Upadek Sajgonu. 50 lat temu

Upadek Sajgonu miał miejsce 30 kwietnia 1975 roku. Tego dnia wojska komunistycznego Wietnamu Północnego oraz Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu zajęły Sajgon, stolicę wspieranego przez Stany Zjednoczone Wietnamu Południowego. Upadek Sajgonu oznaczał nie tylko zakończenie brutalnej i krwawej wojny wietnamskiej, ale także przyniósł głębokie zmiany geopolityczne na całym świecie.

Upadek Sajgonu. Dzień, który zmienił świat

.W środę, 30 kwietnia 2025 roku, w Ho Chi Minh (dawniej Sajgonie) odbyły się parady wojskowe, pokazy sztucznych ogni i spektakularne widowiska z użyciem dronów, upamiętniające 50. rocznicę zjednoczenia kraju. Dla jednych bowiem był to powód do radości, dla drugich wręcz przeciwnie. Po upadku Sajgonu komuniści szybko objęli kontrolę nad całym Wietnamem, tworząc jednolite państwo, które do dziś pozostaje pod ich rządami.

W 1975 roku, podczas szturmu na Sajgon, nad miastem latały amerykańskie myśliwce, a ulicami przetaczały się kolumny północnowietnamskich czołgów. Symboliczne zdjęcia z tamtego okresu, przepełnione śmigłowce ewakuujące amerykański personel i porzuconych Wietnamczyków, stały się ikoną upadku i dramatycznego końca wojny.

Bolesna lekcja dla Ameryki

.Dla Stanów Zjednoczonych upadek Sajgonu był bolesnym upokorzeniem. W 1975 roku magazyn The Economist pisał, że wydarzenia w Wietnamie poważnie zaszkodziły wiarygodności Ameryki i zagroziły jej roli lidera liberalnego porządku światowego. Obrazy chaotycznej ewakuacji stać się miały symbolem porażki polityki zagranicznej USA.

Czas jednak szybko zweryfikował podobne opinie. Mimo tego, że w 1975 roku miał miejsce upadek Sajgonu amerykańska dominacja przetrwała dekady. Jednak dziś, w erze polityki zagranicznej, w której obrazki z upadku Sajgonu zdają się powtarzać, wystarczy wspomnieć ewakuację Kabulu pod rządami administracji Joe Bidena, aż po elementy polityki zagranicznej definiowanej przez hasło „America First” Donalda Trumpa, pytania o trwałość amerykańskiego przywództwa powracają ze zdwojoną siłą.

Upadek Sajgonu. Dziedzictwo?

.Upadek Sajgonu pozostaje jednym z najważniejszych wydarzeń XX wieku. Nie tylko dla Wietnamu, który na nowo zdefiniował swoją tożsamość narodową, ale również dla świata, który musiał zmierzyć się z konsekwencjami zmieniającego się układu sił i rosnącą rolę Azji Południowo-Wschodniej.

Po pół wieku wspomnienia tamtych wydarzeń nadal rezonują, przypominając o kosztach konfliktów zbrojnych i o kruchości globalnego porządku.

Michał Kłosowski