służą wyspy Kiribati i Fiji położone w strefie równikowej, których mieszkańcy obserwują podwyższony stan wody. Prowadzi to do podtopień i powodzi na obu wyspach.

Oprac. Mikołaj Czyż
Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 5 lutego 2022